Tục tống cựu nghinh tân, hân hoan đón Tết của người Việt

Video: Ý nghĩa những phong tục ngày Tết Việt

Tết Nguyên đán là cái tết đầu tiên trong năm gắn liền với hình ảnh của mùa xuân với hoa mai hoa đào, câu đối đỏ, bánh chưng xanh... và những mong muốn một khởi đầu thật may mắn, mọi điều tốt đẹp sẽ đến với mọi nhà.

Từ xưa tới nay, ông cha ta luôn lưu truyền những phong tục tập quán tốt đẹp để duy trì những nét đẹp không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên đán. Mở đầu cho những phong tục đó không thể không kể đến tục “Tống cựu nghinh (nghênh) tân”.

Tống cựu nghinh tân vốn nghĩa là đưa cái cũ đi, đón cái mới đến. Các cụ bảo, muốn đón được cái mới thì người đón trước hết phải dọn mình sạch sẽ, tinh tươm, gác lại tất cả những âu lo, bực dọc.

Tập tục “tống cựu nghinh tân” thường được chuẩn bị từ sau khi tiễn ông Táo về trời. Đó là lúc mọi người, mọi nhà thu dọn thật sạch sẽ từ trong nhà ra ngoài ngõ, sơn sửa nhà cửa, lau chùi bàn ghế, sửa soạn thức ăn; vứt bỏ mọi thứ xui xẻo, tống tiễn những khó khăn vất vả năm cũ và dành chỗ cho những may mắn tốt đẹp sắp đến trong năm mới.

Các thành viên trong gia đình cùng trang hoàng nhà cửa, sân ngõ, bàn thờ. Người trong làng gọi nhau quét dọn đình, chùa. Ai nấy lo đi cắt tóc, may sắm quần áo mới... Đó là những việc thường được làm vào cuối năm, quen thuộc đến mức người ta không nghĩ đấy là tục lệ "chia tay cái cũ để đón những điều mới mẻ".

Giao thừa đến, từ các nhà riêng đến xóm, ngõ, đình, chùa… nơi nơi đều có lễ trừ tịch (còn có tên là lễ giao thừa, vì cử hành đúng lúc giao thừa), đây là lễ tống cựu nghinh tân, tiễn cũ và đón mới. Người ta làm lễ này để bỏ đi hết những điều xấu, cũ kỹ của năm cũ và đón những điều mới mẻ, tốt đẹp của năm mới.

Ngoài ra, lễ này còn để tiễn đưa vị đương niên đại vương Hành khiển của năm cũ và đón rước vị tân đại vương Hành khiển của năm mới. Điều này dựa theo tục của người Việt rằng mỗi năm có một ông Hành khiển coi việc nhân gian, hết năm thì vị thần nọ bàn giao công việc lại cho vị thần kia.

Nhiều gia đình nhắc nhở, dặn dò con cháu từ phút giao thừa trở đi không được quấy khóc, nghịch ngợm, cãi cọ nhau, không nói tục chửi bậy hay vứt rác, viết vẽ bừa bãi. Cha mẹ, anh chị cũng không nên quở mắng, trách phạt con em.

Đối với bà con xóm giềng, dù trong năm cũ có điều gì xích mích cũng xí xóa hết. Dầu không thực lòng cũng tỏ ra ôn tồn hòa nhã, không ai nói khích bác hoặc bóng gió ác ý trong ngày đầu năm, dù là lỡ miệng; đối với ai cũng tay bắt mặt mừng.

Tống cựu nghinh tân, không phải hiểu theo nghĩa cái gì cũ cũng tiễn đưa mà phải tiễn đưa có chọn lọc. Cũ hay mới, cái gì hợp với lòng người, thuận theo lẽ trời và an theo cuộc đất sẽ mãi bền vững cùng thời gian. Con người lúc nào cũng mong ước những điều tốt lành nhất mỗi khi đất trời vào xuân. Như Ernest Hemingway từng viết, “Hạnh phúc giữ trong tay chỉ còn là hạt; hạnh phúc mang ra san sẻ mới trổ hoa”, mỗi lần Tết đến, hãy trải lòng ra cùng với đất trời để mùa xuân luôn trổ hoa hạnh phúc.