Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1973, Việt Nam và Australia đã xây dựng mối quan hệ vững chắc và thực chất trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và các lợi ích chung. Sự tương đồng về lợi ích an ninh, kinh tế cũng như giao lưu nhân dân ngày càng sâu sắc là cơ sở giúp hai nước tăng cường quan hệ và hợp tác.
Quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam - Australia, thiết lập năm 2009 và được tăng cường năm 2015, là minh chứng cho những nỗ lực của Chính phủ và nhân dân hai nước cùng chung tay vun đắp quan hệ song phương.
Năm 2018 đánh dấu kỷ niệm 45 năm quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Australia, hai nước quyết định nâng cấp quan hệ song phương lên tầm Đối tác Chiến lược nhân chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc.
Với việc thiết lập Đối tác Chiến lược, Việt Nam và Australia khẳng định cam kết làm sâu sắc quan hệ hai nước trên cơ sở tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và chủ quyền, độc lập, toàn vẹn lãnh thổ cũng như hệ thống chính trị của nhau. Hai bên sẽ tăng cường sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau nhằm làm sâu sắc quan hệ song phương, góp phần vào hòa bình, ổn định và thịnh vượng tại khu vực. Đặc biệt, hai bên cam kết cùng nỗ lực hợp tác nhằm duy trì một khu vực hòa bình, tự cường và bảo đảm các quy tắc, chuẩn mực đã tồn tại nhiều thập kỷ qua.
Chương trình Hành động Việt Nam - Australia giai đoạn 2016 - 2019 tiếp tục có hiệu lực và được gia hạn khi Tuyên bố chung này được ký kết.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Malcolm Turnbull ký Tuyên bố chung về thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược giữa Chính phủ Việt Nam và Australia.
Hợp tác Song phương
Hợp tác chính trị
Hai bên cam kết làm sâu sắc hợp tác chính trị song phương, kể cả thông qua trao đổi đoàn cấp cao thường xuyên giữa Đảng Cộng sản, Chính phủ và Quốc hội Việt Nam, và các chính đảng, Chính phủ và Quốc hội Australia.
Để phù hợp với mối quan hệ hiện đại và năng động, hai bên sẽ tăng cường giao thiệp chính trị thông qua các hội nghị thường niên cấp Bộ trưởng nhằm tranh thủ tối đa các cơ hội trao đổi quan điểm, ý tưởng và sáng kiến về các vấn đề chiến lược. Hỗ trợ cho các trao đổi, tiếp xúc thường xuyên và cấp cao này là các cơ chế hợp tác song phương hiện có, bao gồm Đối thoại Chiến lược 2+2, Đối thoại Việt Nam - Australia về quyền con người, Tham vấn lãnh sự Việt Nam - Australia và Diễn đàn nông nghiệp Việt Nam - Australia.
Hai bên cam kết tăng cường trao đổi chính trị về các vấn đề quốc tế và khu vực thông qua việc thiết lập cơ chế Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao thường niên.
Hai bên cam kết tăng cường tiếp xúc giữa các quan chức cấp cao nhằm đẩy mạnh hơn nữa hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế và thương mại, ngoại giao, quốc phòng, an ninh, pháp luật và tư pháp, khoa học, công nghệ, nông nghiệp, sáng tạo, giáo dục, và các lĩnh vực khác như lao động và du lịch.
Hợp tác kinh tế và phát triển
Hai bên cam kết làm sâu sắc quan hệ thương mại và đầu tư song phương, đồng thời tiếp tục thúc đẩy thương mại và đầu tư thông thoáng hơn thông qua hội nhập kinh tế khu vực và toàn cầu.
Trên cơ sở bổ trợ lẫn nhau của hai nền kinh tế, hai bên sẽ xúc tiến các biện pháp tiếp cận thị trường và thuận lợi hóa thương mại cho hàng hóa của nhau, bao gồm cả nông sản và hải sản.
Lễ đón chính thức Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng Phu nhân và Đoàn Cấp cao Việt Nam diễn ra trọng thể tại Tòa nhà Quốc hội, nằm trên Đồi Capitol, ngay tại trung tâm Thủ đô Canberra, Australia.
Hai bên hoan nghênh việc thiết lập cơ chế Hội nghị Đối tác kinh tế thường niên cấp Bộ trưởng để xác định các cơ hội mở rộng thương mại, đầu tư, hợp tác phát triển và cải cách kinh tế bền vững. Diễn đàn kinh tế mới này sẽ thay thế Uỷ ban Hỗn hợp về Hợp tác Thương mại và Kinh tế, giúp tăng cường đối thoại giữa các Bộ trưởng chủ chốt phụ trách thương mại, đầu tư, phát triển và quy hoạch, đồng thời tạo sự đồng bộ giữa các khía cạnh khác nhau của liên kết kinh tế giữa hai nước.
Hai bên nhận thức rõ tầm quan trọng của mối liên kết mạnh mẽ và trực tiếp giữa các doanh nghiệp đối với quan hệ thương mại và đầu tư song phương. Hai bên khuyến khích doanh nghiệp hai nước đẩy mạnh kết nối và nâng cao hiểu biết về tính bổ trợ lẫn nhau của hai nền kinh tế, kể cả thông qua các đoàn doanh nghiệp và xúc tiến thương mại hai chiều.
Australia đánh giá cao những thành tựu to lớn về xóa đói giảm nghèo và phát triển kinh tế của Việt Nam. Việt Nam hoan nghênh hỗ trợ phát triển chính thức song phương và khu vực nhiều năm qua của Australia. Hai bên cam kết xây dựng quan hệ đối tác kinh tế nhằm giúp Việt Nam thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội và phát triển, với trọng tâm là cải cách kinh tế, phát triển nguồn nhân lực, kết nối khu vực tư nhân, biến đổi khí hậu, bình đẳng giới và sáng tạo.
Hai bên sẽ tiếp tục xây dựng quan hệ đối tác cùng có lợi trong lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm các dự án nghiên cứu chung và hỗ trợ kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực và khả năng cạnh tranh của nông nghiệp Việt Nam, thúc đẩy thực hiện các tiêu chuẩn quốc tế và chuỗi cung ứng tin cậy.
Hai bên cũng sẽ tăng cường hợp tác trong những lĩnh vực cùng có lợi như năng lượng, tài nguyên, kinh tế biển, môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Hợp tác quốc phòng, pháp luật và tư pháp, tình báo và an ninh
Hai bên khẳng định quan hệ chiến lược và các lợi ích chung ở khu vực của hai bên ngày càng gia tăng, đồng thời tái khẳng định cam kết hợp tác chặt chẽ hơn nữa về quốc phòng, pháp luật và tư pháp, tình báo và an ninh nhằm đóng góp vào hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực.
Hai bên tái khẳng định cam kết tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng thường niên nhằm thúc đẩy đối thoại ở cấp cao về các vấn đề quốc phòng trên cơ sở Bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng đã ký năm 2010. Đây là cơ hội tìm kiếm thêm các hình thức hợp tác quốc phòng, kể cả trong lĩnh vực đào tạo và huấn luyện, an ninh hàng hải và hàng không, đào tạo và hỗ trợ các hoạt động gìn giữ hòa bình, chống khủng bố, giải quyết hậu quả chiến tranh và các lĩnh vực khác.
Trước giờ diễn ra lễ đón, Đội tiêu binh gồm các lực lượng hải, lục, không quân Australia với Quốc kỳ và Quân kỳ Australia nghiêm trang, sẵn sàng đợi lệnh. Trong ảnh: Đội trưởng Đội Danh dự Quân đội Australia trân trọng mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc duyệt Đội Danh dự.
Hai bên hoan nghênh hợp tác giữa cảnh sát, các cơ quan chức năng về quản lý biển và biên giới của hai nước, nhất trí cùng đẩy mạnh hợp tác về an ninh và thực thi pháp luật, kể cả thông qua Đối thoại An ninh thường niên cấp Thứ trưởng, tăng cường trao đổi thông tin tình báo và hỗ trợ nâng cao năng lực.
Hai bên cam kết tiếp tục tăng cường hợp tác song phương và tham gia các nỗ lực khu vực nhằm giải quyết các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, đặc biệt là tội phạm xuyên quốc gia, bao gồm buôn bán người và đưa người di cư trái phép, buôn lậu ma túy, rửa tiền, khủng bố, tội phạm mạng, cũng như thu hồi tài sản thất thoát từ các tội phạm này.
Hai bên sẽ tăng cường hợp tác song phương và khu vực giữa các cơ quan hoạch định chính sách, quản lý và thực thi pháp luật biển thông qua đối thoại, phối hợp, hợp tác thiết thực và các hoạt động nâng cao năng lực.
Hợp tác giáo dục, khoa học và công nghệ, lao động, xã hội, văn hóa và giao lưu nhân dân
Hai bên nhấn mạnh cần tăng cường giao lưu nhân dân, đặc biệt thông qua trao đổi thanh niên và sinh viên. Hai bên ủng hộ mạnh mẽ sinh viên Australia sang Việt Nam và sinh viên Việt Nam sang Australia học tập, thông qua Kế hoạch Colombia Mới và các chương trình học bổng của Australia và Việt Nam.
Hai bên tái khẳng định ý nghĩa của hợp tác giáo dục, đào tạo và nghiên cứu cũng như vai trò của mạng lưới rộng lớn các cựu sinh viên Việt Nam từng theo học tại Australia. Hai bên nhất trí ủng hộ mở rộng đối thoại về chính sách giáo dục nhằm tăng cường liên kết giữa các cơ sở và cung cấp dịch vụ giáo dục xuyên quốc gia, trong đó có việc áp dụng công nghệ truyền thông tiên tiến, tạo thuận lợi về đi lại cho học sinh, học giả, nhà nghiên cứu và chuyên gia.
Hai bên sẽ thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực dạy nghề và các vấn đề xã hội, trong đó có thúc đẩy bình đẳng giới và ghi nhận những cơ hội về di chuyển lao động thông qua chương trình nhập cư dành cho lao động có tay nghề của Australia.
Hai bên sẽ tiếp tục thúc đẩy mở rộng hợp tác cùng có lợi trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và sáng tạo; tăng cường kết nối giữa các viện nghiên cứu; khuyến khích chuyển giao công nghệ, trao đổi chuyên gia và chia sẻ thông tin về khoa học, công nghệ và sáng tạo.
Hai bên đánh giá cao vai trò của các tổ chức nhân dân và xã hội hai nước trong việc thúc đẩy mối quan hệ tốt đẹp, tình hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân Việt Nam và Australia.
Hai bên đánh giá cao thành công của cộng đồng người Việt Nam tại Australia cũng như những đóng góp của họ cho quan hệ song phương. Hai bên đề cao vai trò của thanh niên trong việc xây dựng mạng lưới các nhà lãnh đạo tương lai và doanh nhân hai nước, đem lại nhiều lợi ích chung.
Hai bên cam kết triển khai hiệu quả Chương trình lao động kỳ nghỉ giữa Việt Nam và Australia.
Hai bên hoan nghênh sự gia tăng nhanh chóng số lượng du khách hai chiều cũng như sự phát triển có tính gắn kết giữa hàng không và du lịch, và sẽ tiếp tục tìm kiếm cơ hội đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực này.
Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác văn hoá trong việc tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước và cam kết gia tăng hợp tác Việt Nam - Australia trong lĩnh vực này.
Hợp tác Khu vực và Quốc tế
Hai bên sẽ phối hợp chặt chẽ nhằm duy trì một trật tự khu vực mở, bao trùm và dựa trên luật lệ, coi đây là nền tảng của hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực. Hai bên chia sẻ mục tiêu củng cố và phát triển các thể chế khu vực và quốc tế nhằm thúc đẩy các lợi ích chung về chính trị, kinh tế và an ninh.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull cùng tới chào các thành viên Chính phủ hai nước tham dự và chứng kiến lễ đón, tiếp đó, Thủ tướng Australia mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký sổ lưu niệm và tiến hành hội đàm.
Hai bên ủng hộ Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), tổ chức đã mang lại sự hài hòa và gắn kết cho khu vực. Hai bên sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ Đối tác Chiến lược ASEAN - Australia và đánh giá cao Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN- Australia mang tính lịch sử, với nhiều sáng kiến thực chất về tăng cường hợp tác.
Hai bên nhấn mạnh vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình và cam kết tăng cường hợp tác để củng cố các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, như Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), trong đó ASEAN đóng vai trò đầu tàu thúc đẩy. Trên cơ sở đó, hai bên khẳng định tầm quan trọng của EAS là diễn đàn khu vực hàng đầu do các nhà lãnh đạo dẫn dắt nhằm thúc đẩy đối thoại và hợp tác về các vấn đề chiến lược, chính trị và kinh tế cùng quan tâm và có chung lợi ích.
Hai bên cam kết sẽ tiếp tục hợp tác giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu đang nổi lên, bao gồm khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm mạng, buôn bán người và đưa người di cư trái phép, bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu, đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), an ninh năng lượng, an toàn và an ninh hàng hải, an ninh lương thực và nguồn nước, bệnh truyền nhiễm, cơ sở hạ tầng chất lượng, thu hẹp khoảng cách phát triển, kinh tế số cũng như ủng hộ tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy tự do hoá thương mại và đầu tư, và tăng cường kết nối vùng, tiểu vùng và phát triển bền vững tại khu vực.
Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác về phát triển bền vững, bảo vệ và quản lý môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và khả năng chống chịu thiên tai trong quá trình thực hiện Chương trình Nghị sự Phát triển Bền vững 2030, Chương trình Khung Sendai về Giảm nhẹ Rủi ro Thiên tai và Hiệp định Paris về Biến đổi Khí hậu.
Hai bên tái khẳng định cam kết thúc đẩy an ninh và an toàn, tự do hàng hải và hàng không, thượng tôn pháp luật, bao gồm tuân thủ và thực thi nghiêm túc các nghĩa vụ pháp lý quốc tế; giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) và thông qua các cơ chế thích hợp do ASEAN dẫn dắt. Theo đó, hai bên tiếp tục quan ngại về tình hình Biển Đông và khẳng định tiếp tục phối hợp tích cực nhằm thúc đẩy hòa bình và ổn định tại khu vực. Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử (COC) hiệu quả và ràng buộc giữa ASEAN và Trung Quốc, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Trên cơ sở các kết quả quan trọng của Hội nghị các nhà Lãnh đạo Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 25 tổ chức tại Đà Nẵng, Việt Nam, hai bên cam kết tăng cường hợp tác thúc đẩy liên kết kinh tế khu vực, thương mại và đầu tư tự do và cởi mở thông qua Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương Tiến bộ và Toàn diện, Hiệp định Đối tác Kinh Tế Toàn diện Khu vực cũng như APEC, đồng thời ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật pháp.
Bình luận