Không quân ‘già cỗi’ của Ukraine không thể ngăn được bước tiến quân Nga

Theo cây bút David Axe của tờ Forbes phân tích, với 120.000 quân Nga cùng hàng ngàn thiết bị quân sự được triển khai dọc theo khu vực biên giới nếu Moskva phát động một cuộc tấn công quy mô lớn vào Ukraine, lực lượng không quân “già cỗi” của Kiev sẽ sớm kiệt quệ và bất lực trong việc ngăn chặn người Nga tiến lên.

David Axe cho rằng, quân đội Nga sẽ huy động hàng trăm máy bay chiến đấu hiện đại để tấn công Ukraine, ngược lại lực lượng không Kiev chỉ có hơn 100 tiêm kích và cường kích đã lỗi thời.

Chính quyền Ukraine nhận thức rõ được vấn đề này và họ cũng có sự chuẩn bị nhất định, nhưng mọi kế hoạch kiềm chân quân Nga bằng không quân đều trở nên viễn vông nếu Kiev không có đủ máy bay.

Theo ước tính của Ukraine, Nga có thể thành lập một lực lượng đặc biệt trên không với khoảng 500 máy bay các loại khi mở một chiến dịch quân sự quy mô lớn dọc theo biên giới hai nước. Con số này lớn gấp 5 lần số máy bay có trong biên chế không quân Ukraine.

Lực lượng không quân Nga sẽ tham chiến có thể bao gồm các máy bay chiến đấu mới nhất như Su-34, Su-35, MiG-35 và Su-57.

Để chống lại cuộc tập kích đường không của Nga, Ukraine có thể chỉ tập hợp 125 máy bay chiến đấu Su-24, Su-25, MiG-29 và Su-27, hầu hết các máy bay đó đã có tuổi đời cả thập kỷ. Không quân Ukraine đã không biên chế một máy bay chiến đấu hoặc máy bay tấn công mới trong suốt 30 năm qua, kể từ khi Liên Xô tan rã.

Chính phủ Ukraine thừa nhận thực tế này và cam kết tái vũ trang cho lực lượng không quân trong thời gian tới, tuy nhiên quá trình này có thể sẽ mất đến vài năm. Cách duy nhất giúp Ukraine có thể rút ngắn quá trình này chính là yêu cầu sự hỗ trợ từ phương Tây, đặc biệt là Mỹ.

Kể từ sau năm 2014, Mỹ và liên minh quân sự NATO đã viện trợ cho Ukraine hàng tỷ USD vũ khí nhằm giúp quân đội của Kiev vực dậy sau những thất bại ở Donbass, nhưng các gói viện trợ này không bao gồm máy bay chiến đấu hoặc hệ thống phòng không tiên tiến.

Dù vậy quân đội Ukraine cũng có những nỗ lực riêng  của mình khi đầu tư vào xây dựng lực lượng máy bay tấn công không người lái (UAV) khi mua sắm số lượng nhỏ UAV tấn công Bayraktar TB2 từ Thổ Nhĩ Kỳ. Dĩ nhiên những chiếc UAV dù có được gắn tên lửa thì cũng không thể sánh được các chiến đấu cơ hiện đại của Nga và chúng chỉ phù hợp đối với lực lượng ly khai Donbass vốn không mạnh về không quân.

Để giải quyết vấn đề trước mắt, trong tháng 11 vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov đã bay tới thủ đô Washington để tìm kiếm sự giúp đỡ từ đồng minh. Dù vậy Kiev có vẻ tự tin hơi thái quá khi đề nghị Washington trao cho họ các hệ thống tên lửa phòng Patriot.

Dĩ nhiên Washington không thể đáp ứng yêu cầu này của Kiev nhưng họ vẫn phải làm gì đó để động viên đồng minh, phương án chuyển giao các tên lửa phòng không vác vai Stinger đã được tính đến hoặc cao hơn là một số hệ thống phòng không tầm thấp.

Về kế hoạch mua sắm máy bay chiến đấu cơ, Ukraine đặt ra lộ trình đến năm 2023 sẽ đưa vào trang bị từ 6-12 chiến đấu cơ tiên tiến và dần thay thế các máy bay cũ. Nhưng để đạt được mục tiêu này Kiev phải đạt được một thỏa thuận mua sắm từ năm 2022, vấn đề là họ chưa thể chọn ra mẫu máy bay nào cũng như nhà thầu cho hợp đồng như vậy.

Mặt khác một lộ trình gấp gáp như trên có thể khiến Ukraine tiêu tốn hàng tỷ USD và ngân sách Kiev rõ ràng không dư dả cho việc này.