Độc đáo phong tục đón Tết độc lập của đồng bào Thái ở miền Tây xứ Nghệ

Trong ngày Quốc khánh Việt Nam 2/9, PV VTC News đã về với đồng bào dân tộc Thái ở vùng miền Tây xứ Nghệ để chứng kiến nhiều nét riêng độc đáo trong phong tục đón Lễ, Tết của người dân nơi đây.

Ông Vi Đình Tuấn, quê bản Hoa Tiến (thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, Nghệ An) cho biết: "Đây là xã một trăm phần trăm đồng bào dân tộc Thái. Năm nào bà con cũng náo nức ăn mừng Tết độc lập. Thanh thiếu niên thì được bản làng tổ chức các trò chơi dân gian, thể thao, văn hóa, văn nghệ, liên hoan ẩm thực...

Ngoài ra, các hộ gia đình người Thái đều sắm mâm cơm ngày Tết vô cùng thịnh soạn và độc đáo. Mâm cơm vừa để dâng kính lên ông bà tổ tiên, những người có công xây dựng nền độc lập của dân tộc, vừa để ăn mừng ngày khai sinh của đất nước".

Theo quan sát của phóng viên, dọc tuyến Quốc lộ 48A (đoạn qua các huyện miền núi Qùy Châu, Quỳ Hợp và Quế Phong (Nghệ An), khắp các sân vận động đều được đồng bào treo rực cờ hoa và băng rôn chào mừng ngày Ngày Quốc khánh Việt Nam 2/9.

Sâu trong các bản làng nằm gọn lỏn dưới thung lũng núi rừng, tiếng loa phóng thanh vang lên các bài ca cách mạng bằng tiếng Thái lẫn tiếng Kinh.

Vào ngày 2/9, dọc các khu chợ quê miền núi này dường như người mua kẻ bán cũng có phần tấp nập hơn những ngày bình thường.

Có mặt ở chợ huyện biên giới Kim Sơn (Quế Phong), chị Vy Thị Loan-một người dân xã Mường Nọc chia sẻ hôm nay chị ra chợ sớm hơn những ngày thường để mua sắm một số thực phẩm cần thiết về làm mâm cơm cho ngày Tết độc lập.

"Đây không chỉ là truyền thống riêng của gia đình tôi mà khắp các bản làng ở vùng núi biên cương này đều vậy", chị Loan nói.

Men theo đường tiểu ngạch, khi chúng tôi có mặt ở xã Diên Lãm (huyện miền núi Quỳ Châu, Nghệ An) cũng là lúc bà con bắt đầu làm mâm cơm để dâng lên ông bà, tổ tiên để mừng ngày Tết độc lập.

Một số người dân cho biết, gần đến Ngày Quốc khánh Việt Nam 2/9, bà con các bản làng người Thái ngày nào cũng dậy từ sáng sớm để quét dọn vệ sinh sạch sẽ và chuẩn bị cho các hoạt động vui chơi văn nghệ.

                                                 Video: Những món ăn đại kỵ ngày Tết

Sau công việc chung của cả bản làng, bà con tiếp tục về dọn dẹp nhà cửa, sửa sang bàn thờ cẩn thận, sạch sẽ và làm mâm cơm cúng gia tiên dâng lên bàn thờ.

Sau đó, mọi người quây quần bên nhau dùng bữa cơm có chum rượu cần trưa 2/9 để mừng Tết độc lập một cách vui vẻ.

Một cựu cán bộ Phòng văn hóa huyện Quỳ Châu cho biết, trong ngày Tết độc lập, mâm cơm truyền thống mà người Thái dâng cúng tổ tiên là một thủ tục không thể thiếu. Đây là một trong những nghi lễ quan trọng nhất của ngày Tết độc lập đối với đồng bào Thái khắp vùng miền Tây xứ Nghệ này. 

Bà con tiến hành công việc này rất chu đáo, các món ăn dâng cúng tổ tiên chủ yếu là các món ăn truyền thống của đồng bào Thái được chế biến từ gia súc, gia cầm như: "lợn nít", gà, vịt,... rất thơm ngon.

Đặc biệt, trong những ngày này, một số gia đình người dân tộc Thái đã tổ chức gói và nấu các loại bánh đặc trưng của dân tộc mình như tôm hau quai, tôm con tụ, tôm pê, bánh chưng, bánh tét, bánh sừng trâu...

Không chỉ dâng cúng lên tổ tiên, người Thái còn dùng các loại bánh này để tiếp đãi và làm quà biếu khách đến chơi nhà trong dịp lễ Quốc khánh 2/9.

Sau khi chuẩn bị chu đáo các món ăn và bánh truyền thống, chủ nhà làm lễ dâng cúng tổ tiên, mời tổ tiên về ăn Tết Độc lập và chia vui cùng con cháu, sau đó sẽ dọn mâm cỗ mời anh em, con cháu trong nhà và tiếp đãi khách.

Ông Lê Quốc Bảo, bản Nật Dưới, xã Châu Hoàn (huyện Quỳ Châu, Nghệ An) tâm sự: "Tất cả mọi người trong gia đình đi làm ăn xa đều đã về quây tụ bên gia đình để ăn mừng Tết độc lập. Năm nay, dù kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng hầu hết các gia đình vẫn cố gắng sắm sửa các đồ lễ và thực phẩm cần thiết cho ngày Tết này".