Kính ngắm của Pháp vẫn xuất hiện trên những chiếc T-90M mới của Nga

Theo Bulgarian Military, một video thú vị đã xuất hiện cách đây không lâu, trong video là thông tin giới thiệu về xe tăng T-90M Proryv của Nga. Nhưng điều đáng chú ý nhất là dòng chữ “Thales” trên hệ thống điều khiển hỏa lực. Ngay sau đó, đã có nhiều suy đoán khác nhau được đưa ra về dòng chữ trên chiếc xe tăng này.

Việc chiếc xe tăng của Nga được trang bị kính ngắm ảnh nhiệt do công ty Thales của Pháp sản xuất, đã dẫn đến những bình luận và suy đoán cho rằng Pháp đang cung cấp kính ngắm ảnh nhiệt cho Nga. Tuy nhiên một số ý kiến khác lại nhận định, Nga đã từng mua những chiếc kính như vậy từ Pháp và rất có thể đã có sẵn trong kho.

Tuy nhiên một số chuyên gia quân sự cũng cho rằng, rất có thể Nga đã hoàn toàn làm chủ được công nghệ để sản xuất kính ngắm ảnh nhiệt bằng cách sao chép hoặc tự phát triển thiết bị này.

Catherine-FC thế hệ thứ 2

Xe tăng T-90M Proryv được giới thiệu lần đầu vào năm 2012. Một trong những tính năng chính của xe tăng là hệ thống điều khiển hoả lực được tích hợp với kính ngắm ảnh nhiệt có tên Kalina, bao gồm kính ngắm Sosna-U và kính ngắm toàn cảnh Hawk's Eye.

Cả hai loại kính ngắm đều dựa trên mẫu kính ngắm ảnh nhiệt Catherine-FC thế hệ thứ 2 của Pháp, hoạt động trong phạm vi dải tần 8-12 micron. Nhưng thực tế, Pháp không giao đầy đủ hoàn chỉnh những kính ngắm ảnh nhiệt này, mà chỉ  chuyển giao một phần công nghệ để Nga sản xuất.

Việc sản xuất kính ngắm ảnh nhiệt của Nga được thực hiện theo giấy phép của các nhà sản xuất Pháp với tỷ lệ nội địa hóa 80%. Chỉ có bộ điều khiển cung cấp phải nhập khẩu hoàn toàn từ Pháp và không được sản xuất tại Nga.

Tuy nhiên, do bị phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt kể từ năm 2014 sau khi Nga sát nhập Bán đảo Crime, nên phía Nga đã tự sản xuất 20% các phụ kiện còn lại.

Và thực tế kể từ năm 2015, Nga đã trở thành quốc gia thứ 4 trên thế giới làm chủ việc sản xuất kính ngắm ảnh nhiệt thế hệ thứ 2 và thứ 3. Những thông tin cho rằng Nga không còn kính ngắm chụp ảnh nhiệt do bị trừng phạt kinh tế là không chính xác.

Sau khi làm chủ được công nghệ và quá trình sản xuất kính ngắm ảnh nhiệt, Nga đã trang bị chúng cho các phương tiện chiến đấu trên mặt đất như xe tăng, pháo tự hành và các phương tiện chiến đấu bộ binh khác.

Cũng có những thông tin cho rằng, Nga đang thiếu các bộ phận quan trọng chủ yếu để sản xuất kính ngắm ảnh nhiệt. Nhưng những thông tin này chưa được xác nhận, vì tuy Nga có “gặp vấn đề”, nhưng không phải với toàn bộ linh kiện, mà chỉ là với chip FPGA.

Trước đây Nga không sản xuất được chip FPGA, nên phải mua các chíp này từ Xilinx và các hãng khác. Nhưng đến năm 2020, Nga đã làm chủ được công nghệ sản xuất chip FPGA và chất lượng cũng tương đương hàng nhập khẩu.

Ví dụ, các chip FPGA mới của Nga thuộc dòng 5578TS084, 5578TS094, 5576ХС1Т có thể thay thế các chip nhập khẩu. Và trên thực tế, chính lệnh trừng phạt của phương Tây đã thúc đẩy Nga tự hoàn thiện công nghệ sản xuất chip.

Một ví dụ khác là hệ thống bộ đàm R-168-25UE trên xe tăng và xe bọc thép của Quân đội Nga hiện nay đã sử dụng chip FPGA và ADC do Công ty VZPP-S của Nga sản xuất, điều này có nghĩa là những con chip trên cũng đã được trang bị cho các hệ thống quan sát ảnh nhiệt.

Trong những bức ảnh mới nhất của xe tăng T-90M vào năm 2022, có thể thấy xe tăng này không sử dụng kính ngắm Sosna-U của Pháp nữa, mà được thay thế bằng kính ngắm PNM-T, có mô-đun chụp ảnh nhiệt Irbis-K, do công ty NPO Orion của Nga tự phát triển.

So sánh

Kính ngắm hình ảnh nhiệt của Nga so với Pháp chất lượng thế nào, đây là một câu hỏi khó trả lời, vì nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Các chuyên gia Bulgarian Military đã so sánh dựa trên một số đặc điểm công nghệ giữa kính ngắm ảnh nhiệt PNM-T của Nga và Catherine-FC của Pháp để đưa ra nhận xét.

Kính ngắm Catherine-FC của Pháp có hai trường nhìn, phạm vi từ 8-12 micron, độ phân giải hình ảnh là 754×576 pixel, có khả năng phát hiện bộ binh ở khoảng cách lên tới 6 km, với xe bọc thép ở khoảng cách lên tới 10 km và  máy bay trực thăng ở 14 km.

Kính ngắm PNM-T của Nga cũng có hai trường nhìn, phạm vi cũng từ 8-12 micron, độ phân giải 640×512 pixel, phát hiện bộ binh ở khoảng cách 5 km, với xe bọc thép ở khoảng cách 11 km và trực thăng ở khoảng cách 14 km.

Như vậy chúng ta có thể thấy, độ phân giải của kính ngắm ảnh nhiệt Nga thấp hơn, nhưng hình ảnh chi tiết hơn do sử dụng bộ xử lý và có thuật toán xử lý hình ảnh tiên tiến hơn.

Ngoài ra, hình ảnh từ camera nhiệt của Nga có độ tương phản cao hơn và không bị nhiễu mạnh khi nhiệt độ môi trường quá cao, đồng nghĩa với việc xe tăng T-90M và T-72B3 có thể quan sát hoàn hảo cả ngày lẫn đêm.

Trong thế chiến lần thứ nhất (1914-1918), người Pháp đã chuyển giao công nghệ giúp Nga sản xuất thiết bị quan sát quang học như ống nhòm. Và hơn một thế kỷ sau, Pháp lại "vô tình" giúp Nga tiếp cận công nghệ quan sát ảnh nhiệt theo chuẩn phương Tây, đặt nền móng cho Nga phát triển loại khí tài quan sát hàng đầu thế giới.