Những địa điểm tình báo KGB đối đầu điệp viên nước ngoài ở Matxcơva

Là thủ đô và nơi có nhiều cơ quan quan trọng của Liên Xô, Matxcơva trở thành mục tiêu hàng đầu của các điệp viên nước ngoài, trong số đó có 5 địa điểm gắn liền với chiến công oanh liệt trong việc lật tẩy điệp viên nước ngoài của lực lượng KGB.

Khách sạn Pekin

Tổ hợp khách sạn và nhà hàng với vẻ bề ngoài tráng lệ, ấn tượng này được xây dựng trong thời kỳ Stalin và không lạ gì khi khu vực này được KGB theo dõi rất gắt gao. Theo RBTH, phần lớn nhân viên phục vụ và các quản lý của khách sạn này là đặc vụ KGB, nhà hàng và phòng nghỉ đều được gắn thiết bị nghe lén.

KGB cũng sử dụng khách sạn Pekin làm nhà khách của mình để phục vụ cho việc ăn ngủ của các đặc vụ đến từ các thành phố khác nhau trong Liên bang Xô viết khi tới Matxcơva công tác hoặc du lịch.

Trong khoảng những năm 1961 – 1962, điệp viên người Anh Greville Maynard Wynne liên tục gặp gỡ với đại tá tình báo quân đội Liên Xô Oleg Penkovsky, đồng thời là điệp viên của CIA. Penkovsky được coi là đại tá của ba lực lượng tình báo, bởi phía Mỹ và Anh cũng phong ông ta làm đại tá.

Tại khách sạn Pekin, Penkovsky chuyển cho Wynne ảnh chụp các tài liệu mật về các hệ thống vũ khí của Liên Xô. Penkovsky đã bàn giao trót lọt khoảng 5.000 tấm ảnh, đổi lại ông ta nhận nhiệm vụ, tiền và thậm chí cả những món quà đắt tiền.

Video: Tổng thống Vladimir Putin, cựu đặc vụ KGB tại Đông Đức trình diễn màn bắn súng

Số 36 đường ven sông Kosmodamianskaya

Đại tá tình báo quân đội Liên Xô kiêm điệp viên CIA Penkovsky sống tại căn hộ tại tòa nhà số 36 trên đường ven sông Kosmodamianskaya, trước đó mang tên đường ven sông Maxim Gorky. Năm 1963, các đặc vụ KGB bắt đầu theo dõi ông này.

Ở ban công của căn hộ phía trên căn hộ của Penkovsky, các đặc vụ KGB giấu một chiếc máy ảnh bên trong chậu hoa và ghi lại cảnh Penkovsky chụp ảnh các tài liệu mật trên bậu cửa sổ với chiếc máy ảnh Minox. Cũng trong năm 1963, Penkovsky bị bắt giữ và bị kết án tử hình.

Cầu Krasnoluzhsky (Luzhnetsky)

Cầu Krasnoluzhsky nằm ở khu vực phía tây nam thành phố Matxcơva, từng là nơi gặp mặt giữa các đặc vụ CIA và nhân viên ngoại giao Liên Xô Alexander Ogorodnik. Tình báo Mỹ tuyển dụng Ogorodnik vào năm 1974 khi ông này làm việc tại Columbia.

Các thông tin mật được Ogorodnik và CIA trao đổi thông qua các hộp ngụy trang thành đá hay cành cây. Các hộp ngụy trang này được giấu phía dưới chân cầu. Ogorodnik bị bắt ngày 22/6/1977 và tự sát sau đó, song KGB khéo léo giữ kín thông tin và CIA không biết điều này.

Ngày 15/7/1977, nhân viên đại sứ quán kiêm đặc vụ CIA Martha Peterson khi đang giấu một hộp ngụy trang gửi cho Ogorodnik tại chân cầu Krasnoluzhsky thì bị các đặc vụ KGB bắt quả tang và bắt giữ. Ngay ngày hôm sau, Liên Xô trục xuất Peterson.

Vào đầu những năm 2000, cầu Krasnoluzhsky được thay thế bởi cầu Luzhnetsky, song hệ thống chân cầu cũ được giữ lại, trong số đó có những nơi mà các điệp viên CIA sử dụng để giấu các hộp ngụy trang chứa thông tin mật bên trong.

Sân ga Severyanin

Năm 1985, các đặc vụ KGB theo dõi đặc vụ CIA Paul Zalaki và phát hiện đặc vụ này giấu một hộp ngụy trang hình tảng đá ở vị trí không xa sân ga Severyanin trên tuyến Matxcơva – Yaroslavl.

Vài tuần sau đó, các đặc vụ phản gián Liên Xô bắt quả tang Leonid Poleshuk, một nhân viên KGB và điệp viên CIA, trong lúc đang lấy chiếc hộp này.

Lực lượng KGB phát hiện ra Poleshuk đang chuyển giao thông tin về các đặc vụ của Liên Xô đang hoạt động tại Nepal và Nigeria cho phía Mỹ. Trong chiếc hộp này chứa 25.000 rúp, số tiền đủ để mua đến 4 chiếc xe ô tô vào thời kỳ này. Leonid Poleshuk bị tử hình năm 1986.

Nhà thờ thánh Basil

Nằm ở quảng trường Đỏ, khu vực được coi là trái tim của Matxcơva , nhà thờ thánh Basil dường như không phải là địa điểm lý tưởng của CIA, nhưng thực tế thì không phải.

Cầu thang uốn từ tầng 1 lên tầng 2 trong nhà thờ này là địa điểm lý tưởng để giấu những mẩu giấu ghi thông tin mật một cách kín đáo.

Thêm vào đó, việc các điệp viên đội lốt nhân viên ngoại giao rời khỏi khu vực trung tâm Matxcơva có thể gây ra nghi ngờ, nên nhà thờ thánh Basil trở thành địa điểm ưa thích của họ.

Năm 1985, đại tá KGB và điệp viên MI6 Oleg Gordievsky chuẩn bị tìm cách đào tẩu khỏi Liên Xô, ông ta đến nhà thờ thánh Basil để gặp một đặc vụ nước ngoài nhận hướng dẫn, nhưng lúc này nhà thờ đang đóng cửa.

Thế nhưng Gordievsky vẫn tìm cách thoát khỏi các đặc vụ Liên Xô đang theo dõi ông ta và đào tẩu trót lọt sang Anh. Gordievsky bị kết án tử hình vắng mặt vì tội phản quốc và là một trong số ít ỏi các điệp viên của tình báo nước ngoài trốn thoát được khỏi Liên Xô.