Merkava IV có thể ‘tung hoành’ Trung Đông nhưng ở Ukraine thì không?

Vào ngày 7/10, nhóm chiến binh Hamas của Palestine có trụ sở tại Gaza đã bất ngờ tấn công lực lượng Israel, phá hủy nhiều trạm kiểm soát quân sự và kiểm soát một vùng lãnh thổ có diện tích gấp đôi Dải Gaza.

Trong cuộc tấn công trên, nhóm chiến binh này đã phá huỷ khoảng 6 xe tăng Merkava IV bằng máy bay không người lái và thu giữ 14 chiếc khác.

Trước đó, giới truyền thông đưa tin Ukraine đang nỗ lực để mua một số xe tăng chiến đấu chủ lực Merkava IV của Israel, song đã bị Tel Aviv từ chối. Israel cũng không bán hoặc tặng cho Kiev bất cứ loại vũ khí nào, bao gồm cả hệ thống phòng không Vòm Sắt (Iron Dome).

Hãng thông tấn Sputnik đã phỏng vấn ông Sergei Suvorov, cựu đại tá quân đội Nga đồng thời là chuyên gia về xe tăng, để tìm hiểu về điểm mạnh của Merkava IV mà Kiev muốn sở hữu cũng như điểm yếu khiến lực lượng Hamas tiêu diệt chúng dễ dàng như vậy.

Ông cho biết: “Đây không phải là chiếc Merkava IV đầu tiên bị phá huỷ”. Bởi người Palestine đã từng phá hủy được những chiếc Merkava không lâu sau khi chúng được đưa vào sử dụng.

Merkava IV, phiên bản mới nhất được ra mắt lần đầu vào năm 2003. Nó nặng 65 tấn và được trang bị pháo chính cỡ nòng 120 mm. Hiện nay, quân đội Israel có khoảng 600 chiếc Merkava IV đang hoạt động.

Buồng lái Merkava IV rất rộng rãi, được điều khiển bởi kíp lái 4 người (gồm chỉ huy, người nạp đạn, xạ thủ và lái xe), khoang phía sau có thể chứa tới 10 binh sĩ, khi cần thiết có thể được chuyển đổi thành xe cứu thương bọc thép.

Merkava IV có thể bắn khi đang di chuyển, bên cạnh đó chiếc xe tăng này cũng đã chứng tỏ khả năng tiêu diệt mục tiêu rất đa dạng, khi nó từng bắn hạ một chiếc trực thăng tấn công bằng đạn chống tăng thông thường.

Ông Suvorov cho biết thêm “Chiếc xe này rất tốt. Có lần, kíp lái xe tăng Israel đã hỏi ý kiến ​​của tôi về chiếc xe tăng này. Tôi thành thật nói với họ rằng đối với một đất nước không có đầm lầy, không có sông thì Merkava IV là lựa chọn hoàn hảo nhất”.

Suvorov nhấn mạnh, “đối với địa hình ở Israel, chiếc xe tăng này rất tuyệt vời bởi hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại và kíp lái xe được bảo vệ rất tốt”.

Tuy nhiên, chuyên gia này lưu ý rằng nếu xe tăng Merkava IV được sử dụng ở Ukraine thì “chỉ trong khoảng 5 phút, xe tăng hoàn toàn có thể bị mặc kẹt do bùn lầy”. Theo ông, ở Israel không có sông, không có đầm lầy, không có bùn, đó là những thử thách thực sự đối với chiếc xe tăng khổng lồ nặng hơn 60 tấn này.

Mặc dù không có được xe tăng Merkavas IV, nhưng Ukraine vẫn nhận được hỗ trợ các loại phương tiện thiết giáp tiên tiến từ một số quốc gia phương Tây, bao gồm xe tăng Leopard của Đức, xe tăng Challenger của Anh và xe tăng Abrams của Mỹ.

Merkava có nghĩa là “chiến xa” trong tiếng Do Thái, được tạo ra sau cuộc Chiến tranh Sáu ngày năm 1967. Đầu những năm 1970, Israel đã bắt tay vào việc tự thiết kế một lớp giáp bảo vệ xe tăng và dựa trên những kinh nghiệm được rút ra từ cuộc Chiến tranh Yom Kippur năm 1973. Vào thời điểm đó, Israel thường xuyên xảy ra xung đột với các nước láng giềng Ả Rập, như Lebanon, Syria, Jordan và Ai Cập.

Ông Suvorov cho biết “Khi họ phát triển chiếc Merkava đầu tiên, Tướng Tal, nhà tư tưởng chính cho việc phát triển loại xe tăng này đã ưu tiên tăng khả năng sống sót của tổ lái trong tình huống chiến đấu và bổ sung khả năng bảo vệ cho xe tăng”.

Khác với đa số những loại xe tăng khác trên thế giới, động cơ của xe tăng Merkava được thiết kế ở phía trước xe, trong khi phía sau xe có một lối thoát cho binh sĩ, rất thuật tiện cho việc sơ tán kíp lái rời khỏi xe tăng từ cửa ra ở phía sau trong trường hợp xe tăng bị phá huỷ hoặc hư hỏng.

Đạn dược của xe tăng Merkava được bảo quản trong các thùng chứa riêng biệt làm bằng sợi thủy tinh hoặc một số loại nhựa đặc biệt. Thùng chứa này đóng kín, nghĩa là ngay cả khi có lửa lọt vào bên trong, chúng sẽ không bốc cháy.

Tuy nhiên, nếu một tia do tên lửa dẫn đường chống tăng hoặc lõi của đạn xuyên giáp bay vào hộp đạn trên xe tăng thì không có gì có thể cứu vãn. Nhưng trong mọi trường hợp, thiết kế khoang chứa đạn trên xe tăng Merkava IV vẫn được xem là hoàn hảo.

Ông Suvorov còn cho biết thêm rằng, nhược điểm của Merkava IV là có trọng lượng lớn, nhưng xét trên điều kiện nơi mà nó hoạt động là khu vực Trung Đông thì nhược điểm này vẫn có thể chấp nhận được.