Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp: Quy định mật không rõ ràng, cán bộ dễ rơi vào vòng lao lý

Ngày 22/11, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước.

Phát biểu tại hội trường, bà Lê Thị Nga - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đề cập đến vấn đề đảm bảo thuận lợi cho đại biểu Quốc hội khi phát biểu tại các phiên thảo luận, phiên truyền hình trực tiếp, trả lời phỏng vấn báo chí, tiếp xúc cử tri và thực hiện nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội khi liên quan đến các thông tin bí mật nhà nước.

Bà Nga cho rằng các quy định của dự thảo luật phải đáp ứng đồng thời 2 yêu cầu. Yêu cầu thứ nhất là đảm bảo lợi ích nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và yêu cầu thứ hai là đảm bảo thực hiện công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của người dân, đại biểu Quốc hội, báo chí và đảm bảo hiệu quả phòng, chống tham nhũng trong các lĩnh vực.

Chủ nhiệm Uỷ  ban Tư pháp cho rằng đảm bảo cân đối giữa 2 yêu cầu này là rất khó, nhưng dù khó thì nhà nước cũng phải làm và làm như thế này để đảm bảo cân đối giữa 2 yêu cầu.

Bà Nga cho biết một mặt bí mật nhà nước bị lộ, trong một số trường hợp ngay cả trên môi trường mạng và có những văn bản mật của những cơ quan quan trọng đã được chụp đưa lên mạng. Vấn đề này ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của nhà nước, của quốc gia và của các cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Ngược lại, có tình trạng lạm dụng mật, đóng dấu mật vào những văn bản không mật. Danh mục mật thì chậm rà soát, sửa đổi, có những danh mục mật từ năm 2004 đến nay chúng ta vẫn dùng.

"Trong khi hệ thống luật công khai, minh bạch, sửa đổi rất nhiều, có cơ quan đóng mật vào cả danh sách vụ trưởng hiện hành. Vụ trưởng hiện hành thì có gì mật, có những bộ đóng dấu mật cả vào chất vấn của đại biểu Quốc hội, mà không có thông tin mật nhưng vẫn đóng mật vào làm cho đại biểu Quốc hội không thể trả lời cử tri về thông tin mà mình chất vấn được", Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga nói.

Bên cạnh đó, vị quan chức Uỷ ban Tư pháp cho rằng có việc chậm công khai, công khai hình thức và lạm dụng bảo mật để không công khai, ở nhiều cơ quan bộ, ngành rất nhiều trường hợp.

Việc này dẫn đến hai hậu quả, hậu quả là ảnh hưởng đến nhà nước, đến tổ chức công dân, ảnh hưởng đến phòng, chống tham nhũng rất lớn, đẩy người dân, một số hoạt động nghề nghiệp vào tình trạng dễ bị quy chụp.

Chúng tôi cũng theo dõi các vụ án thấy một số cá nhân cũng rơi vào vòng lao lý trong những trường hợp các văn bản quy định không rõ ràng

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga

"Chúng tôi cũng theo dõi các vụ án thấy một số cá nhân cũng rơi vào vòng lao lý trong những trường hợp các văn bản quy định không rõ ràng.

Ví dụ, một số phóng viên báo chí và thậm chí cán bộ nhà nước cũng có thể bị, trong một số trường hợp thực tế cũng đã có, vì bị quy là làm lộ tài liệu mật khi quy định về mật không rõ ràng", Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp nói.

Bên cạnh đó, bà Nga cho rằng luật phải quy định để cho đại biểu Quốc hội có điều kiện thuận lợi khi thảo luận các báo cáo, khi tiếp xúc cử tri và khi trả lời phỏng vấn báo chí.

Vừa qua, Quốc hội tổ chức nhiều phiên truyền hình trực tiếp trong đó có phiên về công tác tư pháp. Trong phiên này Ủy ban Thẩm tra cũng lúng túng, đại biểu cũng lúng túng vì nhận được 5 văn bản của các cơ quan gồm có Bộ Công an, Viện kiểm sát tối cao, Bộ Tư pháp, Văn phòng Quốc hội.

Ngay cả Ủy ban Tư pháp cũng rất lo vì các cơ quan đóng dấu mật thì Ủy ban Tư pháp mà không đóng dấu mật thì rất khó. Nhưng Uỷ ban Tư pháp tra trong các luật thì đại đa số là không mật.

"Danh mục mật của các đồng chí ở các ngành tư pháp là rất chậm sửa đổi từ năm 2004 đến nay cho nên rất khó khăn nên đại biểu rất lúng túng. Chúng tôi đề nghị một số văn bản gửi đến mà các đại biểu có thể kiểm tra lại một số thông tin, đề nghị đại biểu cân nhắc khi thảo luận để không làm lộ thì điều đó từ năm 2004.

Những văn bản đó là cách đây 13 năm nên chúng tôi đề nghị Chính phủ, Viện kiểm sát tối cao, Tòa án nhân dân tối cao cập nhật thông tin của các luật mới để tạo thuận lợi cho đại biểu", Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga phát biểu.