Quan chức QH: Còn né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, ngại va chạm trong tiếp dân

Chiều 14/3, trình bày kết quả giám sát bước đầu về chuyên đề “Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021”, Trưởng ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho biết, tình trạng khiếu kiện vượt cấp, gửi đơn không đúng cơ quan có thẩm quyền còn diễn ra khá phổ biến, nhất là cấp Trung ương.

"Còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, ngại va chạm, không tổ chức tiếp công dân, đối thoại với dân; thiếu quyết liệt, công tâm, khách quan trong giải quyết dẫn đến vụ việc không được giải quyết dứt điểm, trở thành vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài", ông Bình cho biết.

Theo ông Bình, nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh khiếu nại, tố cáo là công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Thủ trưởng cơ quan hành chính ở một số nơi chưa được quan tâm và thực hiện nghiêm túc theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, văn bản pháp luật và công tác quản lý chưa theo kịp thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong các lĩnh vực đất đai, môi trường, đầu tư xây dựng.

Công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn nhiều hạn chế, yếu kém; nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người khiếu nại còn hạn chế nên khiếu nại, tố cáo không đúng.

Việc phát sinh khiếu nại, tố cáo còn có nguyên nhân là quy định quyền khởi kiện vụ án hành chính đối với Quyết định hành chính giải quyết tranh chấp đất đai chưa thực sự có hiệu quả để xác định điểm dừng của việc khiếu nại và giải quyết khiếu nại.

Công tác quản lý, lập hồ sơ địa chính không đồng bộ, bản đồ, tư liệu về địa chính còn thiếu gây khó xác định nguồn gốc, quá trình quản lý, sử dụng đất nên khi phát sinh tranh chấp, khiếu nại, tố cáo không đủ tài liệu để xem xét, kết luận giải quyết.

Theo ông Dương Thanh Bình, trong quá trình làm việc trực tiếp với các bộ, ngành và địa phương, ngoài các nội dung tìm hiểu, đánh giá về tình hình, nguyên nhân phát sinh khiếu nại, tố cáo, Đoàn giám sát sẽ tập trung nghiên cứu, đánh giá và dự báo về tình hình khiếu nại, tố cáo trong thời gian tới, nhất là sau khi dịch bệnh COVID-19 được kiểm soát, các dự án có quy mô lớn, trọng điểm được triển khai. Từ đó, Đoàn giám sát đề xuất, kiến nghị cấp có thẩm quyền có những giải pháp hữu hiệu hạn chế khiếu nại, tố cáo phát sinh, nhất là điểm nóng khiếu kiện.

"Đây cũng là một trong những giải pháp quan trọng, “từ sớm, từ xa” nhằm giữ vững sự ổn định chính trị, trật tự và an toàn xã hội, góp phần hiện thực hóa các mục tiêu kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới của Đảng và Nhà nước", ông Bình nói.

Theo báo cáo, việc thực hiện trách nhiệm tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu cơ quan hành chính các cấp đã có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên, qua bước đầu giám sát nổi lên một số tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, trách nhiệm trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở một số địa phương, nhất là cấp huyện còn nhiều thiếu sót, hạn chế.

Việc thụ lý, giải quyết các vụ án hành chính gặp nhiều khó khăn vướng mắc liên quan đến việc thực hiện vai trò của người bị kiện là người đứng đầu cơ quan hành chính, người đứng đầu các sở, ngành làm ảnh hưởng đến chất lượng xét xử của tòa, đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện.

Công tác phối hợp trong việc chuyển hồ sơ vụ án giữa Tòa án và Viện kiểm sát còn nhiều bất cập, không đảm bảo đúng quy định về thời hạn nghiên cứu hồ sơ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, ảnh hưởng đến tiến độ, thời hạn, thời hiệu và chất lượng giải quyết đơn của công dân.

Theo báo cáo của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, vấn đề này còn nhiều bất cập, đặc biệt có sự “ưu tiên” chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp trên khi cả Tòa án và Viện kiểm sát cùng có yêu cầu rút hồ sơ.

"Trong quá trình làm việc với bộ, ngành và địa phương, Đoàn giám sát sẽ tập trung đi sâu, làm rõ nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế, vướng mắc như đã nêu trên để xem xét, đánh giá trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và người đứng đầu; nghiên cứu để đề xuất, kiến nghị cấp có thẩm quyền hoàn thiện hơn nữa cơ chế phối hợp giữa các cơ quan; đề nghị cấp có thẩm quyền chấn chỉnh, nâng cao chất lượng công tác quản lý nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo", ông Bình nói.