Mở rộng Tân Sơn Nhất: Không sợ thiếu tiền, chỉ lo thiếu cơ chế

Tại buổi tọa đàm "Biện pháp đẩy nhanh tiến độ mở rộng Tân Sơn Nhất" chiều 19/3, ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Cảng hàng không (ACV), cho biết doanh nghiệp được Bộ Giao thông Vận tải chấp thuận cho đầu tư xây dựng nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất, sân đỗ máy bay, riêng khu bay (như đường lăn) vẫn do Nhà nước đầu tư. 

Trong bối cảnh ngân sách khó khăn như hiện nay, việc đầu tư đường lăn có thể chậm trễ. Nhà ga công suất 20 triệu hành khách làm xong mà khu bay chưa xong thì không thể sử dụng. "Sân bay phải được đầu tư, khai thác đồng bộ. Nếu chúng ta tiếp tục chờ đợi Nhà nước thì rất đáng lo. Ngay cả ngân sách để sửa hai đường băng ở Nội Bài và Tân Sơn Nhất đang hư hỏng cũng chưa có", ông Thanh nói. 

Trong khi đó, năng lực khu bay tại Tân Sơn Nhất hiện đã gần tiệm cận mức độ phải "đóng băng khai thác". Với 50 triệu hành khách theo quy hoạch đến năm 2025, trung bình mỗi chuyến 150-155 hành khách thì lượt cất hạ cánh mỗi năm sẽ khoảng 300.000-330.000. Như vậy, chắc chắn phải xây dựng thêm toàn bộ hệ thống đường lăn song song mới đủ đáp ứng. 

Lãnh đạo ACV khẳng định doanh nghiệp đủ vốn đầu tư hệ thống cảng hàng không sân bay theo đúng kế hoạch đến năm 2030. Cụ thể, ACV có được 87.000 tỷ đồng đến năm 2025, trong khi nhu cầu vốn cải tạo nâng cấp các cảng hàng không giai đoạn này 62.000 tỷ đồng, số còn lại sẽ dành đầu tư sân bay Long Thành. "Chúng tôi có thể bỏ vốn đầu tư hạ tầng khu bay thay Nhà nước, song cần có cơ chế giao việc và thu hồi vốn", ông Thành nói.

Cùng tham gia đầu tư nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất, ông Johnathan Hạnh Nguyễn, Chủ tịch Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP) nhận định, ACV tích lũy được 30.000 tỷ đồng, không nên đem ra đầu tư mà nên giữ lại để dự phòng, tập trung cải tạo đường băng. Bộ Giao thông mời xã hội hóa đầu tư xây dựng nhà ga là tín hiệu đáng mừng. Doanh nghiệp tư nhân đầu tư sẽ góp phần tiếp sức cho ACV. Họ sẽ giám sát chặt chẽ tiến độ, chất lượng thi công. 

Dẫn chứng từng đầu tư tại sân bay Cam Ranh, ông Hạnh Nguyễn cho hay, IPP chỉ cần 6-8 tháng chuẩn bị hồ sơ thiết kế và 19 tháng triển khai xây dựng. Đối với dự án mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất, do mặt bằng rộng hơn, nhanh nhất phải mất 3 năm thi công. Doanh nghiệp này mong có cơ chế hợp tác đầu tư Tân Sơn Nhất. 

"Cần tháo gỡ tất cả nút thắt ACV đang vướng mắc, đó là có tiền mà không được làm. Nếu đề án được thông qua, đây chính là chìa khóa mở ra ánh sáng cuối đường hầm, mọi việc sẽ có hướng giải quyết", ông Hạnh Nguyễn nói. 

Khẳng định nỗ lực của Bộ Giao thông muốn đẩy nhanh tiến độ mở rộng Tân Sơn Nhất, Thứ trưởng Lê Đình Thọ cho biết, Bộ đang nghiên cứu cơ chế xã hội hóa khu bay thay vì đầu tư ngân sách và trình Chính phủ vào tháng 4. 

Thứ trưởng Thọ nhìn nhận, vướng mắc lớn nhất là quan điểm về nhà quản lý khai thác cảng. Trong các sân bay, Nhà nước quản đường cất hạ cánh, đường lăn, trong khi đó sân đỗ, nhà ga lại do ACV quản lý. Muốn khai thác tốt thì các hạng mục này phải đồng bộ. Khu bay và nhà ga có thể xã hội hóa thì cơ chế phải rõ ràng. Ngoài ra, Bộ đề xuất cơ chế thu hút doanh nghiệp đầu tư song phải đảm bảo không manh mún, dàn trải mà cần đồng bộ, hiện đại. 

Ông ví dụ mô hình sân bay Vân Đồn là hình thành nhà quản lý khai thác mới. Toàn bộ đường cất hạ cánh, đường lăn, sân đỗ, nhà ga đều được doanh nghiệp đầu tư mới đồng bộ.

Về lộ trình đầu tư mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất, Thứ trưởng Lê Đình Thọ cho biết, đây là công trình loại A, không thể hoàn thành trong 1-2 năm mà tối thiểu 40 tháng. Sau khi tính toán, Bộ quyết định giao ACV thực hiện dự án để rút ngắn thời gian đầu tư. 

Tháng 1, Tổng công ty Cảng hàng không (ACV) trình Bộ Giao thông Vận tải báo cáo nghiên cứu tiền khả thi xây dựng nhà ga hành khách T3 và các công trình phụ trợ để khắc phục quá tải hành khách tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất.

Theo đó, ACV đề xuất xây dựng công trình trên với công suất thiết kế 20 triệu khách mỗi năm, tổng diện tích mặt sàn khoảng 100.000 m2. Nhà ga sẽ được trang bị nhiều thiết bị, công nghệ hiện đại. ACV cũng đề xuất đầu tư đồng bộ sân đỗ máy bay, đường dẫn trên cao 2 làn xe, cầu cạn trước nhà ga 5 làn xe và sân đỗ ôtô, nhà để xe cao tầng. Dự kiến, tổng kinh phí dự án hơn 11.430 tỷ đồng được ACV đầu tư bằng vốn doanh nghiệp.

Nhà ga T3 đã được Bộ Giao thông phê duyệt quy hoạch, nằm trong khu vực đất 16,37 ha được Bộ Quốc phòng bàn giao. Quy mô nhà ga T3 đạt 15 triệu hành khách mỗi năm, nâng công suất Tân Sơn Nhất lên 50 triệu hành khách.