Hà Nội cấm ghi hình cán bộ tiếp dân: Bộ Tư pháp không đủ thẩm quyền kết luận đúng sai

Sáng nay (28/1), Bộ Tư pháp tổ chức họp báo công tác tư pháp quý IV/2018.

Tại buổi họp báo, Báo Giao thông đặt câu hỏi cho đại diện Bộ Tư pháp: ''Vừa qua có nhiều ý kiến trái chiều liên quan đến quy định cấm ghi âm, ghi hình khi tiếp dân nếu chưa được sự đồng ý do Hà Nội ban hành, qua buổi làm việc với các cơ quan liên quan, Bộ Tư pháp đưa ra kết luận gì về quy định này?".

Trả lời câu hỏi này, Cục trưởng Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) Đồng Ngọc Ba cho biết, ngay khi nhận được thông tin báo chí phản ánh về việc này, Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Tư pháp đã vào cuộc xem xét.

Theo ông Ba, việc các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch UBND các cấp ban hành nội quy tại trụ sở tiếp công dân là việc thực hiện quy định theo thẩm quyền, trách nhiệm về tiếp công dân. Ví dụ, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phải ban hành nội quy tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân, quy định tại khoản 6 điều 12 của Luật Tiếp công dân.

Ông Ba cũng thông tin sau quá trình xem xét, rà soát tổng thể cho thấy hầu hết cơ quan hiện nay, và 62/63 địa phương ban hành nội quy tiếp công dân, nhưng chỉ có một số Bộ và 28 địa phương ban hành nội quy có quy định “không được ghi âm, ghi hình khi chưa có sự đồng ý của cán bộ tiếp dân”.

Theo ông Ba, quy định này đã được thực hiện từ nhiều năm, nhưng gần đây, sau khi Hà Nội ban hành thì dư luận quan tâm và có nhiều ý kiến trái chiều.

Khi vào cuộc xem xét về nội dung và thẩm quyền, ông Ba khẳng định việc Chủ tịch Hà Nội ban hành Nội quy như vậy là thuộc thẩm quyền được giao.

Về nội dung, Cục trưởng Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cho biết, Luật Tiếp công dân không có quy định cụ thể, cũng không có việc cấm công dân quay phim, chụp ảnh, ghi âm… Tuy nhiên, trong luật này, khoản 8 điều 6 quy định nghiêm cấm vi phạm các quy định khác trong nội quy, quy chế tiếp công dân. Đồng thời, quy định về nghĩa vụ của người dân tại trụ sở nêu rõ công dân phải nghiêm chỉnh chấp hành hướng dẫn tại nơi tiếp công dân.

“Về văn bản của Hà Nội không quy định cấm, nhưng yêu cầu khi công dân quay phim, chụp ảnh, ghi âm phải được sự đồng ý của người tiếp công dân” – ông Ba nói rõ hơn và cho biết thêm, các luật liên quan cũng không quy định cụ thể, giới hạn nội dung quy định tiếp công dân.

Đặc biệt, đối chiếu với quy phạm pháp luật cho thấy những nội dung trong các nội quy tiếp công dân tại trụ sở không thuộc loại quy phạm pháp luật được quy định tại Luật văn bản quy phạm pháp luật, mà nó được ban hành theo thể thức hành chính. Nội dung chỉ được áp dụng trong không gian, phạm vi nhất định là tại trụ sở tiếp công dân, vì vậy, không thuộc phạm vi của Luật văn bản quy phạm pháp luật.

Vì vậy việc xem xét tính pháp lý, có phù hợp hay không, trước hết thuộc chính trách nhiệm của cơ quan ban hành nội quy, và có trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ - cơ quan được Chính phủ giao tham mưu phụ trách việc tiếp công dân.

Còn về phía Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật chỉ được giao hậu kiểm các văn bản của các Bộ, các tỉnh, thuộc phạm vi quy phạm pháp luật được quy định trong Luật văn bản quy phạm pháp luật… thì Cục sẽ xem xét, phân xử tính đúng sai của văn bản.

Theo ông Đồng Ngọc Ba, những nội dung trong các nội quy vừa dẫn không thuộc văn bản quy phạm pháp luật, nhưng với tinh thần trách nhiệm của một cơ quan nhà nước trước vấn đề được người dân quan tâm, Cục đã vào cuộc xem xét.

Ngoài ra, trong buổi làm việc trực tiếp với các cơ quan chức năng như Thanh tra Chính phủ, TP Hà Nội, đại diện Bộ Tư pháp, các chuyên gia hàng đầu về chuyên môn này được mời tham gia thảo luận, Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Tư pháp đã khuyến nghị trực tiếp với các đơn vị chức năng trong việc xem xét, rà soát kỹ quá trình thực hiện quy định này để có giải pháp cho phù hợp về tính pháp lý, hợp lý, sự chặt chẽ để đảm bảo thực thi.

Thanh tra Chính phủ cũng cần có rà soát báo cáo Thủ tướng để có giải pháp phù hợp, làm sao bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân tại trụ sở tiếp dân, cũng như đảm bảo tính tôn nghiêm, văn minh trong phòng tiếp công dân.

Từ những phân tích đã nêu, ông Ba khẳng định Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật không đủ cơ sở, thẩm quyền để ra kiến nghị, kết luận về việc này.