Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ hôm 17/10 đồng ý ngừng bắn ở Đông Bắc Syria, một tuần sau khi Tổng thống Trump rút quân khỏi khu vực do người Kurd kiểm soát, dọn đường cho cuộc tấn công của Ankara.
Nhưng các điều khoản trong thỏa thuận này vẫn còn rất mơ hồ dù cả ông Trump người đồng cấp Erdoğan đều hết mực ca ngợi.
Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí còn không nói nó là một lệnh ngừng bắn mà chỉ là tạm dừng chiến dịch.
Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý ngừng bắn ở Syria. (Ảnh: Reuters).
Sau các cuộc đàm phán trên đất khách, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý ngừng bắn trong 5 ngày, tạo điều kiện để lực lượng người Kurd rút lui khỏi vùng đệm 30 km gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ. Thỏa thuận cũng yêu cầu người Kurd chuyển giao vũ khí hạng nặng và dỡ bỏ các công sự của họ.
Đổi lại, Mỹ không áp dụng thêm bất cứ lệnh trừng phạt nào với Thổ Nhĩ Kỳ và nếu lệnh ngừng bắn có hiệu lực vĩnh viễn, Mỹ sẽ gỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt áp đặt lên Ankara vì chiến dịch tấn công người Kurd.
Ông Mazlum Abdi, người đứng đầu Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo nói họ chấp nhận ngừng bắn nhưng khẳng định lệnh ngừng bắn chỉ áp dụng cho khu vực đang diễn ra giao tranh.
"Nếu muốn ngừng bắn ở các khu vực khác thì cần phải thảo luận thêm", ông này nói.
Thậm chí chỉ vài giờ sau khi Mỹ-Thổ tuyên bố ngừng bắn, tiếng súng vẫn nổ ra ở một thị trấn là trung tâm cuộc chiến giữa Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd.
Trong một tuyên bố đưa ra mới đây, Phó Tổng thống Pence ca ngợi cách ứng phó của Tổng thống Trump với Thổ Nhì Kỳ. Nhưng theo cây viết Jen Kirby của VOX cho rằng với tình cảnh hiện nay, Thổ Nhĩ Kỳ đang đạt được chính xác những gì họ muốn là Mỹ nới lỏng trừng phạt, trong khi Washington nhượng lại đòn bẩy cuối cùng ở Syria cho Ankara.
Đồng quan điểm với Kirby, ông Jasmine M. El-Gamal, nghiên cứu viên cao cấp không thường trú tại Trung tâm Rafik Hariri về Trung Đông của Hội đồng Đại Tây Dương cho rằng đây là chiến thắng của người Thổ.
"Ông Erdoğan nhận được lời khẳng định từ Mỹ rằng mối lo ngại của ông ấy là hợp pháp", ông El-Gamal cho hay.
Với người Kurd, dù hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn nhưng sự thật là những gì họ nhận được sau thỏa thuận này không rõ ràng, ngoài cơ hội rời khỏi lãnh thổ mà họ chiến đấu và kiểm soát trong nhiều năm.
Người Kurd tháo chạy khi Thổ Nhĩ Kỳ mở chiến dịch ở Đông Bắc Syria. (Ảnh: Reuters).
Với những bên liên quan khác, các diễn biến mới trong khu vực được xem là chiến thắng cho Syria và Nga.
Sau khi Mỹ rút quân, Damacus và người Kurd đi tới thỏa thuận, trong đó quân đội Syria được điều động tới khu vực biên giớ hỗ trợ SDF do người Kurd lãnh đạo đối phó với cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này cho phép quân đội Syria tiến vào các khu vực mà Damascus không thể động tay tới từ năm 2012.
Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ và chính quyền ông Assad trên lý thuyết đứng ở 2 thái cực khác nhau trong cuộc chiến này, ông Erdoğan đang trên đường hoàn thành mục tiêu chính là đẩy lùi người Kurd trong khi ông Assad được trao thêm cơ hội giành lại các vùng đất rộng lớn của đất nước mình.
Theo ông Soner Cagaptay tới từ Trung tâm nghiên cứu chính sách khu vực Cận Đông ở Washington, ông Assad có thể sử dụng quan hệ mới với người Kurd là đòn bẩy để đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ, qua đó mở đường cho các cuộc đàm phán giữa Damacus và Ankara.
Nếu kịch bản này xảy ra, Nga, đồng minh của Syria sẽ tăng cường thêm ảnh hưởng còn Mỹ và châu Âu sẽ đứng ngoài bức tranh toàn cảnh. Khi đó, người thua cuộc sẽ là người Kurd.
Bình luận