ĐBQH: Chưa có luật nào làm công phu như Luật Đặc khu, nên thông qua ở kỳ họp này

Hôm qua, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đã chủ trì cuộc họp tiếp thu các ý kiến, chỉnh lý dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc.

Xung quanh cuộc họp này, cùng với những ý kiến góp ý gần đây từ đại biểu Quốc hội, cử tri, dư luận xã hội, đại biểu Bùi Văn Xuyền, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã có những trao đổi với VTC News về dự luật đang nhận được sự quan tâm đặc biệt này.

- Liệu Luật Đặc khu có thể thông qua ở kỳ họp này, thưa ông?

Quan điểm của tôi là nên thông qua. Chỉ đạo luật quá phức tạp, có quá nhiều ý kiến khác nhau thì mới giữ lại. Luật này phức tạp, nhưng chúng ta làm rất kỹ. Chưa có luật nào làm công phu thế này. Tất cả bộ, ngành, Chính phủ đều vào cuộc để làm. Ở kỳ họp thứ IV, hầu hết các đại biểu đều đồng tình. Theo ý kiến của đại biểu quốc hội, chuyên gia, Luật cũng đã chỉnh sửa rất nhiều, rất gọn.

Đây là luật mới. Sau này, khi tổ chức thực hiện, nó thế nào mới biết được. Tất nhiên, phải rất cẩn trọng. Chỗ nào ý kiến đại biểu Quốc hội, cử tri nêu mà thấy cần phải chỉnh sửa cho chặt chẽ, tránh hậu quả sau này, thì phải sửa. Còn có những cái chúng ta chưa mường tượng hết được, phải thực hiện đã. Luật do Quốc hội ban hành, thì có thể do Quốc hội sửa.

- Nếu giảm thời gian cho thuê đất 99 năm, đặc khu còn cơ chế đặc thù đặc thù nào hấp dẫn nhà đầu tư?

Đối với đặc khu, theo ý kiến của ĐBQH, cử tri phản ánh, Quốc hội chấp nhận hạ xuống thì giống như Luật đất đai. Thời gian giao đất quay về như theo Luật đất đai bình thường, cao nhất 70 năm.

Theo nhận định của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư, cơ quan chủ quản soạn thảo, thì còn rất ít các cơ chế đặc thù.

Các ngành nghề được ưu đãi đầu tư ở 3 đặc khu, xác định ở mỗi đặc khu, lựa chọn một số ngành nghề đặc thù sẽ được ưu đãi về thuế, tiền thuê đất. Còn các ngành không xác định là ưu tiên ở đặc khu, thì được tự do sản xuất kinh doanh theo những điều pháp luật không cấm.

- Vậy ngoài vấn đề thời gian giao đất, còn điều gì băn khoăn về dự thảo Luật Đặc khu?

Đến nay, Luật Đặc khu cơ bản vẫn đang tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, ý kiến cử tri, nhân dân để chắt lọc lại, xem xét tiếp thu chỉnh lý tối đa, ý kiến nào hợp lý sẽ cố gắng chỉnh sửa. Hôm qua, đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội họp chủ trì xin ý kiến lần cuối các Bộ ngành, đại biểu Quốc hội. Luật Đặc khu cơ bản có thể thông qua được.

- Liệu với những điều chỉnh sắp tới trong dự thảo luật, đặc khu còn gì là nổi bật, nổi trội?

Là ưu đãi về đất đai, giá tiền thuê đất, thời hạn thuê đất, các chính sách về thuế, đặc biệt nhất là cơ chế thông thoáng về thu hút đầu tư. Ngoài ra còn môi trường đầu tư, môi trường sản xuất kinh doanh, cơ chế tư pháp nhanh, gọn, thông thoáng và đảm bảo đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư, phù hợp thông lệ quốc tế.

Chính phủ xác định, môi trường đầu tư là quan trọng nhất. Nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư chiến lược không quá quan tâm về ưu đãi thuế, đất đai. Họ quan tâm môi trường đầu tư, cơ chế chính sách công khai minh bạch, đảm bảo nhu cầu sản xuất kinh doanh, khi có vấn đề tranh chấp về dân sự sẽ được giải quyết đúng pháp luật, không kéo dài.

- So với đặc khu lân cận, đặc khu của Việt Nam liệu còn đủ sức cạnh tranh ?

Khi xây dựng đặc khu này, Chính phủ cố gắng xây dựng ở mức có thể cạnh tranh với khu vực châu Á. Chúng ta cũng tính toán cả rồi.

Quốc hội, Chính phủ cũng xác định sẽ phải sửa đổi luật cho phù hợp với tình hình thực tiễn của từng giai đoạn. Kinh nghiệm từ các nước cho thấy, như Hàn Quốc, trong 10 năm đã phải sửa 6 lần. Nếu chúng ta cầu toàn quá, luật này ban hành xong mà yên trí cho ổn định lâu dài, thì không phải.

Vì kinh tế phát triển rất nhanh, nhất là với cách mạng công nghệ 4.0, sẽ yêu cầu công tác quản lý cũng phải đổi thay. Do vậy, thiết chế luật cũng phải sửa đổi cho phù hợp, đáp ứng được yêu cầu của nhà đầu tư lẫn sự phát triển chung.

 - Khi đã giảm thời gian cho thuê đất, liệu có thiết kế kỹ thuật nào cho các dự án đầu tư hạ tầng như sân bay, bến cảng, khách sạn có thời hạn khai thác dài hơn 70 năm để đảm bảo cho nhà đầu tư?

Theo quan điểm cá nhân tôi, bây giờ chúng ta giao đất cho họ, tuỳ từng dự án, người sử dụng đất vẫn có nhu cầu, chấp hành tốt pháp luật thì sẽ được gia hạn, tiếp tục sản xuất kinh doanh. Phải tiếp tục gia hạn, giữ ổn định để họ yên tâm đầu tư vì có những cảng biển, sân bay, nhà ga… có niên hạn sử dụng đến cả 100 năm. Nói chung, không ngại gì cả.

- Đưa quy định 99 năm hay 70 năm có lợi hơn, khi mà nhà đầu tư nhìn vào đó để tổ chức lại dự án?

Những nhà đầu tư chiến lược, cam kết đầu tư lâu dài, số vốn lớn, rất mong muốn được như thế. Đương nhiên, Luật quy định rất chặt chẽ. Luật cũng quy định rất rõ, thẩm quyền quyết định thời hạn cho thuê đất tới 99 năm, là của Thủ tướng. Tất nhiên, chúng ta phải xem xét ý kiến của đại biểu, của cử tri, lắng nghe một cách có trách nhiệm chứ không phải đưa ra rồi là quyết. Đó là điều bình thường.

Cử tri, người dân góp ý, tham gia vào luật, quan tâm đến luật, điều đó là quá tốt. Cơ quan chủ trì thẩm tra, giúp cho Quốc hội, thường vụ Quốc hội sẽ thu lượm, chắt lọc ý kiến để báo cáo tiếp thu chỉnh lý.

- Làm sao để tránh hiện tượng một quốc gia độc quyền kinh doanh ở đặc khu?

Kinh nghiệm của đặc khu trên thế giới, quy hoạch là quan trọng nhất. Từ quy hoạch đó mới ra được kế hoạch giao đất, nhà đầu tư nào vào, làm cái gì ở đó, cam kết thực hiện đúng quy hoạch. Đó mới là cái quan trọng.

Chủ quyền của mình, quyết định của mình. Nhà đầu tư vào phải thực hiện đúng quy hoạch. Đâu phải nhà đầu tư thích làm gì thì làm đâu. Có rất nhiều luật khác ràng buộc ở đây nữa. Anh được tự do kinh doanh không có nghĩa là muốn làm gì thì làm.

 - Nhiều đại biểu băn khoăn ưu đãi ở đặc khu quá lớn, Quốc hội có xem xét lại không?

Các ưu đãi được Chính phủ xem xét, tính toán rất kỹ, cân đối với các ưu đãi trong nước hiện nay lẫn ưu đãi của các đặc khu xung quanh để đảm bảo tính cạnh tranh. Có thể có ưu đãi lớn hơn, chứ nếu thấp thì đặc khu của chúng ta rất khó để cạnh tranh, phát triển.

- Trong luật đặc khu, đúng là không có từ nào nhắc đến Trung Quốc song có nhiều người vin khoản 4 điều 55 về Vân Đồn để nói rằng, dường như Luật Đặc khu đặt ra vấn đề ưu đãi cho nhà đầu tư Trung Quốc?

Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nói đúng. Mình làm đặc khu thu hút nhà đầu tư từ tất cả trên thế giới. Nhà đầu tư nào đáp ứng yêu cầu của luật thì họ vào thôi. Họ vào thì phải bình đẳng, thực hiện quy định nghĩa vụ như nhau cả, không phân biệt. Anh vào đây thì phải cam kết thực hiện đúng luật pháp thì mới được ưu đãi. Công nghệ phải hiện đại, sạch, đáp ứng vơi yêu cầu hiện nay.

Các quy định cho người nước ngoài nhập cảnh, phải bình đẳng như mọi quốc gia khác. Quan điểm làm luật như thế. Chúng ta đã hoà nhập với quốc tế rồi. Mình đảm bảo quyền của họ theo cam kết quốc tế, không nên phân biệt. Còn khi đến đây, anh có biểu hiện vi phạm pháp luật, xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an ninh xã hội, sẽ bị xử lý theo luật pháp Việt Nam.