GS Phan Huy Lê cho rằng sách giáo khoa nặng về sự kiện, nặng về trí nhớ như thế thì rõ ràng các em không tiếp nhận được.
Bàn về thực trạng phần lớn học sinh hiện nay không thích học môn lịch sử, GS. NGND Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho rằng những bất cập trong việc tổ chức thi cũng như sách giáo khoa môn sử hiện hành đang ngày càng khiến người học xa rời với môn học này.
- GS có thể chia sẻ thực trạng việc dạy và học môn sử ở các trường phổ thông?
Thực trạng hiện nay và theo tôi sẽ tiếp tục trong thời gian tới rất đáng lo ngại. Thái độ chung của học sinh hiện nay, nói là “quay lưng” với lịch sử thì hơi quá, nhưng thực trạng không thích học môn sử là rất phổ biến.
Tôi cho rằng với cách dạy và chương trình, SGK hiện nay thì đó là hệ quả tất yếu. Sách giáo khoa nặng về sự kiện, nặng về trí nhớ như thế thì rõ ràng các em không tiếp nhận được.
Trong một mức độ nào đó, việc bày tỏ thái độ không đồng tình với nội dung và phương pháp dạy sử hiện nay, theo tôi, đấy lại là thái độ tích cực, chứng tỏ sự chủ động của lớp trẻ, đã có phản ứng và không chấp nhận lối học như vậy, đòi hỏi một sự thay đổi.
Theo tôi các em không có định kiến nào về sử học mà nhiều em còn rất say mê. Qua trao đổi, tôi thấy nhiều em rất thích sử học nhưng không thích lối giảng dạy hiện nay ở phổ thông, nặng về kiến thức.
Hoàn toàn không phải do bản thân môn sử nhàm chán, lịch sử phong phú và đầy sức hấp dẫn. Cũng không phải học sinh có thái độ “quay lưng” mà do môi trường giáo dục phổ thông hiện nay.
Theo tôi, nguyên nhân là ở quan điểm dạy sử, chương trình,… chưa được rõ ràng. Đặc biệt là sách giáo khoa, chính tôi còn thấy sách giáo khoa đọc rất chán. Vì thế, học sinh chán lịch sử là điều tất yếu.
- GS cảm nhận như thế nào về ý kiến cho rằng việc tổ chức thi tốt nghiệp THPT tự chọn đang ảnh hưởng trực tiếp đến một số môn mà học sinh đang xem là môn phụ, trong đó có môn Sử?
Về chủ trương thì tôi hoan nghênh, cải cách thi cử trong xu hướng tiến tới đổi mới toàn diện và căn bản giáo dục là cần thiết. Tuy nhiên, thi phổ thông với cải cách như vừa rồi thì Bộ GD-ĐT cũng chưa lường được hết hệ quả của nó.
Ngoài 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, 2 môn tự chọn có thể đăng ký là Ngoại ngữ, Lý, Hóa, Sinh (Khoa học tự nhiên) và Sử, Địa (Khoa học xã hội). Kết quả đăng ký thì phần lớn là ngoại ngữ và một trong 3 môn về khoa học tự nhiên, các môn về khoa học xã hội nói chung, không riêng gì môn sử là rất ít. Thực tế có những trường không có em nào chọn môn sử hay địa.
Theo tôi, với cách thi này, hoàn toàn không ngạc nhiên khi học sinh sẽ bỏ 2 môn sử và địa. Đứng về lợi ích của học sinh thì hợp lý, nhằm chuẩn bị cho các kỳ thi ĐH, Cao đẳng tiếp sau.
Nhưng về phương diện yêu cầu giáo dục phổ thông, thì đây là một vấn đề nghiêm trọng, khi mà yêu cầu giáo dục phổ thông là giáo dục toàn diện các môn. Tôi rất lo việc thi thế này sẽ làm vị thế các môn khoa học xã hội bị hạ thấp, nhiều người xem các môn này là môn phụ.
- Theo GS, có nên đưa môn Lịch sử vào những môn thi bắt buộc, để cải thiện hiệu quả việc dạy và học môn này?
Đây là vấn đề mà chúng tôi nhiều lần đề xuất, dư luận cũng bàn rất nhiều. Đây không phải là vấn đề riêng của Việt Nam, mà cũng là kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới, phải thấy riêng chức năng của từng môn học, không nên cào bằng mà nên đặt các môn học đúng vị trí trong hệ thống giáo dục phổ thông.
Nhiều nước coi Toán, Ngữ văn và Sử học (một số có thêm ngoại ngữ) là những môn cơ sở hay bắt buộc. Vì vậy, theo tôi, trong những môn bắt buộc, không nên vắng môn sử.
Nhưng theo cải cách vừa rồi của Bộ GD-ĐT, thì không chỉ loại trừ môn Sử mà gần như loại trừ các môn về khoa học xã hội ra khỏi diện kiến thức được học sinh quan tâm.
Không phải là chương trình loại trừ nhưng với cách đối xử như vậy thì thực tế cũng như loại trừ. Cần có nghiên cứu và giải quyết hết sức có trách nhiệm trên cơ sở nhìn nhận toàn diện về yêu cầu giáo dục phổ thông.
- Vậy cần làm gì để có thể môn lịch sử thực sự được đặt đúng vị trí là môn học quan trọng và được yêu thích, mà không phải sự bắt buộc, thưa GS?
Muốn thay đổi, trước hết phải thực hiện nó trong đề án tổng thể, tức là đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục phổ thông.
Từ nhận thức với môn Sử (như dạy Sử để làm gì, nhằm mục đích gì trong đào tạo con người, từ đó mới xác định học cái gì, học như thế nào) đến chương trình rồi việc biên soạn sách giáo khoa.
Sách giáo khoa cực kỳ quan trọng, nhưng theo tôi sách giáo khoa hiện nay không thể chấp nhận được, phải thay đổi về cơ bản, một bộ sách giáo khoa mới cần được biên soạn.
Cách dạy và cách học cũng cần phải thay đổi. Đây là thay đổi trong toàn hệ thống, nên việc tách ra từng khâu nhỏ sẽ không thể giải quyết được.
Xin cảm ơn ông!
Theo Thanh Hùng/ Infonet
Bàn về thực trạng phần lớn học sinh hiện nay không thích học môn lịch sử, GS. NGND Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho rằng những bất cập trong việc tổ chức thi cũng như sách giáo khoa môn sử hiện hành đang ngày càng khiến người học xa rời với môn học này.
 |
| GS Phan Huy Lê |
Thực trạng hiện nay và theo tôi sẽ tiếp tục trong thời gian tới rất đáng lo ngại. Thái độ chung của học sinh hiện nay, nói là “quay lưng” với lịch sử thì hơi quá, nhưng thực trạng không thích học môn sử là rất phổ biến.
Tôi cho rằng với cách dạy và chương trình, SGK hiện nay thì đó là hệ quả tất yếu. Sách giáo khoa nặng về sự kiện, nặng về trí nhớ như thế thì rõ ràng các em không tiếp nhận được.
Trong một mức độ nào đó, việc bày tỏ thái độ không đồng tình với nội dung và phương pháp dạy sử hiện nay, theo tôi, đấy lại là thái độ tích cực, chứng tỏ sự chủ động của lớp trẻ, đã có phản ứng và không chấp nhận lối học như vậy, đòi hỏi một sự thay đổi.
| ||||||||||||||
Hoàn toàn không phải do bản thân môn sử nhàm chán, lịch sử phong phú và đầy sức hấp dẫn. Cũng không phải học sinh có thái độ “quay lưng” mà do môi trường giáo dục phổ thông hiện nay.
Theo tôi, nguyên nhân là ở quan điểm dạy sử, chương trình,… chưa được rõ ràng. Đặc biệt là sách giáo khoa, chính tôi còn thấy sách giáo khoa đọc rất chán. Vì thế, học sinh chán lịch sử là điều tất yếu.
- GS cảm nhận như thế nào về ý kiến cho rằng việc tổ chức thi tốt nghiệp THPT tự chọn đang ảnh hưởng trực tiếp đến một số môn mà học sinh đang xem là môn phụ, trong đó có môn Sử?
Về chủ trương thì tôi hoan nghênh, cải cách thi cử trong xu hướng tiến tới đổi mới toàn diện và căn bản giáo dục là cần thiết. Tuy nhiên, thi phổ thông với cải cách như vừa rồi thì Bộ GD-ĐT cũng chưa lường được hết hệ quả của nó.
Ngoài 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, 2 môn tự chọn có thể đăng ký là Ngoại ngữ, Lý, Hóa, Sinh (Khoa học tự nhiên) và Sử, Địa (Khoa học xã hội). Kết quả đăng ký thì phần lớn là ngoại ngữ và một trong 3 môn về khoa học tự nhiên, các môn về khoa học xã hội nói chung, không riêng gì môn sử là rất ít. Thực tế có những trường không có em nào chọn môn sử hay địa.
Theo tôi, với cách thi này, hoàn toàn không ngạc nhiên khi học sinh sẽ bỏ 2 môn sử và địa. Đứng về lợi ích của học sinh thì hợp lý, nhằm chuẩn bị cho các kỳ thi ĐH, Cao đẳng tiếp sau.
Nhưng về phương diện yêu cầu giáo dục phổ thông, thì đây là một vấn đề nghiêm trọng, khi mà yêu cầu giáo dục phổ thông là giáo dục toàn diện các môn. Tôi rất lo việc thi thế này sẽ làm vị thế các môn khoa học xã hội bị hạ thấp, nhiều người xem các môn này là môn phụ.
- Theo GS, có nên đưa môn Lịch sử vào những môn thi bắt buộc, để cải thiện hiệu quả việc dạy và học môn này?
Đây là vấn đề mà chúng tôi nhiều lần đề xuất, dư luận cũng bàn rất nhiều. Đây không phải là vấn đề riêng của Việt Nam, mà cũng là kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới, phải thấy riêng chức năng của từng môn học, không nên cào bằng mà nên đặt các môn học đúng vị trí trong hệ thống giáo dục phổ thông.
Nhiều nước coi Toán, Ngữ văn và Sử học (một số có thêm ngoại ngữ) là những môn cơ sở hay bắt buộc. Vì vậy, theo tôi, trong những môn bắt buộc, không nên vắng môn sử.
Nhưng theo cải cách vừa rồi của Bộ GD-ĐT, thì không chỉ loại trừ môn Sử mà gần như loại trừ các môn về khoa học xã hội ra khỏi diện kiến thức được học sinh quan tâm.
Không phải là chương trình loại trừ nhưng với cách đối xử như vậy thì thực tế cũng như loại trừ. Cần có nghiên cứu và giải quyết hết sức có trách nhiệm trên cơ sở nhìn nhận toàn diện về yêu cầu giáo dục phổ thông.
- Vậy cần làm gì để có thể môn lịch sử thực sự được đặt đúng vị trí là môn học quan trọng và được yêu thích, mà không phải sự bắt buộc, thưa GS?
Muốn thay đổi, trước hết phải thực hiện nó trong đề án tổng thể, tức là đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục phổ thông.
Từ nhận thức với môn Sử (như dạy Sử để làm gì, nhằm mục đích gì trong đào tạo con người, từ đó mới xác định học cái gì, học như thế nào) đến chương trình rồi việc biên soạn sách giáo khoa.
Sách giáo khoa cực kỳ quan trọng, nhưng theo tôi sách giáo khoa hiện nay không thể chấp nhận được, phải thay đổi về cơ bản, một bộ sách giáo khoa mới cần được biên soạn.
Cách dạy và cách học cũng cần phải thay đổi. Đây là thay đổi trong toàn hệ thống, nên việc tách ra từng khâu nhỏ sẽ không thể giải quyết được.
Xin cảm ơn ông!
Theo Thanh Hùng/ Infonet
Bình luận