Giới phân tích cho rằng trong bối cảnh các thành viên của liên minh Five Eyes đụng độ với Trung Quốc trên một loạt các lĩnh vực - bao gồm ngăn chặn dịch COVID-19, công nghệ 5G và vấn đề Hong Kong. Các nước này cũng đã nhận thức được rằng không thể đơn lẻ đối phó với Bắc Kinh.
Tuy nhiên, nỗ lực phối hợp của 5 nước thành viên chưa được truyền thông chú ý. Dấu hiệu cho thấy nhóm Five Eyes cùng hợp tác chống Trung Quốc được hé lộ từ 2 năm trước, khi Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, Giám đốc tài chính (CFO) của Tập đoàn công nghệ khổng lồ Trung Quốc Huawei, theo yêu cầu của Mỹ.
Trung Quốc đứng trước sức ép từ 5 nước thành viên liên minh tình báo Five Eyes. (Ảnh: Reuters)
Vụ bắt giữ khiến Bắc Kinh phản ứng dữ dội, cho rằng động thái này là nỗ lực kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ. Vài tuần sau đó, Trung Quốc đáp trả bằng việc bắt giữ hai người Canada với cáo buộc lấy cắp bí mật nhà nước.
Đầu năm nay, căng thẳng tiếp diễn khi đại dịch COVID-19 bùng phát từ thành phố Vũ Hán của Trung Quốc. Mỹ đổ lỗi cho Trung Quốc để mầm bệnh lây lan ra ngoài biên giới, trong khi đó Thủ tướng Australia Scott Morrison là người đầu tiên kêu gọi điều tra về nguồn gốc của COVID-19.
Đáp trả, Bắc Kinh áp thuế quan với lúa mạch nhập khẩu từ Australia, đồng thời cảnh báo công dân, sinh viên Trung Quốc không nên đến nước này.
Li Lianjun, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Australia tại Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh đồng ý rằng, các thành viên của liên minh Five Eyes đang nỗ lực hợp tác với nhau chống Trung Quốc.
"Không có gì bất ngờ nếu nhóm Five Eyes hợp tác với nhau 'chiến đấu với Trung Quốc', và thậm chí nhóm G7+ cũng có thể hợp tác theo cách này. Thủ tướng Morrison đang kiên quyết chống Trung Quốc, và điều này làm tổn hại lớn mối quan hệ song thương. Dường như ông Morrison sẵn sàng hy sinh quan hệ thương mại với Trung Quốc để đòi lại 'giá trị' của mình", chuyên gia Li nói với South China Morning Post.
John Blaxland, giáo sư nghiên cứu tình báo và an ninh quốc tế tại Đại học Quốc gia Australia, cho rằng việc 5 nước Five Eyes cùng hợp tác chống Trung Quốc là minh chứng chiến lược "ngoại giao chiến lang" của Bắc Kinh đã phản tác dụng.
"Nếu ngoại giao chiến lang nhằm đe dọa các hành vi bất hợp pháp, nó thực sự đã bị phản tác dụng vì hiện đã có sự liên kết giữa các nước Five Eyes, giữa các bộ trưởng và chính phủ ngoài lĩnh vực tình báo, và họ khá vui mừng thừa nhận điều này", ông Blaxland nói.
Bình luận