Đề xuất lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn là công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm

Nội dung trên được đề cập tại báo cáo một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, được Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng gửi tới các đại biểu Quốc hội.

Liên quan đến nội dung công tác tuyển chọn, đào tạo và chế độ chính sách với vận động viên thể thao, nghệ sĩ trong các lĩnh vực nghệ thuật sẽ được chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, nghệ sĩ, diễn viên được đào tạo công phu, lâu dài (từ 7 - 12 năm, một số bộ môn từ 15 - 16 năm), tuổi đào tạo nghề thường từ 10 tuổi trở lên và phải có năng khiếu.

Song, thời gian hoạt động biểu diễn nghệ thuật rất ngắn, bình quân khoảng từ 15 - 20 năm, khi đến độ tuổi từ 35 - 40 (đối với nữ) và từ 40 - 45 (đối với nam), khả năng biểu diễn bị suy giảm, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng hoạt động chuyên môn của nghề biểu diễn như: xiếc đế trụ, uốn dẻo, múa ballet.

Bộ trưởng nhận định, với những người làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn khi đã hết tuổi nghề nhưng chưa đủ tuổi để nghỉ hưu gặp khó khăn trong việc chuyển đổi vị trí việc làm từ diễn viên sang vị trí việc làm công chức, viên chức quản lý, hành chính vì không đáp ứng tiêu chuẩn thi, xét tuyển công chức, viên chức do đa số các diễn viên chỉ có bằng trung cấp nghề.

Mặt khác, trên thực tế diễn viên hết tuổi nghề nhưng chưa đến tuổi nghỉ hưu thường mong muốn giải quyết chế độ để được nghỉ hưu sớm.

Tuy vậy, ông Nguyễn Văn Hùng nêu rõ, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn chỉ có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 năm so với quy định (60 tuổi với nam và 55 tuổi với nữ).

Vì vậy, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất: "Xây dựng chính sách đối với viên chức lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn thuộc "Danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm" được xem xét về hưu sớm theo nguyện vọng khi đã tham gia Bảo hiểm xã hội đủ 20 năm trở lên, mức hưởng lương hưu sẽ theo tỷ lệ đóng Bảo hiểm xã hội".

Bên cạnh đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp đối với viên chức, người lao động chuyên môn lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn cho phù hợp với tình hình thực tiễn.

Lý giải về điều này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu, chế độ tiền lương được tính cho phần lớn viên chức có chức danh nghề nghiệp diễn viên hạng IV từ hệ số lương 1,86 - 4,06; diễn viên hạng III từ hệ số lương 2,34 - 4,98.

"Qua khảo sát, đánh giá, hiện nay, đối với viên chức lĩnh vực nghệ thuật có thâm niên công tác, đã cống hiến 10 năm (trung bình ở độ tuổi 35) được nhận khoảng 5 triệu đồng sau khi trừ bảo hiểm xã hội, chỉ nhỉnh hơn mức lương tối thiểu vùng (4,68 triệu)", báo cáo nêu.

Còn người lao động vừa được bổ nhiệm vào viên chức, ngạch diễn viên (trung bình ở độ tuổi 25), hệ số lương trung cấp của viên chức loại B bậc 1 là 1,86; trừ 10,5% bảo hiểm xã hội thì thu nhập có nguồn gốc từ lương mà người viên chức được nhận thấp hơn mức lương tối thiểu vùng, không đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, ăn, ở và đi lại đối với người diễn viên.

Ngoài ra, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về chế độ bồi dưỡng luyện tập, bồi dưỡng biểu diễn đối với viên chức, người lao động chuyên môn lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn.

Bộ này cho hay, theo Quyết định số 14/2015 của Thủ tướng quy định mức bồi dưỡng luyện tập, bồi dưỡng biểu diễn theo mức tiền cụ thể (chế độ bồi dưỡng luyện tập thấp nhất là 35.000 đồng/buổi tập và mức cao nhất là 80.000 đồng/buổi tập; chế độ bồi dưỡng biểu diễn thấp nhất là 80.000 đồng/buổi biểu diễn và cao nhất là 200.000 đồng/buổi biểu diễn).

"Tuy nhiên, từ năm 2015 đến nay, sau 6 lần tăng lương cơ sở, mức tiền bồi dưỡng cụ thể như trên vẫn giữ nguyên, không theo kịp so với nhu cầu của cuộc sống, vì vậy không khích lệ, động viên được viên chức, người lao động chuyên môn trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn", Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhìn nhận.

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp 7, Quốc hội khóa XV diễn ra trong 2,5 ngày (từ ngày 4/6 đến sáng 6/6).

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng sẽ trả lời về công tác tuyển chọn, đào tạo và chế độ chính sách với vận động viên thể thao, nghệ sĩ trong các lĩnh vực nghệ thuật; giải quyết việc làm cho vận động viên, nghệ sĩ sau thời kỳ thi đấu, biểu diễn đỉnh cao.

Tư lệnh ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng trả lời về việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp kích cầu, phục hồi du lịch trong năm 2024 và những năm tiếp theo; giải pháp phát triển sản phẩm du lịch đêm; chính sách đặc thù, thu hút đầu tư cho các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.