Vào năm 2014, hàng loạt các phần tử khủng bố người Duy Ngô Nhĩ (Tân Cương, Trung Quốc), Chechnya (Nga), Afghanistan kéo tới Syria theo lời chiêu mộ từ các tổ chức thánh chiến. Bây giờ, các tay súng ngoại quốc sắp phải căng mình chống chọi với một cuộc chiến quy mô lớn, toàn diện do Damascus phát động nhằm giải phóng Idlib, thành trì cuối cùng của phiến quân và các nhóm nổi dậy ở quốc gia Trung Đông này.
Quân đội chính phủ Syria, dưới sự hậu thuẫn của Nga và Iran đang tạo lập vòng vây xung quanh tỉnh Idlib, sẵn sàng cho cuộc tấn công chống lại lực lượng phiến quân cực đoan và khủng bố lớn nhất còn lại trong nước.
Các tay súng khủng bố người Duy Ngô Nhĩ sang Syria gia nhập các tổ chức thánh chiến. (Ảnh: Foreign Policy)
Kể từ năm 2015, Idlib đã trở thành mảnh đất tụ hội các lực lượng chống chế độ Bashar al-Assad tới từ khắp nơi trên thế giới: nhóm phiến quân kỳ cựu tới từ Syria, khủng bố IS, các phần tử thánh chiến Syria thân al-Qaeda và các tay súng khủng bố được chiêu mộ từ Tân Cương, Uzbekistan, Chechnya, những kẻ đã dời bỏ các cuộc chiến nhỏ lẻ ở quê nhà để gia nhập các tổ chức khủng bố thánh chiến ở Syria.
“Những tay súng khủng bố nước ngoài không còn nơi nào để đi và họ sẵn sàng chết trong mọi trường hợp”, Sam Heller, một nhà phân tích cao cấp của Nhóm nghiên cứu khủng hoảng quốc tế cho biết. Sam nhận định nhóm đối tượng này sẽ là một trở ngại thực sự cho bất cứ giải pháp nào ở Idlib.
Trong một nỗ lực ngăn chặn cuộc chiến vào tỉnh Tây bắc Syria, các nhà lãnh đạo Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đã thống nhất làm việc cùng nhau để tìm ra giải pháp cho Idlib. Nhưng cả ba nước đều tỏ ra lo ngại về các hòn đá tảng - lực lượng khủng bố ngoại quốc này.
Một trong những nhóm có ảnh hưởng nhất là Phong trào Hồi giáo Turkestan (TIP) với các thành viên phần lớn là những người dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ từ khu vực Tân Cương, Trung Quốc. Nhóm này từng có rất nhiều kinh nghiệm trong các cuộc chiến ở Afghanistan trước khi tới Syria vào năm 2015.
Các tay súng của TIP tham chiến tại miền bắc Syria. (Ảnh: Twitter)
TIP đang duy trì khoảng 1.000 quân đóng tại thị trấn Jisr al-Shughur, phía nam tỉnh Idlib và hiện là một trong những đồng minh chiến đấu quan trọng nhất của Hay'at Tahrir Al-Sham (HTS), nhóm khủng bố đang kiểm soát 60% lãnh thổ Idlib.
Nhưng các thành viên của TIP không phải là các phần tử khủng bố nước ngoài duy nhất hoạt động ở Idlib. Các phiến quân Uzbekistan vài năm trở lại đây cũng bắt đầu tham gia chiến đấu cùng các nhóm thân với HTS.
Giống như TIP, các tay súng tới từ Uzbekistan được mài dũa kỹ năng trong thời gian sát cánh cùng các phần tử Taliban hoặc al-Qaeda trong các trận chiến ở Pakistan và Afghanistan trước khi tới Syria làm đồng minh của các chi nhánh al-Qaeda tại đây.
Hai nhóm khủng bố ngoại quốc có “số má” khác là Katiba al-Tawhid wal-Jihad do Sirozhiddin Mukhtarov, 28 tuổi cầm đầu và Imam al Bukhari Brigade. Cả 2 đều chiến đấu ở Idlib nhưng không có nhiều thông tin.
Tuy nhiên, những chiến binh nước ngoài khét tiếng nhất phải để đến Chechens, các cựu binh rời Chechnya sau các cuộc chiến với chính phủ Nga và có liên kết với HTS.
Hai nhóm Chechens nối tiếng nhất ở Syria là Junud al-Sham và Ajnad al-Kavkaz, nhưng họ trong những tháng gần đây ẩn mình để tránh phải đưa ra quyết định lựa chọn đứng về phe nào trong cuộc nổi dậy ở Idlib.
Tuy nhiên các chuyên gia cho rằng một cuộc tấn công của quân chính phủ Syria vào Idlib sẽ khiến hai nhóm Chechens này lộ diện.
Video: Không quân Nga dội bão lửa nghiền nát mục tiêu phiến quân Syria
“Mọi người đều đang nín thở để xem điều gì xảy ra. Nhiều chiến binh đến Syria từ năm 2012, kết hôn với các phụ nữ Syria và bắt đầu xây dựng gia đình ở đây. Vị vậy họ có thể sẽ làm tất cả để bảo vệ gia đình của họ”, Joanna Paraszczuk, chuyên gia theo dõi các phần tử thánh chiến nước ngoài cho biết.
Paraszczuk cho rằng các chiến binh của Chechens có thể sẽ tham gia vào các liên minh chiến trường cùng các nhóm lớn hơn như HTS. Mọi chuyện sẽ hết sức khó lường nếu Chechens cung cấp các tay bắn tỉa và lực lượng quân đội cực kỳ hiếu chiến của họ.
Trong khi đó, Matxcơva lại cực kỳ gai mắt với lực lượng này. Họ chắc chắn muốn đảm bảo không một chiến binh nào của Chechens trở về Chechnya để chống lại chính phủ.
Bình luận