Gia đình cựu Tổng thống Mỹ George H.W. Bush thông báo về cái chết của ông trên Twitter đêm 30/11 (giờ địa phương). Sức khỏe của ông đã xấu đi trong những tháng gần đây.
Theo ABC News, ông Bush được nhập viện vào bệnh viện Houston Methodist vì nhiễm trùng máu ngày 22/4, hai ngày sau đám tang người vợ quá cố 73 tuổi của ông, cựu đệ nhất phu nhân Barbaba Bush.
Ông Bush bắt đầu gặp vấn đề sức khỏe trong nhiệm kỳ tổng thống của mình. Năm 1991, ông được điều trị tại bệnh viện vì nhịp tim không đều. Các bác sĩ đã chẩn đoán ông mắc bệnh Graves, một tình trạng về tuyến giáp, trùng hợp cũng giống với vợ của ông.
George H.W. Bush thời gian còn làm đại sứ Mỹ và gia đình. (Ảnh: Getty/Arthur Schatz)
Phi công trong Thế chiến II
George Herbert Walker Bush sinh ngày 12/6/1924 tại Milton Massachusetts. Ông là con thứ hai trong gia đình 4 con trai và 1 con gái. Cha ông là Prescott Sheldon Bush, một nhà đầu tư sau này trở thành Thượng nghị sỹ Mỹ và mẹ ông là Dorothy Walker Bush.
Lớn lên tại Greenwich, Connecticut, George H.W. Bush theo học Học viện Phillips ở Andover, Massachusetts. Chiến tranh thế giới thứ II nổ ra trong thời gian này. Thay vì vào Đại học Yale, Bush gia nhập Hải quân Mỹ.
Phi công Hải quân Mỹ George H.W. Bush.
Sau chiến tranh, ông vào đại học Yale và tốt nghiệp sau chưa đến 3 năm với bằng kinh tế. Không lâu sau khi rời hải quân, ông kết hôn với Barbara Pierce, có 6 người con, một người qua đời vì bệnh bạch cầu.
Hai người con của ông tham gia vào chính trị là George W.Bush – thống đốc bang Texas trước khi trở thành tổng thống năm 2000, Jeb Bush trở thành thống đốc bang Florida. Ông Jeb Bush sau đó tranh cử tổng thống năm 2016 nhưng ngừng lại giữa chừng.
Sự nghiệp chính trị
Ông trở thành ứng cử viên vào năm 1964 cho vị trí Thượng nghị sỹ nhưng không thành công. Hai năm sau, Bush được bầu vào Hạ viện.
Bush tiếp tục tranh cử vào Thượng viện năm 1970 và thất bại trước ứng viên Dân chủ Lloyd M. Bentsen Jr.
Sau thất bại này, Tổng thống Richard M. Nixon và Gerald R. Ford đã bổ nhiệm Bush vào một loạt các vị trí cấp cao: Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa Mỹ, phụ trách liên lạc với Trung Quốc và giám đốc Cơ quan tình báo trung ương CIA.
Ford cũng xem xét để Bush trở thành phó tổng thống, nhưng thay vào đó lại chọn ông Nelson A. Rockefeller. Ford đề nghị Bush lựa chọn các nhiệm vụ đại sứ và Bush chọn Trung Quốc. Bush rời chính phủ vào tháng 1/1977 khi ông Jimmy Carter trở thành tổng thống.
Phó tổng thống thời Reagan
Năm 1978, Bush bắt đầu chiến dịch đầu tiên của mình cho vị trí trong Nhà Trắng. Mặc dù giành chiến thắng sớm trong các cuộc họp kín của đảng tại Iowa năm 1980, chiến dịch của Bush nhanh chóng mất đà khi ông Reagan vượt qua và có được đề cử của các thành viên đảng Cộng hòa.
Ứng viên phó Tổng thống George H.W.Bush (phải) và ứng viên Tổng thống Ronald Reagan (trái).
Trong chiến dịch, ông Bush chỉ trích kế hoạch nhằm tăng doanh thu liên bang bằng cách giảm thuế của Reagan là phi thực tế, nhưng sau đó lại phải ủng hộ cho kế hoạch này khi Reagan chọn ông làm ứng viên phó tổng thống của mình.
Bộ đôi Reagan-Bush dễ dàng đánh bại Carter và phó tổng thống Walter Mondale. Bốn năm sau, Reagan-Bush tiếp tục đánh bại Mondale và ứng cử viên phó tổng thống Geraldine A. Ferraro.
Tám năm làm phó tổng thống của Bush chủ yếu đứng sau hậu trường. Ông đứng đầu các lực lượng đặc nhiệm về ngăn chặn buôn bán ma túy bất hợp pháp và điều chỉnh các quy định liên bang.
Ông Reagan thường cử Bush ra nước ngoài làm đại diện của mình. Tổng thống Bush lập kỷ lục tham dự đám tang của các nhà lãnh đạo nước ngoài, bao gồm cả ba nhà lãnh đạo Liên Xô.
Chiến thắng năm 1988
Năm 1988, Bush tranh cử vào vị trí tổng thống với hai khẩu hiệu. Ông đã nói về việc tạo ra một "quốc gia tử tế hơn, dịu dàng hơn" và “hãy nhìn miệng tôi nói, sẽ không có thuế mới."
Phó Tổng thống Bush năm 1981.
Bất chấp thách thức ban đầu từ Thượng nghị sĩ Bob Dole ở Kansas, Bush đã chiếm được đề cử của đảng Cộng hòa và chọn một thượng nghị sĩ trẻ tuổi, Dan Quayle từ Indiana, là ứng viên phó tổng thống của ông.
Ứng cử viên Dân chủ, Thống đốc bang Massachusetts Michael Dukakis, dẫn đầu một cách suôn sẻ trong các cuộc thăm dò chiến dịch đầu tiên. Nhưng Bush đã thực hiện một chiến dịch mạnh mẽ và sau đó thắng cuộc với 53 phần trăm số phiếu.
Thành công trong đối ngoại
Là tổng thống, những thành công lớn nhất của Bush là trong chính sách đối ngoại. Các thành quả được xây dựng trên các mối quan hệ ông đã phát triển khi làm phó tổng thống cũng như trong quá trình là một nhà ngoại giao.
Khi lãnh đạo Iraq Saddam Hussein xâm lược Kuwait vào tháng 8/1990, Bush thấy đó là một mối đe dọa cho lợi ích của Mỹ. Các đồng minh Ả Rập kêu gọi Mỹ tham gia can thiệp.
Tổng thống Bush đã hình thành một liên minh quốc tế và khiến Hội đồng Bảo an LHQ yêu cầu Iraq rút quân khỏi Kuwait ngay lập tức. Hội đồng đã cho phép sử dụng vũ lực nếu Iraq ở lại.
Khi Hussein từ chối di chuyển, Bush đã thành công trong việc vận động Quốc hội cho phép sử dụng vũ lực. Một ngày sau khi thời hạn cuối cùng của Liên Hợp Quốc kết thúc, Bush phát động "Bão táp sa mạc" - sáu tuần không kích liên tục, sau đó là một chiến dịch mặt đất kéo dài 100 giờ.
Các lực lượng Iraq rời Kuwait và Bush nhận được tỷ lệ ủng hộ cao nhất so với bất kỳ tổng thống Mỹ nào với 91% vào tháng 3/1991.
Những thất bại ở quê nhà
Bất chấp cuộc chiến chống Iraq, ông Bush không đạt được vị thế như mong muốn trong đấu trường nội địa, những vấn đề trong nước phần nào làm nên thất bại sau này của ông, theo ABC News.
Một cuộc khủng hoảng lớn trong lĩnh vực tiết kiệm và cho vay đã xảy ra trong thời kỳ của Bush, và những người nộp thuế phải trả phần lớn các loại chi phí.
Sự ủng hộ của phụ nữ Mỹ đối với ông lung lay nghiêm trọng khi ông đề cử Clarence Thomas cho Tòa án tối cao và một cựu nhân viên của Thomas tố ông đã quấy rối tình dục bà.
Bush cũng phải đương đầu với suy thoái và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng. Nhưng vấn đề lớn nhất của ông là phá vỡ lời nói “không thêm thuế mới”. Đối mặt với tình trạng tiến thoái lưỡng nan phải chi trả cho Chiến tranh vùng Vịnh Ba Tư, cứu trợ cho nền kinh tế đang suy yếu, ông Bush đã đồng ý với kế hoạch ngân sách tăng một số loại thuế và từ bỏ kế hoạch cắt giảm thuế.
Đảng Dân chủ nói việc tăng thuế đã làm ảnh hưởng nhiều nhất đến những người Mỹ nghèo. Trong cuộc tái tranh cử năm 1992, ông thất bại trước ứng viên đảng Dân chủ Bill Clinton.
George H. W. Bush (ở giữa) và hai người con trai.
Gia đình và bạn bè
Bush tái phát chứng nhịp tim bất thường vào tháng 2/2000, khi ông tham dự một buổi tiếp đón ở Naples, Florida. Tháng 11/2012, ông Bush nhập viện ở Houston để điều trị viêm phế quản và ho mãn tính. Ông phải ở lại bệnh viện qua kỳ nghỉ giáng sinh, bị sốt cao và phải ăn chế độ chỉ có đồ ăn dạng lỏng.
Năm 2017, cựu Tổng thống Mỹ được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện Houston Methodist để điều trị vấn đề hô hấp cấp do viêm phổi. Gia đình ông cho biết cựu tổng thống đã không còn đi được mà không cần trợ giúp. Đây được coi là một sự mệt mỏi đối với một người đàn ông có phong cách sống năng động, thích chơi golf, câu cá, chạy bộ và đi bộ trên bãi biển gần nhà của ông ở Maine.
Dù vậy, Bush nói không muốn tuổi tác làm mình chậm lại. Vào các dịp sinh nhật lần thứ 75, 80, 85 và 90, ông đều nhảy dù để kỷ niệm.
Trong những cuộc phỏng vấn cuối cùng, ông Bush nói về cuộc đời mình với sự biết ơn về tình yêu của gia đình và bạn bè.
“Tôi đã rất may mắn, khi so sánh với người khác. Nhưng bạn cần có trách nhiệm với người khác. Cần tin vào việc phục vụ người khác. Tôi nghĩ đó là giáo lý của cuộc đời tôi", ông Bush nói.
Bình luận