IAEA: Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đang đối mặt với nguy hiểm

Tổng giám đốc cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Mariano Grossi đã có cuộc trao đổi với báo chí ở Kiev, Ukraine ngay trước khi lên đường tới Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Nhà máy này liên tục xảy ra xung đột kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào tháng 2/2022.

Ông Grossi đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để thảo luận về những nguy cơ nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia phải đối mặt, đặc biệt là sau vụ vỡ đập Kakhovka tuần trước. Con đập nằm ở phía dưới sông Dnieper đã giúp giữ nước trong hồ chứa làm mát các lò phản ứng của nhà máy.

Phía Ukraine cho rằng Nga đã cho nổ con đập, tuy nhiên Moskva phủ nhận cáo buộc này.

Người đứng đầu IAEA cho biết, mực nước trong hồ chứa cung cấp năng lượng cho nhà máy đang giảm dần đều, song đây chưa phải là “mối nguy hiểm tức thời”.

“Đây là một tình huống nghiêm trọng bởi không những nguồn nước của nhà máy bị giới hạn mà nó còn đối diện với nguy cơ vỡ cổng chứa nước đe doạ đến khả năng làm mát của lò phản ứng”.

Theo AP, Ukraine hy vọng sẽ có thể ngừng hoạt động của lò phản ứng cuối cùng đang hoạt tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia nhằm ngăn chặn phản ứng phân hạch hạt nhân và tạo ra nhiệt độ, áp suất. Hiện tại, năm trong tổng số sáu lò phản ứng của nhà máy đã ngừng hoạt động.

Khi được hỏi về kế hoạch của Ukraine, ông Grossi lưu ý rằng quân đội Nga hiện đang kiểm soát nhà máy và điều này có thể dẫn tới “một tình huống không mong muốn khác xuất phát từ tình huống bất thường này”. 

Theo ông, các công nhân Ukraine hiện vẫn vận hành và làm việc tại nhà máy dưới sự hiện diện của quân đội Nga. Ông Grossi cho biết thêm, IAEA hiện có một đội ngũ chuyên gia giám sát đang làm việc tại nhà máy và các thành viên của nhóm sẽ được hoán đổi trong chuyến đi sắp tới của ông.

Khi được hỏi về cuộc phản công của Ukraine trong tuần này, giám đốc IAEA cho biết ông cảm thấy rất lo ngại về việc nhà máy có khả năng bị tấn công và phản ứng với chất nổ trong một cuộc chiến mở rộng như vậy.

“Những cuộc giao tranh diễn ra hết sức cam go. Vì vậy, chúng tôi đang lo lắng về khả năng xảy ra một vụ tấn công”, ông nói.

Song, ông Grossi nhấn mạnh, IAEA vẫn chưa nhận thấy bất kỳ thiết bị quân sự hạng nặng nào từ quân đội Nga tiếp cận gần nhà máy. “Không nên có bất kỳ thiết bị quân sự, pháo binh hay đạn dược có thể làm ảnh hưởng đến an ninh của nhà máy. Chúng tôi chưa nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào vào thời điểm này nhưng khả năng đó vẫn không thể bị loại trừ.”