Lạ lùng loạt container rỗng ruột Trung Quốc gửi sang châu Âu

Tạp chí kinh doanh Trung Quốc cách đây ít ngày đăng tải thông tin gây xôn xao khi khẳng định thu thập được bằng chứng cho thấy chỉ vỏn vẹn duy nhất 1 trong tổng số 41 container chở hàng gửi từ Trung Quốc tới châu Âu có hàng bên trong. 40 thùng hàng còn lại đều rỗng ruột. 

Trước những bằng chứng không thể chối bỏ, Tập đoàn Đường sắt quốc gia Trung Quốc (CR) buộc phải thừa nhận sự thật này. 

Sau khi sáng kiến Vành đai và Con đường kết nối Trung Quốc với các nước châu Á, châu Âu, châu Phi thông qua mạng lưới đường cao tốc, đường sắt, cảng biển, các dự án hạ tầng khác được Chủ tịch Tập Cận Bình công bố, nhiều địa phương đổ xô mở các tuyến đường sắt nối Trung Quốc với châu Âu để thể hiện sự ủng hộ đối với chiến lược địa chính trị của Bắc Kinh. 

Nhiều nhà xuất khẩu cũng nhân cơ hội này gửi các container rỗng tới lục địa già để nhận trợ cấp từ chính phủ. Các khoản trợ cấp sẽ dao động từ 1.000 USD đến 5.000 USD cho mỗi container cao 12 m. 

Đại diện của CR thừa nhận thực trạng đáng buồn này trong một cuộc phỏng vấn mới đây, nhưng nhấn mạnh rằng vấn đề này được xóa bỏ phần lớn vào năm 2018 sau khi quy định mới giới hạn mỗi tàu chỉ được chở không quá 10% container rỗng ruột. 

CR cũng xác nhận trong số các container có đích đến là châu Âu trong năm 2018, chỉ có 6% là trống, so với 29% trong các chuyến tàu đi về hướng Đông. Trong nửa đầu năm 2019, tỷ lệ này giảm xuống còn 2% và 18%.

Jonathan Hillman, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington cho rằng những chiếc thùng hàng không lõi cho thấy sáng kiến "Vành đai và Con đường" tham vọng của ông Tập nghiêng về lợi ích chính trị ngắn hạn thay vì lợi ích kinh tế dài hạn. 

"Những tuyến đường sắt này là một công cụ quảng cáo hiệu quả đối với các dự án trên đất liền. Mặc dù có đôi chút cường điệu, nó cũng sẽ không thách thức sự thống trị của thương mại hàng hải", ông Hillman nhận định. 

Năm 2018, Bộ Tài chính Trung Quốc cung cấp các khoản trợ cấp lên tới 50% cho chi phí vận chuyển bằng đường sắt giữa Trung Quốc và châu Âu. Năm nay con số này giảm xuống còn 40%.

Tới năm 2020, nó sẽ tiếp tục bị cắt giảm xuống 30% trước khi bị xóa bỏ hoàn toàn vào năm 2022. 

Tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên nối Trung Quốc và châu Âu xuất phát từ Trùng Khánh tới Duisburg, Đức, bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2011.  

Kể từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình công bố sáng kiến Vành đai và Con đường là chiến lược quốc gia, có tới 50 thành phố từ Cáp Nhĩ Tân ở phía Đông Bắc đến Thâm Quyến ở phía Nam bắt tay vào xây dựng các tuyến đường sắt với đích đến là châu Âu. Nhưng nhiều nhà xuất khẩu vẫn ưa thích đường biển hơn để tiết kiệm chi phí dù tốn nhiều thời gian hơn. 

Năm 2018, chỉ 1,3% các giao dịch thương mại giữa Trung Quốc và Liên minh châu Âu theo khối lượng và 2,6% theo giá trị được thực hiện thông qua đường sắt. Con số này ở mức quá khiêm tốn so với các chỉ số tương ứng là 90%, 60% của đường biển và 2%, 27% của đường hàng không.