BHXH Việt Nam luôn đảm bảo an sinh xã hội cho người dân trong mọi hoàn cảnh

Trong 6 tháng đầu năm 2022, giữa bối cảnh với nhiều khó khăn, thách thức, công chức, viên chức, người lao động trong toàn Ngành BHXH Việt Nam có nhiều nỗ lực, phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động triển khai thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao, đạt được một số kết quả tích cực.

Ngành BHXH Việt Nam thường xuyên, nghiêm túc, bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, chủ động phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương; BHXH các tỉnh, thành phố phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành tại địa phương để tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường thực hiện các giải pháp tổ chức thực hiện hiệu quả chính sách, pháp luật BHXH, BHYT trên địa bàn... 

Đơn cử như việc BHXH Việt Nam chủ động bám sát, kịp thời triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại các Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, góp phần phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.

Đến hết tháng 6/2022, thực hiện 03 chính sách hỗ trợ người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) theo Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09/4/2020 và Nghị quyết số 154/NQ-CP, Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 01/7/2021, Nghị quyết số 116/NQ-CP ngày 24/9/2021 của Chính phủ, toàn ngành BHXH Việt Nam đã thực hiện giảm đóng vào các quỹ BHXH, BHTN và chi hỗ trợ từ nguồn quỹ BHTN với tổng kinh phí trên 45.444 tỷ đồng cho NLĐ và NSDLĐ, đảm bảo kịp thời, công khai, minh bạch, đúng đối tượng, trong đó: riêng chi trả chế độ hỗ trợ bằng tiền cho gần 12,968 triệu lao động với số tiền 30.804 tỷ đồng.

Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg ngày 28/03/2022 của Thủ tướng Chính phủ quy định về việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ; trong đó, cơ quan BHXH có nhiệm vụ xác nhận tình trạng tham gia BHXH bắt buộc của NLĐ, làm cơ sở để xác định đối tượng thuộc diện được hưởng chính sách hỗ trợ. BHXH Việt Nam đã tập trung nhân lực, cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin để tiếp nhận và xác nhận sớm nhất việc tham gia BHXH bắt buộc của NLĐ. Kết quả đến 10/7/2022: với NLĐ đang làm việc trong DN cơ quan BHXH đã xác nhận cho 27.278 đơn vị với 1.775.210 lao động; với NLĐ quay trở lại thị trường lao động đã xác nhận cho 6.771 đơn vị với 84.889 lao động... 

Kết quả trên góp phần đảm bảo an sinh xã hội, tháo gỡ khó khăn cho NLĐ, giúp doanh nghiệp có thêm điều kiện để phục hồi, ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh, đảm bảo chuỗi cung ứng lao động, sớm ổn định kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.

Đặc biệt, giữa bối cảnh dịch COVID-19 gây ra nhiều tác động tiêu cực đến nền kinh tế và đời sống người dân, vai trò của ngành BHXH Việt Nam trong thực hiện các chính sách an sinh xã hội càng được khẳng định. Công tác giải quyết hưởng các chế độ BHXH vẫn đảm bảo thực hiện kịp thời, đúng quy định, đồng thời tiếp tục thực hiện cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức cá nhân khi thực hiện giao dịch với cơ quan BHXH. Các nội dung mới phát sinh trong tổ chức thực hiện đã được chỉ đạo triển khai kịp thời, không gây ách tắc trong việc giải quyết, đảm bảo quyền lợi đối với NLĐ.

Trong 6 tháng đầu năm, toàn ngành đã giải quyết 38.810 hồ sơ hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng; 590.844 người hưởng trợ cấp 1 lần (trong đó 481.677 người nghỉ việc hưởng BHXH một lần); giải quyết 5.998.841 lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe. Phối hợp với ngành Lao động-Thương binh và Xã hội giải quyết cho 443.457 người hưởng các chế độ BHTN; trong đó 434.162 người hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp và 9.295 người hưởng chế độ hỗ trợ học nghề.

Việc giải quyết chế độ ốm đau đối với người lao động tăng 47,42% so với cùng kỳ năm trước chủ yếu là do số lượng đề nghị giải quyết chế độ cho người lao động mắc COVID-19 tăng. Tổng số lượt người được giải quyết hưởng chế độ ốm đau do Covid -19 từ năm 2021 tính đến 24/6/2022 là 2.318.567 lượt người với tổng số tiền là 3.081 tỷ đồng.

Công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN cũng có những tín hiệu khả quan. Số người tham gia BHXH, BH thất nghiệp và BHYT đều có tăng trưởng tích cực.

Tính đến hết tháng 6/2022, số người tham gia BHXH đã đạt 16,822 triệu người (đạt 87,7% kế hoạch), tương đương khoảng 34% LLLĐ trong độ tuổi, tăng 81,7 nghìn người so với tháng trước, tăng 275,5 nghìn người so với cuối năm 2021, tăng 686 nghìn người so với cùng kỳ năm trước.

Riêng số người tham gia BHYT giảm so với cùng kỳ và giảm so với thời điểm hết năm 2021, nhưng vẫn tăng 280 nghìn người so với tháng trước. Hiện BHYT đã bao phủ 86,538 triệu người, đạt 94,3% kế hoạch, đạt tỷ lệ 88,66% dân số.

Số thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cũng đạt hiệu quả cao với 38.632 tỷ đồng, lũy kế từ đầu năm là 199.289 tỷ đồng, đạt khoảng 46,2% kế hoạch BHXH Việt Nam giao, tăng 4.278 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2021.

Trong khi đó, tổng số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp có cải thiện đáng kể, với 20.920 tỷ đồng, chiếm khoảng 4,9% số phải thu (giảm 3.656 tỷ đồng so với tháng trước, giảm 265 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2021).

Chỉ ra một số khó khăn cho công tác này, ông Dương Văn Hào - Trưởng Ban Quản lý Thu- Sổ, thẻ (BHXH Việt Nam) nhận xét, tỷ lệ bao phủ BHXH, BHYT tăng trưởng chậm, nhất là BHYT vẫn giảm sâu so với thời điểm cuối năm 2021.

Một trong những nguyên nhân do dịch bệnh, mức giá sinh hoạt tăng cao đã ảnh hưởng đến cuộc sống, thu nhập của người dân, bên cạnh đó còn có sự thay đổi mức đóng BHXH tự nguyện trong năm 2022...

Nhiều doanh nghiệp sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, dẫn đến tình trạng chây ì, trốn tránh trách nhiệm đóng BHXH, BHYT, nợ số tiền lớn, thời gian kéo dài... Việc thu hồi số tiền hưởng BHXH, trợ cấp thất nghiệp sai quy định khó khăn khi đối tượng hưởng sai không có thu nhập, không có khả năng hoàn trả; hoặc cố tình không thực hiện trách nhiệm hoàn trả nhưng không có chế tài để xử lý.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận những nỗ lực của BHXH các địa phương với nhiều mô hình, cách làm hay khắc phục các khó khăn này. Các địa phương chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương giao chỉ tiêu phát triển người tham gia đến cấp xã; đề xuất ngân sách địa phương, các doanh nghiệp, nhà hảo tâm hỗ trợ thêm mức đóng cho người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình; rà soát, đánh giá tình hình biến động tăng, giảm lao động và dự kiến nhu cầu sử dụng lao động năm 2022 trên địa bàn để xây dựng các giải pháp chỉ đạo, điều hành công tác thu, phát triển người tham gia năm 2022; triển khai, tổ chức linh hoạt hình thức kiểm tra, thanh tra chuyên ngành đóng đối với doanh nghiệp chưa tham gia, tham gia không đầy đủ, doanh nghiệp nợ từ 03 tháng trở lên; kiên quyết xử phạt các hành vi vi phạm; kịp thời lập hồ sơ khởi tố đối với doanh nghiệp cố tình vi phạm...

Công tác thanh tra chuyên ngành đột xuất cũng được các địa phương tăng cường thực hiện hiệu quả. Tính đến ngày 30/6/2022, đã thực hiện thanh tra đột xuất được 1.339/27.742 đơn vị thuộc diện phải thanh tra. Kết quả  phát hiện các DN trốn đóng BHXH, BHYT cho 581 lao động, với số tiền truy đóng 3,06 tỷ đồng; lao động đóng thiếu là 919 lao động, số tiền truy đóng: 10,9 tỷ đồng. Trước thời điểm thanh tra, số nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của các doanh nghiệp này là 429 tỷ đồng, sau thanh tra khắc phục số nợ 199 tỷ đồng...

Trong 6 tháng đầu năm, trước tình hình dịch COVID-19 cơ bản được kiểm soát, BHXH Việt Nam xác định đây là thời điểm thuận lợi trong việc đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách BHXH, BHTN, BHYT tới các cấp, các ngành và các tầng lớp Nhân dân, đẩy mạnh truyền thông sâu rộng về ý nghĩa, giá trị, lợi ích của việc tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHTN, BHYT, đặc biệt là công tác truyền thông phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Kết quả:

Tính riêng 6 tháng đầu năm 2022, có trên 6.400 tin, bài, phóng sự… (bình quân mỗi ngày có khoảng 35 tin, bài) phản ánh chính sách BHXH, BHTN, BHYT, các hoạt động của ngành BHXH Việt Nam được các báo, đài Trung ương đăng tải (tăng 18,1% so với cùng kỳ năm 2021).

Trước tình hình nhận BHXH một lần tại một số tỉnh, thành phía Nam tăng cao so với cùng kỳ, BHXH Việt Nam đã triển khai kịp thời và phát hành 02 Thông tin báo chí khuyến cáo người tham gia không nên rút BHXH một lần; tuyên truyền lồng ghép vào 03 Thông tin báo chí về lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu và BHYT miễn phí, khuyến khích tham gia BHXH tự nguyện thay vì rút BHXH 1 lần…và gửi tới các cơ quan báo chí Trung ương và 63 tỉnh, thành phố.

Qua đó, có gần 450 tin bài, phóng sự, tọa đàm được đăng tải, phát sóng rộng khắp trên các báo, đài Trung ương, địa phương; sản xuất 02 Motion graphic cùng 2 Infographic về “Những thiệt thòi khi nhận BHXH một lần” và đăng tải, chia sẻ đăng tải chia sẻ các thông tin này trên Facebook, Zalo; có 40.000 lượt phát thanh các nội dung này được tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh xã phường và tại các đợt truyền thông lưu động của 63 tỉnh, thành phố.

Những kết quả của công tác truyền thônggóp phần giúp chính sách BHXH, BHYT thực sự lan tỏa tới mọi người dân, mọi vùng miền, đồng thời cũng giúp người dân dễ dàng tìm kiếm, tiếp cận và theo dõi thông tin; nâng cao ý thức chấp hành về pháp luật BHXH, BHTN, BHYT.