Phó Thủ tướng: Ngành GTVT phải tăng tốc cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Chiều 30/12, Bộ GTVT tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025. Đây là hội nghị tổng kết cuối cùng của Bộ GTVT trước khi hợp nhất với Bộ Xây dựng. Tên bộ sau hợp nhất sẽ là: Bộ Giao thông - Xây dựng.

Phải nắm bắt cơ hội từ dự án đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị...

Dự và chỉ đạo Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 của Bộ GTVT, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ghi nhận và đánh giá cao kết quả ngành GTVT đạt được, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, tham dự hội nghị của Bộ GTVT, Phó Thủ tướng có cảm xúc rất đặc biệt.

"Đây là hội nghị có tính lịch sử khi đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới và ngành GTVT sau gần 80 năm chuẩn bị bước vào thời kỳ mới. Với một vị trí ngành phát triển hạ tầng, đi trước mở đường, giao thông đi đến đâu mở ra ấm no đến đó. Giao thông bao gồm 5 lĩnh vực đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng hải, hàng không tạo ra sự kết nối các lĩnh vực kinh tế, địa phương và quốc gia với nhau”, Phó Thủ tướng nói.

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, tới đây, Bộ GTVT sẽ có mô hình tổ chức mới, đồng bộ được vấn đề giao thông với xây dựng đô thị và nông thôn. Đây là sự thay đổi theo chiều hướng mạnh lên, đồng bộ hơn, góp phần xây dựng bộ máy nhà nước: "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu quả" theo chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ.

"Với sứ mệnh đi trước mở đường, ngành GTVT là ngành tạo ra sự kết nối của các lĩnh vực kinh tế, giữa các địa phương và các quốc gia", Phó Thủ tướng nói và cho biết, năm 2024 là năm có nhiều khó khăn, song, Việt Nam đã ghi nhận nhiều điểm sáng: thuộc nhóm 15 nước đang phát triển triển thu hút FBI cao nhất; An sinh xã hội được đảm bảo, tỷ lệ hộ nghèo thấp; Chỉ số hạnh phúc năm 2024 tăng 11 bậc, đứng thứ 54/143 quốc gia; Chỉ số đổi mới sáng tạo đứng thứ 44/132 quốc gia…

Đối với ngành GTVT, đặc biệt là lĩnh vực đường bộ, nếu trong gần 20 năm (từ năm 2021 trở về trước), cả nước mới đầu tư gần 1.200km đường bộ cao tốc thì từ 2021 đến nay, tổng chiều dài cao tốc được hoàn thành, đưa vào khai thác đạt gần 900km. Tổng chiều dài đường bộ cao tốc tăng lên 2.021 km.

"Năm qua, Bộ GTVT đã phối hợp xây dựng, hoàn thiện trình Chính phủ, Quốc hộ ban hành 2 bộ Luật: Đường bộ và Trật tự, an toàn giao thông đường bộ với tư duy đổi mới, có nhiều điểm hết sức đột phá. Tập thể lãnh đạo, công chức, viên chức, người lao động ngành GTVT, các nhà thầu, tư vấn…đã lao động không quản ngày đêm, hoàn thành tốt nhiệm vụ", Phó Thủ tướng nói.

Chỉ đạo nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT, sau quá trình thực hiện việc sáp nhập, những việc gì đã làm tốt, ngành GTVT cần làm tốt hơn theo đúng tinh thần "Bộ tinh, tỉnh mạnh", từng bước đào tạo đội ngũ cán bộ có tư duy đột phá, đổi mới, tổ chức bộ máy quản lý theo hướng "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả", có sự tích hợp với quản lý các lĩnh vực đô thị, nông thôn, tạo dựng sức mạnh tổng hợp.

Ngành GTVT cũng cần chủ động đón nhận cơ hội, đi đầu trong phát triển ngành công nghiệp, nhất là cơ hội từ dự án đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị.

Song song với triển khai đồng bộ các phương thức giao thông, bộ cũng cần tính toán phát triển đồng bộ giữa các vùng miền. Các tuyến giao thông khi đầu tư phải được đặt trong hệ sinh thái, có tính liên kết, đồng bộ để phát huy hiệu quả đầu tư.

"Năm 2025, ngành GTVT phải xác định các dự án đầu tư trọng điểm, đặt vấn đề cải cách thể chế về vấn đề đường sắt, hàng hải, đường thủy nội địa và hàng không. Bộ GTVT sớm đặt các dự án trọng điểm như: tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, TPHCM - Cần Thơ, Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng cần đẩy nhanh các khâu chuẩn bị thủ tục đầu tư, khởi công và đưa dự án này vào dự án trọng điểm quốc gia để có cơ sở đẩy nhanh tiến độ", Phó Thủ tướng nói.

Ngành GTVT cũng được yêu cầu tục cải cách thể chế, đặc biệt là đường sắt, hàng hải, đường thuỷ nội địa, hàng không sau thời gian dồn lực đột phá lĩnh vực đường bộ.

Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh cần tiếp tục được đẩy mạnh, từ quy hoạch, tổ chức thi công, vận hành khai thác.

Năm 2024, Bộ GTVT hoàn thành nhiều nhiệm vụ lớn

Trước đó, phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ GTVT Trần Hồng Minh cho biết, năm 2024, trong bối cảnh đất nước còn nhiều khó khăn, thách thức, song, với sự lãnh đạo toàn diện, thống nhất của Đảng; sự hỗ trợ, giám sát thường xuyên của Quốc hội; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng, sự hỗ trợ, phối hợp tích cực của các bộ, ngành Trung ương và các địa phương; sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân; toàn ngành GTVT đã tạo được sự chuyển biến toàn diện trong năm bản lề.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế tiếp tục được Bộ GTVT xác định là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm hàng đầu.

Bộ GTVT đang khẩn trương hoàn thiện để trình Chính phủ hồ sơ Luật Đường sắt Việt Nam (sửa đổi) và sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025), thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025); tiếp tục thực hiện việc tổng kết, hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Hàng không Việt Nam theo chỉ đạo của Chính phủ, tổng kết Luật Đường thủy nội địa Việt Nam, Bộ luật Hàng hải Việt Nam.

Về đột phá kết cấu hạ tầng, năm 2024, sau hơn 18 năm triển khai nghiên cứu bài bản, thận trọng, khoa học trên cơ sở nghiên cứu kỹ lưỡng kinh nghiệm của các quốc gia phát triển trên thế giới, tiếp thu có chọn lọc để phù hợp với điều kiện thực tiễn của nước ta, Bộ GTVT đã hoàn thành nghiên cứu, báo cáo và được Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương thông qua Nghị quyết về Đề án đầu tư Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và được Quốc hội khóa XV thông qua chủ trương đầu tư tại Kỳ họp thứ 8 tháng 11 vừa qua.

Bộ GTVT đồng thời phối hợp chặt chẽ với TP.HCM, Hà Nội chuẩn bị bài bản, công phu, khoa học tiếp thu kết luận của Thường trực Chính phủ, hoàn thiện và trình Bộ Chính trị thông qua Đề án hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị của 2 thành phố.

Trong năm, Bộ đã khởi công 10 dự án, khánh thành đưa vào khai thác 8 dự án, nhiều vướng mắc, khó khăn phức tạp đã được tập trung xử lý, tháo gỡ như GPMB, nguồn vật liệu phục vụ các dự án, nhất là khu vực phía Nam.

Đến nay, tiến độ các dự án trọng điểm được đảm bảo. Hưởng ứng phong trào thi đua cao điểm 500 ngày đêm đưa 3.000km đường bộ cao tốc về đích năm 2025, một số dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa dự kiến sẽ hoàn thành vượt tiến độ từ 3 - 6 tháng. Nhiều dự án khác đang được chủ đầu tư, nhà thầu tập trung nguồn lực, tổ chức thi công "3 ca, 4 kíp" để đẩy nhanh tiến độ với quan điểm: Không đánh đổi chất lượng lấy tiến độ.

Công trường bứt tốc, công tác giải ngân vốn đầu tư công cũng ghi nhận nhiều điểm sáng. Năm 2024, Bộ GTVT được giao khoảng 75.481 tỷ đồng (gồm 71.288 tỷ đồng được giao và kéo dài theo Kế hoạch năm 2024 và 4.193 tỷ đồng được giao bổ sung từ tháng 11/2024 ).

Dự kiến hết tháng 12/2024, Bộ GTVT giải ngân khoảng 60.200 tỷ đồng, đạt 80% kế hoạch và phấn đấu hết niên độ tài chính đạt 95% kế hoạch, thuộc nhóm dẫn đầu về giải ngân trên cả nước.

Năm 2024, hoạt động vận tải tiếp tục giữ được đà tăng trưởng ổn định 2 con số gắn với việc cắt giảm mạnh mẽ thủ tục hành chính, phí lệ phí, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Năm 2024, sản lượng vận chuyển hàng hóa ước đạt 2.450 triệu tấn, tăng 14,5%; vận chuyển hành khách ước đạt 4.700 triệu lượt khách, tăng 11,2% so với năm 2023.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ trưởng Bộ GTVT cũng thẳng thắn nhận diện một số tồn tại, hạn chế như: Một số dự án trọng điểm chưa được bàn giao 100% mặt bằng; tiến độ triển khai dự án thành phần 4 cảng HKQT Long Thành còn chậm; nguồn cung cấp cát khu vực ĐBSCL tuy được giải quyết nhưng chưa triệt để, công suất khai thác vẫn chưa đáp ứng được tiến độ yêu cầu.

Tai nạn giao thông vẫn tiềm ẩn diễn biến phức tạp, còn xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng; nhiều công trình dự án đường bộ cao tốc sớm hoàn thành, đưa vào khai thác, song các trạm dừng nghỉ, hệ thống giám sát điều hành giao thông chưa được đầu tư đồng bộ dẫn đến sự bất tiện đối với người dân…