Trong tuyên bố đưa ra tối muộn 8/5, Bắc Kinh nói lấy làm tiếc trước kế hoạch tăng thuế vào hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc của Mỹ, nhấn mạnh cuộc xung đột thương mại leo thang trái với lợi ích của 2 dân tộc cũng như người dân trên thế giới.
"Trung Quốc rất lấy làm tiếc về điều này và sẽ buộc phải thực hiện các biện pháp đối phó cần thiết nếu các mức thuế quan mới mà Mỹ áp đặt có hiệu lực", Tân Hoa Xã dẫn tuyên bố của Bộ Thương Mại Trung Quốc cho biết.
Tuyên bố này được đưa ra vài giờ sau khi cơ quan Đăng ký Liên bang Mỹ cho biết nước này sẽ nâng thuế từ mức 10% lên 25% đối với số hàng hóa nhập khẩu trị giá 200 tỷ USD từ Trung Quốc. Quyết định này sẽ có hiệu lực vào ngày 10/5 tới.
Hàng hóa tại được xếp tại cảng Dương Sơn, Thượng Hải, Trung Quốc. (Ảnh: Reuters)
Cùng ngày, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng ông hạnh phúc khi áp mức thuế mới lên hàng hóa Trung Quốc, khẳng định Bắc Kinh sai lầm nếu hy vọng có thể đàm phán thương mại lại với chính quyền Dân chủ trong tương lai.
Theo kế hoạch, phái đoàn Trung Quốc do Phó Thủ tướng Lưu Hạc dẫn đầu sẽ tới Washington trong nỗ lực cứu vãn thỏa thuận thương mại giữa 2 quốc gia trong 2 ngày 9-10/5.
Bầu không khí xung quanh các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung đã thay đổi đáng kể từ 1 tuần trước khi giới quan sát đều tin rằng Washington và Bắc Kinh sắp đi tới đồng thuận về một thỏa thuận đặt dấu chấm hết cho cuộc chiến thuế quan kéo dài nhiều tháng qua.
Cả 2 bên đã thảo luận về vấn đề dỡ bỏ thuế quan đối với hàng hóa của nhau cũng như cam kết từ Trung Quốc về việc mở cửa thị trường cho doanh nghiệp Mỹ, các vấn đề liên quan tới sở hữu trí tuệ, tăng sức mua mặt hàng Mỹ.
Tuy nhiên, theo nguồn tin của Reuters, Mỹ đã hết sức tức giận sau khi phái đoàn Trung Quốc ngày 3/5 mang bàn đàm phán một dự thảo thỏa thuận thương mại 150 trang. Nguồn tin khẳng định nội dung trong dự thảo này gần như đảo ngược hầu hết các điều khoản mà 2 bên thống nhất trước đó và đi ngược lại với các yêu cầu cốt lõi của Mỹ.
Theo New York Times, các cố vấn cấp cao của chính quyền Trump thậm chí còn truyền tay nhau một tài liệu dài 5 trang liệt kê chi tiết những lời hứa kinh tế mà Trung Quốc đưa ra trước đó bị phá vỡ. Đây được cho là nguyên nhân dẫn tới đe dọa nâng thuế với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc từ 10% lên 25% của Tổng thống Trump hôm 5/5.
Không rõ liệu 2 nước có thể giải quyết bất đồng trước khi mức thuế quan mới áp lên hàng hóa Trung Quốc bắt đầu có hiệu lực vào sáng 10/5 hay không. New York Times cho rằng điều đó sẽ phụ thuộc rất nhiều vào việc ông Lưu Hạc có sẵn sàng nhượng bộ trong vòng đàm phán tới đây không hay chỉ đơn thuần là thu thập thêm thông tin trước khi quay trở lại Trung Quốc báo cáo với Chủ tịch Tập.
Hôm 8/5, người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders cho biết Trung Quốc đã gửi đi tín hiệu nói rằng họ muốn tiến tới một thỏa thuận. Tuy nhiên một số chuyên gia Trung Quốc hoài nghi về khả năng này, cho rằng cả 2 bên đã tạo lập những hố sâu ngăn cách khá lớn sau các diễn biến vào cuối tuần trước.
"Hai nước giờ đã mất niềm tin vào nhau", nhà kinh tế học Eswar Prasad thuộc Đại học Cornel nhận định.
Các nhà phê bình Trung Quốc lâu năm ở Mỹ kêu gọi Tổng thống Trump chống lại những gì họ cho là phong cách đàm phán cứng rắn của Trung Quốc, bao gồm việc thay đổi các điều khoản vào phút chót.
"Trong nghiên cứu của tôi về chiến thuật đàm phán của Trung Quốc. Trong hầu hết mọi trường hợp, họ tin rằng trò chơi kết thúc là khi họ ghi được nhiều điểm đất. Họ đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng cho giai đoạn cuối này", một học giả tại Viện Hudson, Mỹ cho hay.
Bình luận