Hồ sơ những cuộc truy xét thần tốc

Còn nhớ dịp cuối năm 2019, người dân Hà Nội rúng động trước thông tin nguồn nước sinh hoạt hàng ngày có nguy cơ nhiễm độc, vì ở thượng nguồn tỉnh Hòa Bình phát hiện có dầu thải độc hại đổ tràn ra sông suối. 

Vài ngày sau, tin tốt tràn ngập mặt báo khiến dư luận thở phào nhẹ nhõm, rằng nguồn ô nhiễm đã được chặn đứng, còn những kẻ bất lương lần lượt lộ mặt và bị xử lý nghiêm bởi những nỗ lực không ngừng nghỉ của lính hình sự Hòa Bình phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an.

Đó chỉ là một trong số rất nhiều chuyên án hóc búa được “hình cảnh” miền Đà giang khám phá. 

Truy tìm nguồn độc chất

Ngày 9/10/2019, công nhân Công ty Cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà (đơn vị cung cấp nước sạch sinh hoạt có công suất 600.000m3/ngày đêm đến hàng triệu người dân đang sinh sống tại chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông) phát hiện tại khu vực nước ở suối Bằng thuộc địa phận xóm Vật Lại, xã Phú Minh, Kỳ Sơn, Hòa Bình bề mặt nước suối có váng loang và có mùi khét đặc trưng của dầu. 

Đại tá Trần Mạnh Hải (Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Hoà Bình) cho biết: “Đây là vụ việc có tính chất phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng về kinh tế xã hội, đe dọa an ninh nguồn nước nên được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Lúc này trên không gian mạng xuất hiện nhiều luồng thông tin kiểu thuyết âm mưu rất nhiễu loạn, cho rằng sự việc là cuộc đấu đá, tranh thầu cung cấp nước sạch sinh hoạt của các doanh nghiệp trong lĩnh vực này. 

Xét tính chất đặc biệt nghiêm trọng của vụ việc, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo Công an tỉnh Hòa Bình và các đơn vị nghiệp vụ khẩn trương tổ chức điều tra làm rõ. Ngay sau đó, Ban Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự xác lập chuyên án truy xét để huy động tối đa lực lượng, phương tiện, biện pháp, phối hợp với các đơn vị có liên quan triển khai quyết liệt các biện pháp nghiệp vụ để làm rõ đối tượng gây án trong thời gian sớm nhất”. 

Kết quả điều tra ban đầu xác định chất thải là dung môi có các thành phần gồm xăng, dầu diesel, dầu nhớt, mỡ xe, mạt của cao su gây mùi khét. Các hợp chất này thường được các doanh nghiệp dùng để cọ rửa máy móc, bảo dưỡng dây chuyền sản xuất lớn. Nhận định nhiều khả năng doanh nghiệp có chất thải loại này đã thuê phương tiện hoặc sử dụng chính phương tiện của doanh nghiệp để đổ trộm chất thải, nhưng không loại trừ việc cạnh tranh không lành mạnh dẫn đến thuê người đổ chất thải vào nguồn nước làm hại uy tín của Công ty cổ phần nước sạch Sông Đà.

Đại tá Hải kể, quá trình truy xét đã gặp nhiều khó khăn, hiện trường nơi phát hiện chất thải ở xa khu dân cư, thời điểm xảy ra vào đêm tối nên những dấu vết để lại tại hiện trường để truy nguyên ít. Rà soát nhân chứng hiện trường, chỉ thu được duy nhất lời khai của một người dân, rằng vào tối 8/10/2019, ông tình cờ nhìn thấy một chiếc xe ô tô tải có thùng kiểu dạng đông lạnh và một xe ô tô loại 4 chỗ màu trắng xuất hiện tại khu vực hiện trường.

Từ nguồn tin trên, lực lượng phá án đã tung quân chia thành nhiều tổ công tác tổng rà soát, trích xuất dữ liệu camera của các hộ gia đình trên tuyến đường ra vào hiện trường để xác định 2 chiếc xe ô tô theo lời khai nhân chứng. Hướng điều tra này đã nhanh chóng thu được kết quả. Tại một gia đình ở xã Phúc Tiến, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình, các trinh sát đã thu được hình ảnh của 2 chiếc xe nêu trên. Truy theo hướng di chuyển của phương tiện, lực lượng tham gia chuyên án đã rà soát camera ở các ngả đường. Kết quả tại phố Bãi Nai, xã Mông Hóa, huyện Kỳ Sơn đã thu được hình ảnh xác định hồi 23h, 2 xe ô tô đó đã đi theo hướng Hòa Bình - Hà Nội (trên Quốc lộ 6), xe 4 chỗ đi trước, xe tải đi sau.

Sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp chặt chẽ với các cục nghiệp vụ Bộ Công an và Công an các tỉnh thành phố như Bắc Ninh, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Phòng..., tung tích của những chiếc xe đổ trộm chất thải nguy hại đã được dựng lên. Theo đó, chiếc xe tải được xác định mang BKS 99C-08783 của Công ty TNHH TM và vận tải du lịch Minh Phương tại Thuận Thành, Bắc Ninh chuyên thu gom chất thải, còn xe 4 chỗ có BKS 89A-13766, chủ phương tiện là Nguyễn Văn Quyền (trú tại huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên).

Khẩn trương truy xét, cuối cùng các đối tượng thực hiện hành vi đổ trộm dầu thải bao gồm Lý Đình Vũ và Nguyễn Chương Đại (đều trú tại thôn Đa Tiện, xã Xuân Lâm, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh); Hoàng Văn Thám (trú tại thôn Đèo Luông, xã Tri Lễ, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn) đã bị lực lượng phá án bắt giữ, khởi tố điều tra về tội “Gây ô nhiễm môi trường” quy định tại Điều 235 Bộ luật Hình sự. 

48 giờ phá án

Buổi trưa ngày 29/10/2020, khi Phòng giao dịch Vũ Lâm của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chi nhánh huyện Lạc Sơn (thuộc xã Vũ Bình, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình) đã vãn khách, nhân viên chuẩn bị nghỉ trưa thì một người đàn ông mặc áo mưa xanh, đeo khẩu trang y tế, đội mũ bảo hiểm đỏ, mang theo một túi màu đen tiến vào. Gã rút ra một khẩu súng chĩa thẳng vào cán bộ thủ quỹ yêu cầu đưa tiền, nếu không sẽ nổ súng. Sợ hãi, nhân viên này đã buộc phải đưa cho tên cướp hơn 200 triệu đồng. 

Nhận tin báo, Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình đã lệnh cho Phòng Cảnh sát hình sự xác lập chuyên án truy xét để tổ chức điều tra, truy tìm thủ phạm gây án.

Quá trình xác minh, lực lượng phá án đã phối hợp với các cục nghiệp vụ Bộ Công an sử dụng đồng bộ các biện pháp vụ chuyên sâu, tung quân rà soát, trích xuất camera trên tất cả các tuyến đường ra vào hiện trường. Bên cạnh đó, triển khai rà soát hàng trăm đối tượng và phương tiện có đặc điểm nghi vấn.

Đại tá Hải nhớ lại: “Nhờ rà soát rất kỹ camera an ninh trên các tuyến đường, trinh sát của đơn vị phát hiện tên cướp đi một chiếc xe máy màu sơn đỏ đen, điểm khác lạ là trên yên xe có vết sơn màu trắng, chùm chìa khóa có gắn chiếc đón gót giày. Hướng di chuyển của chiếc xe về phía nghĩa trang phố Tân Giang, nhưng không thấy quay ra.

Chúng tôi nhận định chắc chắn chiếc xe này thuộc về gia đình nào đó gần nghĩa trang. Khẩn trương truy xét, chúng tôi đã khoanh vùng được chiếc xe mà tên cướp sử dụng có đặc điểm khá trùng khớp với chiếc xe máy Honda Wave S110-BKS 28B1- 00756 của ông Đỗ Việt Dũng, trú tại phố Tân Giang, thị trấn Vụ Bản, huyện Lạc Sơn.

Triệu tập ông Dũng lên làm việc, ông này khai trong ngày xảy ra vụ án đã cho một đối tượng tên là Sỹ mượn xe. Kết hợp với các tài liệu khác đã thu thập được, xác định thủ phạm vụ cướp ngân hàng chính là Phạm Văn Sỹ (trú tại thôn Liên Hồng, xã Khoan Du, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình), chúng tôi đã huy động quân lực tập trung rà soát, dựng lên các mối quan hệ đồng thời cử nhiều mũi trinh sát truy theo dấu vết của Phạm Văn Sỹ.

Đến 20h ngày 2/11, tên cướp đã bị các trinh sát Phòng Cảnh sát hình sự phối hợp với các cục nghiệp vụ Bộ Công an bắt giữ khi y đang lẩn  trốn tại số 109 Phủ Doãn, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, khép lại 48 giờ trong hành trình trốn chạy của hung thủ”.

Kẻ giấu mặt 

Thông thường, để truy xét một vụ giết người hay cố ý gây thương tích có tính chất thuê mướn, việc “giải mã” phải xuất phát từ việc bắt tên thực hành mới ra kẻ chủ mưu đứng sau. Thế nhưng trong chuyên án truy xét thủ phạm chém đứt lìa ngón tay của một phụ nữ, lực lượng Cảnh sát hình sự Hòa Bình lại có cách “đi án” ngược quy luật và cũng tìm ra “đáp số”. Nhưng đó cũng là một quyết định khó khăn đưa ra sau bao cân nhắc, toan tính để khai thông bế tắc của vụ án.

Trung tá Nguyễn Trường Sinh - Đội trưởng Đội truy nã, truy tìm (Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Hòa Bình) - cho biết: khoảng 5h40 ngày 20/3/2020, tại đường An Dương Vương (thuộc tổ 4, phường Phương Lâm, TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình), chị Lê Thị H. (trú tại tổ 15, phường Phương Lâm, TP Hòa Bình) đang đi xe máy đến phòng tập gym thì có 2 nam thanh niên đi xe máy cùng chiều áp sát. Tên ngồi sau vung kiếm chém đứt rời 2 ngón bàn tay trái của chị H. rồi chúng tăng ga bỏ chạy.

Vụ án xảy ra vào thời điểm sáng sớm, trên đường vắng vẻ, đối tượng che mặt khi gây án nên đã gây rất nhiều khó khăn trong hoạt động điều tra. Mặc dù đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ, xác minh hàng chục đối tượng trong diện nghi vấn, dựng các mối quan hệ của nạn nhân… nhưng bóng dáng thủ phạm vẫn mờ mịt. Xét tính chất phức tạp của sự việc, đến đầu tháng 5/2020 vụ án được chuyển lên Phòng Cảnh sát hình sự để tổ chức điều tra.

Đây là một vụ án rất hóc búa, kẻ gây án tỏ ra rất am hiểu quy luật sinh hoạt của nạn nhân, có thể đã đeo bám theo chị H. từ nhà đến cung đường thích hợp mới ra tay, chứng tỏ việc gây án là có dự mưu. Rất có thể giữa nạn nhân và hung thủ có mâu thuẫn, tranh chấp nào đó, nên chúng theo dõi, chặt tay để trả thù. Không loại trừ động cơ gây án do ghen tuông tình ái, hay mâu thuẫn trong kinh doanh, làm ăn.

Ban chuyên án xác định mấu chốt để tìm ra thủ phạm là phải làm rõ được những mâu thuẫn của bị hại, mà để làm được việc này thì phải động viên chị H. nói thật, kể hết về những chuyện riêng tư, nhạy cảm của mình. Bản thân khi được giao tiếp cận nạn nhân, các trinh sát phải từng bước tạo thiện cảm, sự tin cậy để chị H. “mở lòng” cho biết về những bí mật của mình.

Từ đó, manh mối đầu tiên đã xuất hiện, đó là Phan Doãn Hùng (trú tại tổ 11, phường Phương Lâm, TP  Hòa Bình). Tài liệu trinh sát xác định giữa Hùng và chị H. có quan hệ tình cảm với nhau, được một thời gian thì bị vợ của Hùng phát hiện. Các bên đã xảy ra cãi vã, Hùng có biểu hiện “quay xe” trong quan hệ với chị H., một phần để chứng minh với vợ về sự hối lỗi của mình, mặt khác Hùng tỏ ra ghen tuông với những người bạn mới của chị H.

Từ khoảng tháng 12/2019, chị H. thường xuyên nhận được các tin nhắn chửi bới xúc phạm, đe dọa tính mạng. Sau đó, nơi bán hàng, nhà ở của chị H. đã nhiều lần đối tượng bịt mặt bị đổ chất bẩn. Những sự việc này chị H. đã trình báo Cơ quan Công an nhưng việc điều tra không có kết quả.

Xét thấy Hùng có động cơ gây án, từ lúc này các biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu đã được áp dụng, cho ra những kết quả không ngờ. Theo đó, Hùng chính là chủ mưu thuê các sát thủ ở Hà Nội lên Hòa Bình chém chị H. để giải quyết ân oán. Tuy nhiên tình huống điều tra lúc này là kẻ có vai trò tổ chức đã rõ, nhưng tên thực hành thì không. Nếu không bắt giữ Hùng, sẽ không thể làm rõ đối tượng đã trực tiếp chém chị H.

Sau nhiều cân nhắc, tính toán, ngày 31/5/2020, Ban chuyên án quyết định bắt giữ Hùng để đấu tranh khai thác về những tên còn lại trong đồng phạm. Từ lời khai của Hùng, các đối tượng thực hành trong vụ án đã lần lượt bị bắt giữ.