(VTC News) - Tổng Cục đường bộ (Bộ Giao thông vận tải) đánh giá, mức thu Phí bảo trì đường độ tại Việt Nam bình quân là 100 USD/xe con/năm, đây là mức thu trung bình thấp so với các nước trên thế giới.
>> Từ 1/6, phí bảo trì đường bộ thu bao nhiêu?
>> Bộ GTVT giải thích về Quỹ bảo trì đường bộ
>> Bộ trưởng Thăng: 'Tôi không sợ tín nhiệm cao hay thấp'
Bộ Giao thông vận tải đã chốt phương án mức thu Quỹ bảo trì đường bộ trên đầu phương tiện gửi Bộ Tài chính ký ban hành, và gần như chắc chắn việc thu Quỹ bảo trì sẽ được thực hiện từ ngày 1/6/2012.
Tuy nhiên, nhiều người đang đặt câu hỏi, cơ sở nào để Bộ GTVT đưa ra mức thu Quỹ bảo trì với việc chia xe ô tô thành 8 nhóm căn cứ theo trọng tải xe, với mức thu thấp nhất là 180.000 đồng/tháng và cao nhất là 1.044.000 đồng/tháng; xe máy được chia thành 4 nhóm căn cứ theo dung tích xi lanh với mức thu từ 80-180.000 đồng/năm.
Mức thu hợp lý?
Theo Tổng cục đường bộ Việt Nam (Bộ GTVT), hiện nay trên thế giới có 55 nước đã thành lập Quỹ bảo trì đường bộ, đa số các nước này áp dụng hình thức thu gián tiếp qua xăng, dầu diezel, kế hợp với hình thức thu trực tiếp từ đầu phương tiện và thu một số khoản phí, lệ phí liên quan đến sử dụng đường bộ, như New Zealand, Namibia, Singapore…
Tại Việt Nam, năm 1994 cũng từng thu phí giao thông qua xăng dầu, với mức thu là 300 đồng/lít. Tuy nhiên, hình thức thu này nảy sinh bất cập vì có một số lượng lớn xăng dầu tiêu thụ không cho mục đích giao thông, như sử dụng cho tàu, thuyền, đường sắt, máy móc nông nghiệp, công nghiệp… Vì vậy, năm 2000 phí này đã được điều chỉnh thành Phí xăng dầu.
Đề xuất mức thu phí bảo trì đường bộ với ô tô của Bộ GTVT.
Tổng Cục đường bộ VN dẫn chứng thêm một nghiên cứu của Trường Đại học Cambridge (Anh) tiến hành vào tháng 9/2002. Nhóm nghiên cứu này đã khảo sát 160 quốc gia về đánh thuế hàng năm đối với phương tiện cá nhân. Theo đó, mức thu cao nhất với xe con (xe dưới 12 chỗ - PV) là 754 USD/xe/năm của Bangladesh, mức thấp nhất là 4 USD/xe/năm của Liên bang Nga.
Từ đó, Tổng Cục đường bộ cho rằng, mức đề xuất thu Phí bảo trì đường độ tại Việt Nam là 100 USD/xe/năm, mức thu trung bình thấp so với các nước trên thế giới.
“Theo số liệu thống kê, bình quân mỗi xe con một ngày chạy từ 80-100km, 1 tháng chạy khoảng 22 ngày, mức trung bình là 1.800 km/tháng. Với đề xuất như trên, mức thu Phí bảo trì đường bộ với xe con là khoảng 100 đồng/km, tương đương khoảng 180.000 đồng/tháng”, Tổng Cục đường bộ giải thích về cơ sở đưa ra mức thu 180 ngàn đồng/tháng với xe con tiêu chuẩn (xe dưới 12 chỗ ngồi - PV).
Ngoài ra, để giảm bớt khó khăn đối với các chủ phương tiện nộp phí theo kỳ đăng kiểm, nếu chủ phương tiện nộp phí trên 6 tháng sẽ được chiết giảm đối với giá trị phí đã nộp từ tháng thứ 7 trở lên là 12%/năm.
Với mức thu đề xuất này, số Phí bảo trì đường bộ thu được với ô tô là 4.600 tỷ đồng/năm.
Đối với xe máy, theo tình toán của Tổng Cục đường bộ, với mô tô, xe máy loại 1 (dung tích xi lanh từ 70-100 cm3) chạy trung bình mỗi tháng khoảng 500km, mức tiêu hao nhiên liệu khoảng 2 lít/100km, tính tương đương phí sử dụng đường bộ qua xăng dầu là 1.000 đồng/lít, thì mỗi xe phải chịu phí sử dụng đường bộ khoảng 8.000-10.000 đồng/tháng, một năm khoảng 100.000 đồng.
Tương đương như vậy, mức Phí sử đụng đường bộ quy theo đầu phương tiện với xe máy khoảng 80.000 đồng/năm (với xe máy loại 1); Với xe máy loại 2 (dung tích xi lanh từ trên 100-175 cm3) là khoảng 120.000 đồng/năm; Với xe máy loại 3 (dung tích xi lanh trên 175 cm3) là khoảng 150.000 đồng/năm.
Với mức thu như vậy, số phí sử dụng đường bộ thu được hàng năm với mô tô, xe máy sẽ khoảng 1.600 tỷ đồng (với 50% số xe máy nộp phí).
Quỹ sẽ được sử dụng ra rao?
Theo Tổng Cục đường bộ VN, hiện nay ngân sách nhà nước chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu bảo trì đường Quốc lộ, và khoảng 30% nhu cầu bảo trì đường địa phương. Để đảm bảo đủ kinh phí bảo trì đường bộ cần số tiền khoảng 12.200 tỷ đồng - tính thời giá năm 2010 (khoảng 0,6% GDP của Việt Nam).
Đề xuất mức thu phí bảo trì đường bộ với xe máy của Bộ GTVT.
Đơn vị này tính toán, nếu thu Quỹ bảo trì đường bộ như mức đã đề xuất trên, cùng với bổ sung của Ngân sách nhà nước, Quỹ mới chỉ đáp ứng được 80% nhu cầu bảo trì Quốc lộ, và gần 70% nhu cầu bảo trì đường địa phương.
Dự kiến khả năng tự cân đối của Quỹ trong năm đầu tiên sẽ thu được khoảng 6.000 tỷ đồng, trong khi nhu cầu bảo trì cần 12.200 tỷ đồng (thiếu 6.200 tỷ đồng); tới năm thứ 10 sẽ thu được 21.200 tỷ đồng, trong khi nhu cầu bảo trì cần 28.800 tỷ đồng (thiếu 7.500 tỷ đồng); tới năm thứ 15 sẽ thu được 40.000 tỷ đồng, lúc này nhu cầu bảo trì đường bộ cần 41.300 tỷ đồng (thiếu 1.300 tỷ đồng).
Cũng theo đánh giá của Tổng cục đường bộ, việc thu phí bước đầu sẽ tăng chi phí trong giá thành vận tải từ 1,5 - 2%. Tuy nhiên, khi có Quỹ đường sẽ tốt hơn, tốc độ lưu thông sẽ nhanh hơn, chi phí bảo dưỡng phương tiện sẽ giảm… làm chi phi vận tải giảm 4,5%, từ đó làm giảm giá hàng hóa.
Số tiền Quỹ thu được từ ô tô sẽ được để lại 1% cho 107 Trung tâm Đăng kiểm sẽ thực hiện thu để trả lương cho nhân viên, và các chi phí khác; Với thu mô tô, xe máy sẽ để lại 5% trên tổng số thu cho công tác tổ chức thu ở các địa phương. Các đơn vị thu có trách nhiệm thu, nộp định kỳ 5 ngày một lần số phí thu được vào tài khoản của Quỹ bảo trì đường bộ.
Lê Việt
Bình luận