Khoảng 10h ngày 15/11, một nhóm người đi trên ô tô (BKS: 72A-215.22) đến quán cà phê Tâm Giao nằm trên Quốc lộ 53 (đoạn thuộc ấp An Hiệp, xã Long An, huyện Long Hồ, Vĩnh Long) bắt chị V.T.T.H. (29 tuổi tuổi, chủ quán cà phê) lên xe.
Nghe tiếng la lớn của vợ, Trần Ngoại Giao (30 tuổi) phía sau nhà, chạy ra giải cứu vợ thì bị nhóm người này dùng bình xịt hơi cay xịt vào mặt.
Hiện trường vụ việc.
Giao cầm cây kim loại có một đầu nhọn quơ và đâm về phía nhóm người này làm 1 người chết tại chỗ và 2 người bị thương nặng. Sau đó, Giao đến Công an xã Long An đầu thú.
Trả lời VTC News, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng chưa đủ căn cứ để xử lý người chồng trong vụ việc này về tội giết người. Vì theo thông tin từ phía cơ quan chức năng thì nhóm đối tượng lạ mặt đã đến nơi kinh doanh của vợ chồng anh này để cưỡng ép, bắt vợ anh ta lên xe, khi nghe tiếng vợ la hét anh ta đã chạy đến cứu giúp thì bị nhóm đối tượng dùng bình xịt hơi cay tấn công, anh ta dùng thanh sắt đánh trả lại dẫn đến hậu quả có đối tượng bị thương và tử vong.
"Nếu thông tin đúng là như vậy thì cần làm rõ hành vi, ý thức chủ quan, tương quan lực lượng và hậu quả để xác định hành vi có phải là phòng vệ chính đáng hay không để xác định hành vi có thuộc trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự hay không", luật sư Cường nói.
Cung theo luật sư Cường, theo quy định của pháp luật, hành vi bắt người phạm tội quả tang, phòng vệ chính đáng được loại trừ trách nhiệm hình sự.
Bởi vậy cần làm rõ hành vi của nhóm đối tượng bắt giữ người trái pháp luật này, những hung khí, vũ khí mà nhóm đối tượng này sử dụng, mục đích bắt giữ người và việc tấn công lại người chồng này thực hiện như thế nào? Quá trình thực hiện hành vi giữa hai bên diễn ra như thế nào? Khi người đàn ông này gây thương tích cho 3 người khác thì vợ chồng anh này còn bị nhóm đối tượng đó đe doạ đánh đập hay không?
Luật sư Đặng Văn Cường.
"Trong trường hợp nhóm đối tượng đến bắt giữ người trái pháp luật, xâm phạm đến thân thể, sức khỏe của người vợ, khi người chồng yêu cầu nhóm đối tượng thả người, các đối tượng không những không thả mà còn sử dụng hung khí, công cụ hỗ trợ tấn công lại người đàn ông này thì pháp luật cho phép người đàn ông này có quyền phòng vệ, tự vệ (được chống trả một cách cần thiết, triệt tiêu sức tấn công của đối phương để bảo vệ tính mạng, sức khỏe cho bản thân mình và cho vợ mình)", luật sư Cường nói.
Khi nào không bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Theo luật sư Cường, Điều 22 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định hành vi phòng vệ chính đáng như sau:
1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.
2. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này.
"Bởi vậy trong tình huống này, cơ quan điều tra sẽ làm rõ hành vi “chống trả lại” này là cần thiết hay không, có vượt quá khả khả năng mà pháp luật cho phép hay không.
Trong trường hợp có căn cứ cho thấy hành vi là phòng vệ chính đáng, việc sử dụng vũ khí, chống trả một cách cần thiết thì sẽ phải loại trừ trách nhiệm hình sự, không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người đàn ông này (dù có người đã thiệt mạng và thương tích)", luật sư Cường phân tích.
Khi nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Theo luật sư Cường, để xác định hành vi “chống trả lại” có cần thiết hay không? Có vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hay không thì cần làm rõ tương quan lực lượng giữa hai bên, làm rõ vũ khí, công cụ mà hai bên sử dụng, làm rõ hành vi và động cơ mục đích của hành vi, làm rõ hậu quả để lại thì mới có cơ sở để xác định sự việc có bản chất pháp lý như thế nào, làm cơ sở để áp dụng pháp luật.
"Trong trường hợp người chồng được phép sử dụng vũ lực nhưng đã có hành vi chống trả quá mức cần thiết ví dụ như các đối tượng đã bỏ chạy, không còn nguy hiểm nữa nhưng vẫn tiếp tục đuổi theo, tấn công gây thương tích hoặc thiệt mạng cho các đối tượng thì hành vi này là giết người trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc hoặc hành vi là giết người trong tình trạng tinh thần bị kích động mạnh, với tình huống này thì người này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với các tội danh tương ứng", luật sư Cường nói.
Cũng theo luật sư Cường, trường hợp hành vi của nhóm đối tượng đó là bắt giữ người trái pháp luật, có dấu hiệu phạm tội quả tang thì người chồng của nạn nhân cũng có quyền bắt giữ, có quyền dùng vũ lực trong phạm vi pháp luật cho phép theo Điều 24 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về gây thiệt hại trong khi bắt giữ người phạm tội
1. Hành vi của người để bắt giữ người thực hiện hành vi phạm tội mà không còn cách nào khác là buộc phải sử dụng vũ lực cần thiết gây thiệt hại cho người bị bắt giữ thì không phải là tội phạm.
2. Trường hợp gây thiệt hại do sử dụng vũ lực rõ ràng vượt quá mức cần thiết, thì người gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm hình sự.
"Bởi vậy, việc làm rõ diễn biến hành vi của hai bên, làm rõ nhận thức, tương quan lực lượng là cơ sở quan trọng để xác định hành vi cố ý gây thương tích, giết người hay hành vi phòng vệ chính đáng. Hành vi có vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hay không, có thuộc trường hợp được dùng vũ lực khi bắt giữ tội phạm để có kết luận chính xác và giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp người chồng lạm dụng vũ lực, vượt quá phạm vi pháp luật cho phép thì có thể phải chịu trách nhiệm hình sự", luật sư Cường phân tích thêm.
Bình luận