Lãnh đạo Bộ KH&CN khẳng định không hưởng lợi trong vụ Việt Á

Kết thúc điều tra vụ Việt Á, Cơ quan điều tra (CQĐT) Bộ Công an chỉ ra nguyên nhân, điều kiện dẫn đến hành vi phạm tội của các bị can.

Cụ thể, do Bộ KH&CN đã buông lỏng, thiếu kiểm tra giám sát trong việc thực hiện Đề tài nghiên cứu khoa học, đặc biệt là Đề tài nghiên cứu khoa học cấp quốc gia, trong các khâu: Phê duyệt nhiệm vụ, phê duyệt tổ chức chủ trì, cá nhân chủ nhiệm, đơn vị phối hợp; kinh phí, theo dõi sử dụng và thanh toán kinh phí; quản lý thực hiện Đề tài, xử lý kết quả thực hiện Đề tài... 

Nội dung thuyết minh của Đề tài nghiên cứu khoa học không đầy đủ, không có thông tin về quyền, nghĩa vụ của Bộ KH&CN, Học viện Quân y, Công ty Việt Á; phương pháp phối hợp giữa Học viện Quân y và Công ty Việt Á; phương pháp chuyển giao kết quả nghiên cứu, quyền sở hữu trí tuệ. 

Bộ Y tế cũng thiếu kiểm tra, giám sát đối với công tác quản lý Nhà nước về sinh phẩm y tế, hiệp thương giá, kiểm tra giá hiệp thương; không quy định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm của các cá nhân trong hiệp thương giá, thời hạn ban hành kết luận kiểm tra giá.

Do việc buông lỏng, thiếu kiểm tra giám sát tại Bộ KH&CN và Bộ Y tế nêu trên dẫn đến việc ông Phan Quốc Việt lợi dụng, thông đồng móc ngoặc với lãnh đạo, cán bộ Bộ KH&CN, Bộ Y tế để Công ty Việt Á được Bộ KH&CN phê duyệt tham gia nghiên cứu Đề tài.

Tiếp đó là sử dụng kết quả nghiên cứu Đề tài lập hồ sơ đăng ký, được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời và chính thức test xét nghiệm, biến test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước do Bộ KH&CN quản lý thành tài sản thuộc sở hữu của Công ty Việt Á, trái quy định pháp luật…

Tại CQĐT, ông Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ KH&CN khai, ông giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ KH&CN từ ngày 12/11/2020 đến nay, có chức năng nhiệm vụ quản lý, điều hành chung mọi hoạt động của Bộ KH&CN. 

Khi ông Huỳnh Thành Đạt tiếp nhận chức vụ Bộ trưởng Bộ KH&CN thì Bộ Y tế đã cấp số đăng ký lưu hành tạm thời test xét nghiệm cho Công ty Việt Á. Bản thân vị Bộ trưởng không được đơn vị, cá nhân nào báo cáo về việc quản lý, xử lý kết quả Đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm. 

"Vì vậy, ông Đạt không nhận thức được trách nhiệm của Bộ KH&CN trong việc quản lý, xử lý kết quả nghiên cứu đề tài nên không kiến nghị thu hồi số đăng ký lưu hành test xét nghiệm của Công ty Việt Á", kết luận điều tra nêu.

Vẫn theo lời khai của ông Huỳnh Thành Đạt, quá trình chỉ đạo, điều hành Bộ KH&CN, ông không được ai can thiệp, tác động; cũng như không can thiệp, tác động hoặc thông đồng, thỏa thuận với bất kỳ đơn vị, cá nhân nào; không được hưởng lợi liên quan đến Đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm.

Về phần mình, ông Trần Văn Tùng, Thứ trưởng Bộ KH&CN khai, ông được ủy nhiệm thực hiện nhiệm vụ Bộ trưởng, điều hành chung toàn bộ hoạt động của Bộ KH&CN từ ngày 25/9/2020 đến ngày 12/11/2020. Tuy nhiên, việc quản lý Đề tài, xử lý kết quả nghiên cứu Đề tài từ ngày 25/9/2020 đến ngày 12/11/2020 vẫn thuộc trách nhiệm của ông Chu Ngọc Anh. 

Ngày 25/9/2020, ông Chu Ngọc Anh được bầu giữ chức vụ Chủ tịch UBND TP.Hà Nội nhưng đến ngày 12/11/2020, Quốc hội mới miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ KH&CN đối với Chu Ngọc Anh.

Với vai trò là Thứ trưởng Bộ KH&CN phụ trách Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật, ông Phạm Công Tạc được sử dụng quyền Bộ trưởng Bộ KH&CN quản lý việc thực hiện Đề tài, xử lý kết quả nghiên cứu Đề tài.

Kiến nghị nâng cao năng lực kiểm soát quyền lực người đứng đầu

Kết thúc điều tra vụ Việt Á, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an kiến nghị một số nội dung sau:

Bộ KH&CN và Bộ Y tế cần nâng cao năng lực kiểm soát quyền lực của người đứng đầu, kiểm soát hoạt động của các cơ quan chuyên môn về quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ, quản lý sinh phẩm y tế, đảm báo khách quan, minh bạch và đúng pháp luật.

Bộ KH&CN rà soát cơ cấu tổ chức và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực khoa học và công nghệ để chủ động hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh, sửa đổi cho thống nhất, đúng quy phạm pháp luật theo hướng có cơ quan chuyên trách quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ; đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi sai phạm trong thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ.

Về phía Bộ Y tế, CQĐT kiến nghị bộ này tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi sai phạm trong công tác cấp số đăng ký lưu hành sinh phẩm y tế; phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan, đơn vị liên quan có biện pháp quản lý giá đối với các vật tư y tế, sinh phẩm xét nghiệm.