Anh thì không là một trong hàng trăm ca khúc Pháp do nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng chuyển lời Việt nổi tiếng và được rất nhiều các ca sĩ hát như: Thanh Lan, Ý Lan, Ngọc Lan, Kiều Nga, Minh Tuyết, Thủy Tiên, Minh Hằng, Hồ Ngọc Hà, Đàm Vĩnh Hưng,... thu âm và trình diễn gần nửa thế kỉ qua.
Thời gian gần đây, MV Anh thì không của Mỹ Tâm được công khai phổ biến khá rộng rãi. Tuy vậy, Mỹ Tâm không để tên tác giả mà chỉ với ghi chú nhạc ngoại quốc, lời Việt.
Với sự khó hiểu này, phóng viên đã gặp gỡ nhạc sĩ của ca khúc Anh thì không để biết thêm chi tiết về những nhạc phẩm chuyển ngữ của ông đã được công chúng Việt Nam cũng như ca sĩ nước ngoài ưa chuộng và thường xuyên trình diễn.
- Thưa ông, khi một ca sĩ muốn hát nhạc của ông thì việc liên hệ xin phép và điều kiện phải như thế nào? Cụ thể là MV do ca sĩ Mỹ Tâm vừa phát hành đình đám trong những ngày đầu năm 2017 ?
Thật sự thì mấy hôm nay qua truyền thông tôi cũng mới được biết MV này, nhưng cho đến giờ chưa có ai hoặc người đại diện của cô ca sĩ này đến để xin phép thực hiện MV cũng như việc biểu diễn, quảng cáo dưới nhiều hình thức.
Trước khi vào câu chuyện, bạn cũng nên hiểu rằng tôi không phải là người thích dính vào những chuyện vụn vặt như thế này. Tuy vậy, nếu bạn nhắc đến vấn đề này thì tôi cũng xin trả lời thẳng thắn vì chúng ta đang là những người sống và hoạt động có văn hóa.
Như đã biết, không phải đây là lần đầu ca sĩ Mỹ Tâm ‘cố tình thiếu sót’ trên MV được quảng cáo là bom tấn này mà đã từ lâu khi cô hát các ca khúc chuyển ngữ Búp bê không tình yêu của tôi. Mỹ Tâm có ‘thói quen’ thường xuyên không giới thiệu tên nhạc sĩ lời Việt bài hát đó là ai trong các sản phẩm kinh doanh và chương trình ca nhạc lớn nhỏ của cô.
Thông thường cô chỉ đơn giản giới thiệu bài hát là nhạc nước ngoài lời Việt. Cô xử sự không giống như phần đông những ca sĩ có văn hoá trước đó vẫn thường làm để tỏ sự trân trọng tác giả và là người sống bằng những hoạt động văn hóa chuyên nghiệp.
MV "Anh thì không" của Mỹ Tâm
- Ông có nghĩ sự thiếu sót của ca sĩ Mỹ Tâm mà ông gọi là “thói quen” không giới thiệu tên ông phải chăng bắt nguồn từ một lý do nào khác chăng ?
Lý do nào khác ư? Có thể là bởi từ việc dính vào chuyện lùm xùm “đạo tên, đạo tuổi'" hơn 10 năm trước khi Mỹ Tâm hát ca khúc Búp bê không tình yêu (Poupee de cire poupee de son) do tôi chuyển ngữ nhưng cô lại giới thiệu tác giả là Lê Quang trên các sân khấu và sau đó bài này được thu hình trên một DVD rất đình đám và tất cả đều kinh doanh kiếm tiền.
Ca khúc nổi tiếng này đã được ca sĩ Thanh Lan thu âm trong cuốn Tình ca nhạc trẻ mà tôi thực hiện trước năm 75 và ca sĩ hải ngoại Ngọc Lan và Kiều Nga trong DVD Mây Production.
Khi biết chuyện Lê Quang đã gọi cho tôi và giải thích: “Vì Mỹ Tâm thích bài đó quá nhưng em không biết tác giả đang ở đâu nên đành liều lấy tên Lê Quang để dễ bề xin phép Sở Văn hoá “
Tiếp theo ca sĩ Mỹ Tâm cùng ekip quản lý ngày đó không nhận mình đã sai trái mà còn tuyên bố với báo chí rất thiếu văn hoá là “sẽ rút” bài Búp bê không tình yêu ra khỏi các sản phẩm và không biểu diễn ca khúc này.
Tuy nhiên trong thời gian dài sau do Mỹ Tâm vẫn trình diễn trên các sân khấu và giới thiệu tác giả là Lê Quang. Tôi nghĩ phải chăng đó cũng là một điều khó chịu để Mỹ Tâm không muốn nhắc đến tôi.
Nếu một ca sĩ trẻ mới vào nghề bồng bột, nhất thời chưa được rèn luyện có sai phạm thì các em cần có thời gian để học hỏi, trưởng thành hơn. Tuy vậy, Mỹ Tâm thì khác, cô đã hoạt động nghệ thuật nhiều năm, nổi tiếng và có ekip hùng mạnh.
Nếu không biết tên tác giả thì có thể hỏi, lên mạng tìm kiếm. Khi biết rồi cần phải xin phép. Khi bạn sai sót thì bạn phải lên tiếng xin lỗi, rút kinh nghiệm. Nếu đã khó chịu với tôi thì làm ơn đừng hát nhạc của tôi. Nếu bạn thích bạn lựa chọn bài khác hoặc đi học để tự mình sáng tác và hát để hưởng trọn lợi nhuận từ công sức của mình.
Mỹ Tâm sống 20 năm với nghề hát, biết đầu tư hình ảnh, biết kinh doanh, xin tài trợ để thu tiền khủng nên tôi không thể chấp nhận thói quen không để tên tác giả, lấy lợi nhuận từ chất xám của người khác. Nếu biết vun vén quyền lợi cho mình thì đừng bao giờ vắt cạn trí tuệ, chất xám của người khác.
- Trước đây có khi nào ca sĩ Mỹ Tâm, người quản lý hay đại diện công ty gặp ông để xin phép và trả tiền tác quyền ca khúc "Anh thì không" ?
Tôi khẳng định cả chục năm nay chưa hề có một ai thuộc ekip Mỹ Tâm kể cả bản thân Mỹ Tâm đến hoặc điện thoại để xin phép nói chi đến tác quyền.
Nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng
Tôi khẳng định cả chục năm nay chưa hề có một ai thuộc ekip Mỹ Tâm kể cả bản thân Mỹ Tâm đến hoặc điện thoại để xin phép nói chi đến tác quyền.
Đã 20 năm nay từ khi trở về Việt Nam, Hội Bảo vệ tác quyền có liên lạc tôi và cũng từ đó đến nay tôi không lãnh một đồng từ Trung tâm tác quyền này. Vừa qua tôi có liên hệ Trung tâm tác quyền thì được biết chưa có ai xin phép thực hiện MV Anh thì không?
Thời đóng phim Gái nhảy, Minh Thư đã đến xin phép tôi hát ca khúc Anh thì không, tôi đồng ý ngay. Ca sĩ Cam Thơ – vợ nhạc sĩ Lê Quang cũng xin phép dùng 10 bài của tôi để làm album, ca sĩ Nguyễn Phi Hùng cũng muốn thu CD nhạc phẩm Xin em gõ 3 tiếng - người quản lý đến tận nhà xin phép, chúng tôi đa phần vui vẻ miễn phí hoặc họ bày tỏ tấm lòng tượng trưng tri ân tác giả.
Tôi hạnh phúc vì khi các ca sĩ sử dụng bài hát của mình họ đều phổ biến nhạc đến nhiều tầng lớp khán giả bằng cách ghi tên mình trên bìa album hoặc giới thiệu tên tác giả trong những lần họ biểu diễn. Lúc này, Hội bảo vệ tác quyền chưa ra đời nhưng những nghệ sĩ này họ đã hành xử có văn hóa.
Tôi muốn nói sự tôn trọng và lòng tử tế nằm trong phạm trù văn hoá. Tôi nhớ 20 năm trước khi tôi chuyển ngữ ca khúc Mong manh ( De plus en plus fragile của Ginette Reno ) để gửi Ý Lan thu âm, một tuần sau đích thân danh ca Thái Thanh gọi đến chúc mừng va cám ơn tôi đã tặng cho con gái Ý Lan của bà một bài hát mượt mà đã khiến bà và khán giả rất yêu thích. Sự trân trọng và lòng biết ơn đó đã làm tôi thực sự cảm động.
- Ông có phản ứng thế nào về cách hành xử của ca sĩ Mỹ Tâm qua MV "Anh thì không" ? Ông có cần một lời xin lỗi vì sơ suất từ phía Mỹ Tâm ?
Cho đến hôm nay tôi không màng đến lời xin lỗi hay đến chuyện tác quyền từ phía ca sĩ được cho là đình đám này. Tôi thiết nghĩ nếu cô ấy không muốn nhắc đến tên tác giả thì đơn giản nhất là rút tất cả các bài hát trước đây và MV Anh thì không lời Việt chuyển ngữ của tôi ra khỏi các sản phẩm cũng như các hình thức kinh doanh của cô ấy và cấm trình diễn trên tất cả các sân khấu cũng như đăng tải trên Youtube, đài truyền hình, mạng xã hội dưới mọi hình thức.
Việc Mỹ Tâm hoặc đơn vị nào ký kết sử dụng lời bài hát của tôi qua giọng hát của cô ấy thì lại là việc khác, ở đâu cũng có luật.
Một việc làm đơn giản để trở thành người tử tế đó là Mỹ Tâm đừng hát nhạc của tôi hoặc của bất cứ nhạc sĩ nào mà không giới thiệu tên tác giả dưới mỗi ca khúc.
Bình luận