Giới chức Mỹ nhận định về 3 vụ ám sát quan chức thân Nga ở miền Nam Ukraine

3 vụ mưu sát quan chức thân Nga chỉ trong 2 tuần

Vụ tấn công đầu tiên là ở Kherson, xảy ra vào ngày 16/6/2022. Một vụ nổ đã phá tan cửa sổ của chiếc ô tô SUV Audi Q7 màu trắng. Chiếc xe hư hỏng nặng nhưng mục tiêu của cuộc tấn công vẫn sống sót.

Hãng thông tấn Nga RIA đưa tin, nạn nhân của vụ tấn công này - Eugeniy Sobolev, giám đốc cơ quan trại giam thân Nga ở vùng Kherson do Nga chiếm đóng, đã phải nhập viện.

Chưa đầy 1 tuần sau đó, một quan chức thân Nga thứ 2 ở Kherson đã bị tấn công. Lần này, vụ ám sát thành công. Vẫn hãng tin RIA đưa tin, vào ngày 24/6, Dmitry Savluchenko - quan chức phụ trách Sở Thể thao và Thanh niên tỉnh Kherson, đã thiệt mạng. 

Hôm 28/6, một chiếc ô tô của quan chức thân Nga thứ 3 bị phóng hỏa ở Kherson, theo hãng thông tấn Tass cũng thuộc nhà nước Nga. Nạn nhân không bị thương. 

Hiện chưa rõ ai tiến hành các vụ tấn công này.

Dường như chưa có một trung tâm chỉ huy trong các vụ việc này, nhưng số lượng vụ tấn công đã gia tăng, đặc biệt là tỉnh Kherson, nơi Nga chiếm giữ vào tháng 3/2022.

Một nguồn tin thân cận với tình báo phương Tây tỏ ra hoài nghi về việc hoạt động kháng cự đó có thể phát triển lên thành một chiến dịch có tổ chức nhằm điều phối các hoạt động tấn công Nga và cung cấp vũ khí kèm hướng dẫn sử dụng cho Ukraine.

Theo nguồn tin này, cho tới nay, các nỗ lực phản kháng vẫn chưa làm suy chuyển sự kiểm soát của Nga đối với Kherson.

Nhận định của giới chức Mỹ

Về dài hạn, Mỹ đánh giá rằng Nga rốt cuộc sẽ phải đối mặt với một cuộc nổi dậy của người dân Ukraine địa phương.

Michael Kofman - Giám đốc phụ trách Nga học tại Trung tâm phân tích hải quân có trụ sở ở Washington (Mỹ) chia sẻ: "Tôi cho rằng Nga sẽ phải thực hiện các thay đổi đáng kể nhằm thiết lập chính quyền ổn định cho các khu vực này, bởi vì có khả năng những người hợp tác với họ đang bị ám sát, còn số khác phải sống trong sợ hãi".

Giới chức Mỹ cho rằng loạt 3 vụ ám sát đó có thể là dấu hiệu của một phong trào đang phát triển chống lại giới chức thân Nga ở miền Nam Ukraine.

Dù mới chỉ có một số vụ như vậy ở thành phố Kherson, các quan chức Mỹ cho rằng phong trào kháng cự đó có thể phát triển thành một cuộc nổi dậy rộng khắp, đặt ra thách thức lớn đối với Nga trong nỗ lực kiểm soát các vùng lãnh thổ mới chiếm được trên lãnh thổ Ukraine.

Giám đốc Tình báo quốc gia Mỹ Avril Haines phát biểu tại một hội nghị ở thủ đô Washington hôm 29/6 rằng điện Kremlin "đối mặt với hoạt động du kích gia tăng ở miền Nam Ukraine".

Một quan chức Mỹ nhận định rằng, nước Mỹ tin là Nga không có đủ lực lượng ở Kherson để có thể kiểm soát hiệu quả khu vực này, đặc biệt là sau khi họ rút quân khỏi đây để tập trung lực lượng cho mặt trận Donbass ở miền Đông Ukraine.

Ngoài ra, Ukraine cũng vừa tiến hành một số cuộc phản kích quy mô hạn chế ở gần Kherson, gây thêm áp lực lên lực lượng Nga.

Khu vực Kherson đóng vai trò quan trọng đối với việc Nga nắm giữ vùng duyên hải Biển Đen và kiểm soát quyền tiếp cận bán đảo Crimea. 

Hiện không rõ có bao nhiêu binh lính Nga đóng ở bên trong và gần Kherson, nhưng việc chiếm giữ khu vực này trong tình trạng căng thẳng chiến tranh sẽ đòi hỏi phải có nhiều quân hơn so với việc đóng chốt trong tình trạng tương đối yên bình.

Giới chức Nga đang ưu tiên cho chiến dịch quân sự ở đây thay cho việc đầu tư vào xây dựng củng cố chính quyền thân Nga.

Xác lập ảnh hưởng của Nga trước sự chống đối của Ukraine

Giới chức thân Nga ở tỉnh Kherson đã bắt giữ thị trưởng Kherson - Ihor Kolykhaiev. Chính quyền dân sự-quân sự thân Nga ở vùng này cáo buộc ông Kolykhaiev khuyến khích người dân "tin tưởng vào sự trở lại của chủ nghĩa tân Quốc xã".

Các lực lượng Nga đang dần đưa đồng rúp vào lưu thông ở địa phương, đồng thời cấp hộ chiếu Nga.

Tại thành phố Mariupol, giới chức thân Nga đã ăn mừng cái mà họ gọi là cuộc "giải phóng" thành phố vào tháng 5. Cộng hòa nhân dân Donetsk tự phong (thân Nga) đã thay các biển giao thông từ tiếng Ukraine sang tiếng Nga và dựng một bức tượng về một phụ nữ cao tuổi đang cầm lá cờ Xô viết. Trong khi đó, biểu tượng Mariupol trước đây sơn bằng màu cờ Ukraine thì nay đã được sơn lại bằng màu cờ Nga.

Một quan chức Ukraine cho hay, lực lượng chiếm đóng và những người hợp tác với họ đang tuyên bố ngày càng nhiều về việc Kherson sẽ gia nhập Liên bang Nga.

Tuy nhiên, ông này cũng khẳng định hàng ngày, vẫn có thêm nhiều lá cờ Ukraine xuất hiện trong thành phố Kherson.

Một quan chức NATO thì nhận định rằng các vụ mưu sát những người được Nga đề cử vào các vị trí như thống đốc, thị trưởng... có thể khiến những người đó e dè trong việc tiếp nhận các chức vụ đó.

Một quan chức Mỹ cho biết, phía Mỹ đánh giá rằng Nga đang gặp khó khăn trong việc quản trị và cung cấp các dịch vụ cơ bản như nước sạch, thu gom rác... tại khu vực Kherson do vấp phải các hành động phản kháng của dân chúng địa phương.