(VTC News) – Một lần nữa vấn đề an toàn thực phẩm lại được quan chức Quốc hội nêu ra khi thảo luận về kinh tếxã hội trong nhiệm kỳ vừa qua.
Bà Lê Thị Nga (Thái Nguyên), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng thực trạng vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm ở nước ta trong thời gian gần đây đã rất báo động, gây hậu quả trước mắt cũng như lâu dài.
Bệnh tật, suy giảm sức khỏe giống nòi, giảm sức cạnh tranh nền kinh tế, làm mất hình ảnh quốc gia.... có nguyên nhân không nhỏ từ thực phẩm bẩn.
“Vấn nạn thực phẩm bẩn đã đẩy người dân vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan”: không ăn thì không thể tồn tại, ăn thì phó mặc may rủi cho số phận, bệnh đến lúc nào biết lúc ấy”, bà Nga nêu.
Sau trả lời chất vấn ngày 17/11/2015, Chính phủ, Bộ trưởng các Bộ Y tế, Nông nghiệp, các cơ quan báo chí và UBTWMTTQVN đã rất tích cực vào cuộc để đảm bảo an toàn thực phẩm.
“Pháp lý đã đầy đủ, nhưng vì sao vi phạm ngày càng nhiều?”, bà Nga băn khoăn.
Nguyên nhân đầu tiên được nhắc đến là trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh.
“Không ít người hoặc do thiếu hiểu biết hoặc chạy theo lợi nhuận mà bất chấp hậu quả đối với sức khỏe và an toàn của cộng đồng; vô cảm, thậm chí tàn ác khi trục lợi trên sự sống, chết của đồng bào mình. Đạo đức xuống cấp và pháp luật không nghiêm đã dung dưỡng cho họ”, nữ đại biểu tỉnh Thái Nguyên nêu.
Bà Nga cũng đưa ra thêm nguyên nhân do việc tổ chức thực thi Luật còn nhiều yếu kém.
Bên cạnh đó, quản lý yếu kém tại nhiều ngành, nhiều cấp dưới các dạng không thực thi đầy đủ nhiệm vụ; buông lỏng quản lý; cá biệt có trường hợp tiếp tay, làm ngơ cho sai phạm nhưng lại không bị phát hiện, xử lý.
Sự chia cắt và thiếu phối hợp trong quản lý dẫn đến khi có vụ việc xảy ra, ai cũng khẳng định mình làm đúng quy trình và cuối cùng không quy được trách nhiệm.
“Đơn cử: Salbutamol - chất có tác hại lớn đối với con người khi dùng làm thức ăn chăn nuôi, nhưng lại có tác dụng sản xuất thuốc chữa bệnh, bị Bộ Nông nghiệp cấm nhập, nhưng được Bộ y tế cho phép nhập.
Với số lượng lớn (hơn 9 tấn trong 2 năm), sau khi vào được nội địa, cơ quan chức năng đã không kiểm soát được đường đi của chất này. Hiện chưa ai trả lời được: có bao nhiêu tấn được dùng vào sản xuất thuốc, có bao nhiêu bị sử dụng sai mục đích, tuồn ra thị trường làm chất tạo nạc?”, bà Nga nói.
Nữ đại biểu đề nghị Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo các Bộ Y tế, Nông nghiệp, Công thương và Công an làm rõ để trả lời công luận và báo cáo Quốc hội. Trong đó xác định trách nhiệm của các cá nhân liên quan.
Ngoài ra, một nguyên nhân khiến cho tình trạng thực phẩm bẩn tràn lan là do chế tài hành chính xử lý không nghiêm, có vụ phạt cho tồn tại, không loại trừ tiêu cực trong xử phạt. Hiếm có trường hợp xử lý hình sự.
Các vụ ngộ độc, buôn bán chất cấm, sản xuất, chế biến thực phẩm bẩn vừa qua liên tiếp được báo chí phanh phui, nhưng việc quy trách nhiệm cho công chức quản lý, chí ít cũng về hành vi “thiếu trách nhiệm trong thực thi công vụ” hiếm khi được thực hiện.
“Thậm chí đội ngũ cán bộ, công chức có trách nhiệm trong lĩnh vực này từ trung ương đến địa phương hàng năm đều được đánh giá là “hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”, bà Nga bức xúc.
Bên cạnh đó, một bộ phận người tiêu dùng có tâm lý buông xuôi, chưa kiên quyết "nói không" với thực phẩm bẩn.
Tuy nhiên, đối với hàng triệu người thu nhập trung bình và thấp thì việc chọn thực phẩm sạch với giá cao là điều quá xa vời.
Trong khi đó, vai trò Hội bảo vệ người tiêu dùng còn mờ nhạt, chưa đủ sức để bảo vệ quyền lợi người dân. Bộ Công thương - cơ quan được giao quản lý nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng cần có giải pháp cho vấn đề này.
“Người hỏi cũng chẳng có điều kiện để kiểm chứng các thông tin được trả lời. Ví dụ: Bộ trưởng nói: chỉ có 1% thủy sản, 10% rau và 7,6% thịt có dư lượng chất cấm, kháng sinh. Cử tri cho rằng chưa phản ánh đúng thực trạng nhưng không có cơ quan nào giúp đại biểu để đánh giá độc lập.
Bộ trưởng nói: “lực lượng mỏng, phương tiện yếu, kinh phí thiếu”. Đại biểu không kiểm chứng được và không lý giải được tại sao công nghệ thông tin, máy móc kỹ thuật ngày càng được đầu tư hiện đại mà người ngày càng thiếu, phương tiện ngày càng yếu”, bà Nga dẫn chứng.
Phạm Thịnh
Bà Lê Thị Nga (Thái Nguyên), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng thực trạng vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm ở nước ta trong thời gian gần đây đã rất báo động, gây hậu quả trước mắt cũng như lâu dài.
 |
| Đại biểu Lê Thị Nga |
Bệnh tật, suy giảm sức khỏe giống nòi, giảm sức cạnh tranh nền kinh tế, làm mất hình ảnh quốc gia.... có nguyên nhân không nhỏ từ thực phẩm bẩn.
“Vấn nạn thực phẩm bẩn đã đẩy người dân vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan”: không ăn thì không thể tồn tại, ăn thì phó mặc may rủi cho số phận, bệnh đến lúc nào biết lúc ấy”, bà Nga nêu.
Sau trả lời chất vấn ngày 17/11/2015, Chính phủ, Bộ trưởng các Bộ Y tế, Nông nghiệp, các cơ quan báo chí và UBTWMTTQVN đã rất tích cực vào cuộc để đảm bảo an toàn thực phẩm.
“Pháp lý đã đầy đủ, nhưng vì sao vi phạm ngày càng nhiều?”, bà Nga băn khoăn.
Nguyên nhân đầu tiên được nhắc đến là trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh.
“Không ít người hoặc do thiếu hiểu biết hoặc chạy theo lợi nhuận mà bất chấp hậu quả đối với sức khỏe và an toàn của cộng đồng; vô cảm, thậm chí tàn ác khi trục lợi trên sự sống, chết của đồng bào mình. Đạo đức xuống cấp và pháp luật không nghiêm đã dung dưỡng cho họ”, nữ đại biểu tỉnh Thái Nguyên nêu.
Bà Nga cũng đưa ra thêm nguyên nhân do việc tổ chức thực thi Luật còn nhiều yếu kém.
| |||||||||||
Sự chia cắt và thiếu phối hợp trong quản lý dẫn đến khi có vụ việc xảy ra, ai cũng khẳng định mình làm đúng quy trình và cuối cùng không quy được trách nhiệm.
“Đơn cử: Salbutamol - chất có tác hại lớn đối với con người khi dùng làm thức ăn chăn nuôi, nhưng lại có tác dụng sản xuất thuốc chữa bệnh, bị Bộ Nông nghiệp cấm nhập, nhưng được Bộ y tế cho phép nhập.
Với số lượng lớn (hơn 9 tấn trong 2 năm), sau khi vào được nội địa, cơ quan chức năng đã không kiểm soát được đường đi của chất này. Hiện chưa ai trả lời được: có bao nhiêu tấn được dùng vào sản xuất thuốc, có bao nhiêu bị sử dụng sai mục đích, tuồn ra thị trường làm chất tạo nạc?”, bà Nga nói.
Nữ đại biểu đề nghị Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo các Bộ Y tế, Nông nghiệp, Công thương và Công an làm rõ để trả lời công luận và báo cáo Quốc hội. Trong đó xác định trách nhiệm của các cá nhân liên quan.
 |
| Thực phẩm bẩn đang là nỗi lo của cả cộng đồng |
Ngoài ra, một nguyên nhân khiến cho tình trạng thực phẩm bẩn tràn lan là do chế tài hành chính xử lý không nghiêm, có vụ phạt cho tồn tại, không loại trừ tiêu cực trong xử phạt. Hiếm có trường hợp xử lý hình sự.
Các vụ ngộ độc, buôn bán chất cấm, sản xuất, chế biến thực phẩm bẩn vừa qua liên tiếp được báo chí phanh phui, nhưng việc quy trách nhiệm cho công chức quản lý, chí ít cũng về hành vi “thiếu trách nhiệm trong thực thi công vụ” hiếm khi được thực hiện.
“Thậm chí đội ngũ cán bộ, công chức có trách nhiệm trong lĩnh vực này từ trung ương đến địa phương hàng năm đều được đánh giá là “hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”, bà Nga bức xúc.
Bên cạnh đó, một bộ phận người tiêu dùng có tâm lý buông xuôi, chưa kiên quyết "nói không" với thực phẩm bẩn.
Tuy nhiên, đối với hàng triệu người thu nhập trung bình và thấp thì việc chọn thực phẩm sạch với giá cao là điều quá xa vời.
Trong khi đó, vai trò Hội bảo vệ người tiêu dùng còn mờ nhạt, chưa đủ sức để bảo vệ quyền lợi người dân. Bộ Công thương - cơ quan được giao quản lý nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng cần có giải pháp cho vấn đề này.
Phát ngôn ấn tượng của đại biểu Lê Nam (Thanh Hóa)
Nguồn: VTV
Bà Nga nhấn mạnh nhiệm kỳ khóa XIII chưa tổ chức một cuộc giám sát tối cao hoặc tái giám sát của QH, giám sát của UBTVQH hay một phiên giải trình của Ủy ban chuyên môn riêng về nội dung này, mới chỉ có chất vấn hoặc phát biểu riêng lẻ của các Đại biểu Quốc hội.
“Người hỏi cũng chẳng có điều kiện để kiểm chứng các thông tin được trả lời. Ví dụ: Bộ trưởng nói: chỉ có 1% thủy sản, 10% rau và 7,6% thịt có dư lượng chất cấm, kháng sinh. Cử tri cho rằng chưa phản ánh đúng thực trạng nhưng không có cơ quan nào giúp đại biểu để đánh giá độc lập.
Bộ trưởng nói: “lực lượng mỏng, phương tiện yếu, kinh phí thiếu”. Đại biểu không kiểm chứng được và không lý giải được tại sao công nghệ thông tin, máy móc kỹ thuật ngày càng được đầu tư hiện đại mà người ngày càng thiếu, phương tiện ngày càng yếu”, bà Nga dẫn chứng.
Phạm Thịnh
Bình luận