Trung Quốc buộc tội hai công dân Canada ăn cắp bí mật quốc gia

Trung Quốc bất ngờ ra tuyên bố cáo buộc hai công dân Canada là Michael Kovrig và Michael Spavor ăn cắp bí mật quốc gia chỉ vài ngày sau khi Ottawa quyết định thực hiện một phiên điều trần dẫn độ với giám đốc điều hành công ty công nghệ hàng đầu Trung Quốc Huawei.

Cựu nhân viên ngoại giao Canada Michael Kovrig bị cáo buộc vi phạm nghiêm trọng luật pháp Trung Quốc thông qua hoạt động gián điệp, đánh cắp bí mật nhà nước và hoạt động tình báo kể từ năm 2017, Tân Hoa Xã đưa tin hôm 4/3, dẫn nguồn cơ quan chức năng Trung Quốc. Bài báo dẫn các cáo buộc cho biết Kovrig vào Trung Quốc bằng hộ chiếu thông thường và thị thực kinh doanh, lấy thông tin tình báo từ Michael Spavor, một người Canada khác cũng hoạt động tại Trung Quốc.

Hai công dân Canada bị bắt giam ở Trung Quốc vào tháng 12/2018, ngay sau khi Giám đốc Tài chính (CFO) của công ty viễn thông Trung Quốc Meng Wanzhou (Mạch Vãn Chu) bị Canada bắt giữ theo yêu cầu của Mỹ. Kovrig, người đang làm cố vấn cấp cao cho một tổ chức phi chính phủ, và Spavor, một doanh nhân hoạt động tại thành phố Đan Đông thuộc tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc ở biên giới với Triều Tiên, ban đầu bị cáo buộc gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia Trung Quốc.

Thông tin trên Tân Hoa Xã nhấn mạnh Kovrig vào Trung Quốc bằng hộ chiếu thông thường và thị thực kinh doanh - dường như để khẳng định cựu nhân viên ngoại giao không được bảo vệ lãnh sự. Báo nói thêm các cuộc điều tra về cáo buộc sai phạm của Kovrig đã có những tiến bộ đáng kể và sẽ có thêm các thủ tục tố tụng tư pháp.

Tân Hoa Xã hôm 4/3 cho biết các quyền hợp pháp của hai công dân Canada Kovrig và Spavor, bao gồm cả các chuyến thăm lãnh sự sẽ được bảo vệ.

Việc Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada vào tháng 12/2018 từng bị một số nước phản đối và kêu gọi Bắc Kinh sớm trả tự do cho hai người này bởi nghi ngờ đây là hành động trả đũa của Trung Quốc với Canada sau vụ việc CFO Huawei. 

Các công tố viên Mỹ đã cáo buộc bà Meng và Huawei lừa đảo nhằm phá vỡ các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran, ban hành lệnh bắt giữ Meng vào tháng 8/2018. Sau đó, bà đã bị bắt vào tháng 12/2018 trong khi nối chuyến ở Vancouver, Canada. Vụ việc gây ra rạn nứt ngoại giao nghiêm trọng giữa Canada và Trung Quốc.

Trung Quốc cáo buộc Canada hợp tác với Mỹ để gây bất lợi cho công dân của mình đồng thời là Giám đốc Tài chính của công ty tư nhân lớn nhất nước này. Bà Meng sau đó được tại ngoại nhưng buộc phải ở lại Vancouver chờ phía Mỹ và Canada hoàn thiện các thủ tục dẫn độ.

Ngày 1/3, chính phủ Canada đã đưa ra quyết định cho phép tiếp tục quá trình dẫn độ.

Trung Quốc phản đối quyết định này, gọi đó là "lạm dụng hiệp ước dẫn độ song phương" giữa Canada và Mỹ.

"Đây là một sự cố chính trị nghiêm trọng. Một lần nữa chúng tôi kêu gọi Mỹ rút ngay lệnh bắt giữ và yêu cầu dẫn độ đối với công dân Meng Wanzhou và kêu gọi Canada thả người ngay lập tức, đảm bảo rằng bà Meng trở về Trung Quốc an toàn và khỏe mạnh" - Phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho biết hôm 2/3.

Trong khi đó, Mỹ cũng đã tăng áp lực lên Huawei bằng cách thúc đẩy các cáo buộc hình sự và kêu gọi các đồng minh tẩy chay các sản phẩm của công ty này.

Video: Giám đốc tài chính Huawei được tại ngoại