Từ ngày 1/1/2018, luật BHXH mới sẽ được áp dụng. Theo đó, người lao động (NLĐ) muốn hưởng lương hưu đạt mức tối đa 75% phải kéo dài thời gian đóng BHXH so với quy định hiện tại. Việc này khiến nhiều NLĐ lo lắng, hoang mang vì họ cho rằng luật BHXH mới được áp dụng sẽ không có lợi cho NLĐ.
Liên quan vấn đề này, PV VTC News có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Văn Tứ - Chuyên viên pháp lý Phòng doanh nghiệp, Công ty THHH Luật Công Khánh. Theo ông Tứ, việc áp dụng luật BHXH mới sẽ gây bất lợi cho NLĐ, tuy nhiên không phải tất cả mà chỉ một _bộ phận nào đó bị ảnh hưởng.
Ông Nguyễn Văn Tứ - Chuyên viên pháp lý Phòng doanh nghiệp, Công ty THHH Luật Công Khánh.
- Thông tin phải kéo dài thời gian đóng BHXH mới được hưởng tối đa lương hưu 75% khiến nhiều người lo lắng. Vậy theo ông NLĐ sẽ gặp những bất lợi gì khi luật BHXH mới được áp dụng?
Với sự thay đổi trong mức hưởng lương hưu hàng tháng theo quy định tại Luật BHXH 2014 ít nhiều sẽ tạo ra những mặt bất lợi cho NLĐ.
Thứ nhất, cả lao động nữ và lao động nam đều gặp bất lợi đó là để hưởng tỷ lệ hưu trí hàng tháng tối đa bằng 75% thì cần phải kéo dài thời gian tham gia đóng BHXH là 5 năm đối với nữ, 1 năm đối với nam. Nghĩa là trước 1/1/2018, đối với nữ chỉ cần 25 năm, nam chỉ cần 30 năm đóng BHXH thì tỷ lệ được hưởng đạt tối đa 75%. Tuy nhiên, kể từ thời điểm 1/1/2018, thời gian đóng BHXH đối với nữ phải là 30 năm, nam là 31 năm mới được hưởng tỷ lệ lương hưu tối đa.
Ngoài ra, đối với nam giới nếu đến 1/1/2018 đóng BHXH đủ 15 năm thì vẫn không được hưởng 45% mà phải đóng đủ 16 năm BHXH. Trong khi đó, đối với nữ thì để hưởng 45% mức lương bình quân đóng BHXH thì vẫn là 15 năm đóng BHXH, không có sự thay đổi so với thời điểm trước 1/1/2018.
Thứ hai, trường hợp nghỉ hưu mà chưa đủ tuổi đời theo quy định thì còn phải giảm trừ tỷ lệ % do nghỉ hưu trước tuổi (mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi trừ 2%). Điều đó có nghĩa là, nếu NLĐ nghỉ hưu sớm trước tuổi càng nhiều, thì tỷ lệ giảm trừ càng nhiều. Do đó, có thể khẳng định rằng, tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ thấp khi nghỉ hưu sớm.
- Như vậy việc áp dụng luật BHXH mới sẽ không có lợi gì cho NLĐ?
Luật BHXH năm 2014 quy định: Từ 1/1/2018 trở đi, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật lao động để bảo đảm lương hưu được cải thiện hơn, bù cho việc giảm sút tỷ lệ hưởng lương hưu khi phải tham gia bảo hiểm xã hội thêm 5 năm đối với nữ, 1 năm đối với nam để đạt tỷ lệ hưởng tối đa là 75%.
Do đó, khi mức đóng BHXH được điều chỉnh trên cơ sở tổng thu nhập của NLĐ càng cao thì lương hưu sẽ cao hơn so với trước 2018.
- NLĐ cho rằng nghỉ việc trước năm 2018 hoặc xin ngừng đóng BHXH thì sẽ có lợi hơn. Ông đánh giá thế nào về việc này?
Từ 1/1/2018 trở đi, tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ được tính là: Lao động nam được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, khi có thời gian đóng đủ 16 năm và nghỉ hưu năm 2018 (trước năm 2018 lao động nam chỉ cần có đủ 15 năm đóng BHXH đã được tính bằng 45%).
Công ty TNHH TNHH Pouyuen Việt Nam là doanh nghiệp có lượng công nhân xin nghỉ việc liên quan đến luật BHXH mới nhiều nhất. (Ảnh minh họa)
Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi thì 15 năm đóng bảo hiểm được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH (trước năm 2018, lao động nữ cứ mỗi năm đóng BHXH tăng thêm sau khi đạt tỷ lệ 45% được tính thêm 3%).
Không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn so với người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi.
Ông Nguyễn Văn Tứ
Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, người lao động (cả nam và nữ) được tính thêm 2% đến mức tối đa bằng 75%.
Với quy định và những phân tích trên, có thể thấy không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn so với người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi. Kể từ 1/1/2018 trở đi, cách tính tỉ lệ phần trăm hưởng lương hưu có thay đổi so với nghỉ hưu trước năm 2018 nhưng nó chỉ tác động trực tiếp đến một số nhóm đối tượng mà không ảnh hưởng tới tất cả các đối tượng hưởng lương hưu từ năm 2018 trở đi.
Trường hợp đủ điều kiện về tuổi đời mà chưa đủ số năm đóng BHXH để đạt tỷ lệ 75% thì khi nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi đa số lao động nữ bị giảm tỷ lệ lương hưu so với hiện hành.
- Vậy với quy định mới, việc lấy BHXH một lần thay vì nhận theo tháng có lợi hơn cho NLĐ?
Việc NLĐ lựa chọn hưởng quyền BHXH một lần thay vì nhận theo tháng có một số bất lợi nhất định.
Đầu tiên, theo quy định tại Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017, tổng mức đóng bảo hiểm hưu trí là 22% mức tiền lương tháng, trong đó, người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14% (bằng 2,64 tháng lương). Nhưng nếu hưởng một lần thì chỉ được thanh toán bằng 2 tháng lương, như vậy, quỹ BHXH không hề bị ảnh hưởng nhưng NLĐ lại mất đi 0,64 tháng lương mỗi năm.
Video: Về hưu trước 2018, lương hưu sẽ cao hơn?
Thứ hai, thực tế khi NLĐ lựa chọn hưởng BHXH một lần sẽ thấy lợi trước mắt nhưng về lâu dài sẽ gặp bất lợi. Vì NLĐ không còn cơ hội để tham gia lại quỹ và không được hưởng các chế độ của quỹ lúc già yếu, chưa kể khi NLĐ rút tiền BHXH một lần về để làm ăn kinh doanh thua lỗ thì còn đáng tiếc hơn.
Thứ ba, với chính sách nâng lương mức cơ sở hiện tại và trong thời gian tới dẫn đến mức lương bình quân đóng BHXH cũng sẽ tăng lên, cộng với số năm đóng BHXH thì sau này NLĐ sẽ hưởng được mức hưu trí rất cao, đủ để đáp ứng cuộc sống sinh hoạt tuổi già.
Do đó, việc hưởng BHXH một lần trong giai đoạn này cũng sẽ có nhiều bất lợi hơn so với những năm tới đây.
Xin cảm ơn ông!
Bình luận