Các nhà máy lọc dầu gần thành phố cảng Sikka, miền tây Ấn Độ, nơi tập đoàn Reliance Industries và các công ty Ấn Độ khác hoạt động, gần đây được chú ý vì nghi vấn trở thành trung tâm "rửa" dầu của Nga.
Dầu thô Nga được cho là được tinh chế ở Ấn Độ rồi xuất sang phương Tây. (Ảnh minh họa: Reuters)
Theo Nikkei Asia, các quan chức Mỹ tin rằng dầu thô của Nga đang được tinh chế ở Ấn Độ và sau đó được xuất khẩu sang Mỹ và châu Âu, lách các lệnh trừng phạt mà các nước áp đặt lên Nga Vladimir Putin vì xung đột Ukraine.
Ngày 9/6, cố vấn cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ về an ninh năng lượng Amos Hochstein cho biết tại thượng viện nước này rằng ông đã khuyên các quan chức Ấn Độ kiềm chế mua dầu của Nga. "Tôi nói với họ hai điều. Một, đừng đi quá xa và trông như đang lợi dụng nỗi khổ của các hộ gia đình ở châu Âu và Mỹ. Thứ hai, hãy đảm bảo rằng bạn thương lượng tốt, bởi vì nếu bạn không mua thì không ai khác sẽ mua chỗ dầu đó".
Mặc dù rất khó để xác định nguồn gốc của dầu thô sau khi nó đã được xử lý, nhưng các con số đã phản ánh nghi vấn, theo Nikkei. Nhà cung cấp thông tin tài chính Refinitiv cho biết, gần 24 triệu thùng dầu thô của Nga đã đến Ấn Độ trong tháng 5, gấp hơn 8 lần số lượng một năm trước đó. Đến tháng 6, con số này vẫn ở mức cao hơn 20 triệu thùng.
Nhập khẩu dầu Nga vào các nước đã tăng mạnh kể từ khi Moskva bắt đầu chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi tháng 2. Trong đó, doanh số bán hàng ở Ấn Độ ước tính đạt gần 1,9 tỷ USD chỉ trong tháng 5, khiến nước này trở thành nguồn thu nhập quan trọng của Nga.
Khoảng 26 triệu thùng dầu của Nga được cho là đã đến Sikka chỉ trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 6, gấp 5,3 lần so với mức một năm trước đó. Dầu Nga chiếm 20% tổng lượng được giao cho Sikka qua đường biển.
Ấn Độ chế biến dầu thô thành các mặt hàng xuất khẩu như xăng, nhiên liệu diesel và nhiên liệu máy bay. Các sản phẩm dầu xuất khẩu từ cảng ở Sikka đạt tổng cộng khoảng 75 triệu thùng trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6, với 20% xuất sang châu Âu hoặc Mỹ.
Một nhân viên tại công ty bán buôn dầu lớn của Nhật Bản cho biết: “Dầu không được phân tách và lưu trữ trong các bồn chứa khác nhau theo nguồn gốc. Gần như sẽ không thể xác định chính xác dầu nhập khẩu từ đâu".
Reliance Industries từ chối bình luận về những cáo buộc rằng dầu thô của Nga có thể bị trộn lẫn với nguyên liệu thô cho các sản phẩm dầu mỏ xuất khẩu sang phương Tây.
Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar thì tỏ ý bác bỏ. "Tôi không nghe thấy ai ở Ấn Độ nghĩ đến chuyện mua dầu của Nga và bán cho người khác", ông nói tại Diễn đàn GLOBSEC 2022 ở Bratislava vào ngày 3/6.
Dầu thô Urals rẻ hơn từ 30 đến 40 USD/thùng so với dầu thô Brent chuẩn, vốn đặc biệt hấp dẫn đối với Ấn Độ, do lo ngại về thâm hụt thương mại của nước này.
Theo Reuters, Trung Quốc cũng đã tăng nhập khẩu dầu thô của Nga lên 55% trong tháng 5 so với một năm trước. Có vẻ như Trung Quốc đang mua dầu thô và khí đốt được định giá thấp của Nga để tiêu thụ riêng và để bổ sung vào những gì họ vốn hay mua từ châu Âu và các nước khác.
Dù lượng xuất khẩu dầu thô của Nga dự kiến sẽ giảm trong dài hạn, việc nhập khẩu của Trung Quốc và Ấn Độ sẽ hỗ trợ giá dầu của nước này, theo Nikkei.
Hơn nữa, việc chuyển hướng sang các nhiên liệu phi carbon hóa đã gây khó khăn cho việc đầu tư vào các nhà máy lọc dầu, điều trong ngắn hạn gây ra khiến nguồn cung và giá cả bị thắt chặt. Fatih Birol, giám đốc điều hành của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, nói với tờ Der Spiegel hàng tuần của Đức rằng "nút thắt cổ chai" có thể xuất hiện đối với các sản phẩm bao gồm dầu diesel, xăng và parafin ở châu Âu.
Bình luận