(VTC News) - 50 cá nhân và 25 tổ chức bị xử lý kỷ luật, trong đó có 5 cán bộ bị khởi tố, 7 cán bộ Công an, Quân đội bị thương; 4 người nhà ông Vươn bị tạm giam, 2 người bị truy nã, 2 người tại ngoại. Đó là những hệ lụy bước đầu của vụ cưỡng chế xảy ra ngày 5/1/2012 tại xã Vinh Quang (Tiên Lãng, Hải Phòng).
Đã tròn 1 năm xảy ra vụ cưỡng chế đầm nuôi trồng thủy sản (NTTS) của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, tại khu vực bãi bồi, xã Vinh Quang (Tiên Lãng, Hải Phòng).
Nhân sự kiện ngày 5/1, VTC News xin tổng hợp diễn biến cũng như kết quả bước đầu xử lý vụ việc làm chấn động dư luận cả nước năm 2012.
 |
| Hàng nghìn người dân đứng trên đê theo dõi vụ cưỡng chế ngày 5/01/2012 - Ảnh Minh Khang |
Nguồn cơn vụ việc
Theo tài liệu, hồ sơ vụ việc, năm 1993, 1997, Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Tiên Lãng có quyết định giao 21ha và 19,3ha đất bãi bồi ven biển khu vực phía Đông Nam cống Rộc, xã Vinh Quang cho gia đình ông Vươn đắp đầm nuôi trồng thủy sản, với thời hạn là 14 năm. Năm 2008, 2009, UBND huyện Tiên Lãng ra quyết định thu hồi toàn bộ diện tích nêu trên vì hết thời hạn giao đất.
Không đồng ý với quyết định trên, ông Vươn làm đơn gửi UBND huyện đề nghị tiếp tục thực hiện giao đất. Tuy nhiên, UBND huyện Tiên Lãng đã không đồng ý, bác đề nghị của Vươn, tiếp tục thực hiện quyết định thu hồi đất. Ông Vươn không đồng ý và tiếp tục khởi kiện đến Tòa án khởi kiện UBND huyện đến Tòa án nhân dân (TAND) huyện Tiên Lãng.
Ngày 27/1/2010, TAND huyện xét xử sơ thẩm vụ án hành chính, bác đơn của ông Vươn, giữ nguyên Quyết định số 461 của UBND huyện Tiên Lãng về việc “Thu hồi diện tích đất giao NTTS đã hết thời hạn”. Sau đó, ông Vươn lại tiếp tục làm đơn kháng cáo lên TAND TP Hải Phòng đề nghị xét xử vụ án theo thủ tục phúc thẩm.
Tuy nhiên, ngày 9/4/2010, TAND TP Hải Phòng đã có buổi làm việc với UBND huyện Tiên Lãng và ông Vươn, với nội dung các bên tự thỏa thuận với nhau, trong đó có nếu: “Nếu ông Vươn rút đơn thì UBND huyện sẽ cho ông Vươn tiếp tục thuê đất theo quy định của pháp luật”.
Vì vậy, ngày 19/4/2010, ông Vươn làm đơn xin rút kháng cáo và ngày 22/4/2010, TAND TP Hải Phòng đã đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án hành chính nói trên.
Không thực hiện như những gì đã cam kết trong “Biên bản tạo điều kiện để các đương sự tự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án” do TAND TP Hải Phòng lập ngày 9/4/2010, mà UBND huyện Tiên Lãng đã căn cứ vào quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm của TAND TP Hải Phòng, trong đó nêu rõ: “Bản án hành chính sơ thẩm số 01/2010/HCST ngày 27/1/2010 của TAND huyện Tiên Lãng có hiệu lực pháp luật kể từ ngày ra quyết định này”, để ban hành Quyết định số 3307, ngày 24/11/2011, về việc cưỡng chế thu hồi diện tích 19,3ha đất của gia đình ông Vươn.
Ngày 5/1/2012, UBND huyện Tiên Lãng tổ chức cưỡng chế thu hồi diện tích 19,3ha đầm NTTS của gia đình ông Vươn. Do không đồng ý việc thu hồi và quyết định cưỡng chế của UBND huyện, ông Vươn cùng những người thân trong gia đình tổ chức chống đối quyết liệt, kích nổ mìn tự chế và dùng súng hoa cải bắn vào lực lượng cưỡng chế, làm 7 cán bộ Công an và Huyện đội Tiên Lãng bị thương.
 |
| Tang vật của vụ án - Ảnh Minh Khang |
Bước đầu xử lý vụ việc hậu cưỡng chế
Ngày 9/1/2012, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng đã khởi tố vụ án “Giết người – Chống người thi hành công vụ”, khởi tố bị can và tạm giam đối với Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý, Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Vệ, Đoàn Văn Thoại, Phạm Thái, về tội “Giết người”; đối với Nguyễn Thị Thương và Phạm Thị Báu (Hiền) về tội “Chống người thi hành công vụ”.
Ông Vươn, ông Quý, ông Sịnh, ông Vệ hiện đang bị tạm giam tại Trại tạm giam Công an TP Hải Phòng, Đoàn Văn Thoại và Phạm Thái sau khi gây án đã bỏ trốn, Cơ quan Điều tra đã có quyết định truy nã, còn bà Thương, bà Hiền được tại ngoại.
Ngày 5, 6/1/2012, lực lượng cưỡng chế của UBND huyện Tiên Lãng đã đốt, đập, phá tan hoang lều trông đầu, nhà ở, các công trình phụ và chuồng trại chăn nuôi, thu giữ một số tài sản của gia đình ông Vươn.
Ngày 8/2/2012, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng đã ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự Hủy hoại tài sản để tiến hành điều tra theo quy định của pháp luật, tổ chức khám nghiệm hiện trường, thu thập tài liệu chứng cứ. Đồng thời, trưng cầu Hội đồng định giá tài sản TP Hải Phòng định giá tài sản bị hủy hoại. Tổng giá trị tài sản thiệt hại hơn 295 triệu.
Ngày 10/2/2012, Thủ tướng Chính phủ đã có kết luận chính thức về vụ Tiên Lãng, trong đó nêu rõ: Do quyết định thu hồi đất không đúng với quy định của pháp luật đất đai nên Quyết định cưỡng chế thu hồi đất cũng không đúng pháp luật.
Mặt khác, việc tổ chức cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng cũng có nhiều thiếu sót, sai phạm. Việc Lãnh đạo chính quyền địa phương chỉ đạo phá nhà của ông Đoàn Văn Vươn là có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự cần phải được khởi tố, điều tra làm rõ và xử lý nghiêm minh.
Sau kết luận của Thủ tướng, tính đến ngày 25/3/2012, Hải Phòng đã có 50 cán bộ, đảng viên, nhân viên và 25 tổ chức có liên quan bị kiểm điểm, xử lý.
Ngày 22/10/2012, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng ra quyết định khởi tố bị can đối với các ông Nguyễn Văn Khanh – nguyên Phó chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng; ông Phạm Xuân Hoa, Nguyên Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường huyện; ông Lê Thanh Liêm, Chủ tịch UBND xã Vinh Quang, ông Phạm Đăng Hoan – Bí thư Đảng ủy xã Vinh Quang, về tội Hủy hoại tài sản. Riêng ông Khanh bị tạm giam 4 tháng, 3 ông Hoa, Hoan, Liêm được tại ngoại và áp dụng biện pháp ngăn chặn: “Cấm đi khỏi nơi cư trú”.
Ngày 7/12/2012, Cơ quan CSĐT có đủ chứng cứ kết luận: Các ông Nguyễn Văn Khanh, ông Phạm Xuân Hoa, ông Phạm Đăng Hoan, ông Lê Thanh Liêm có hành vi phạm tội Huỷ hoại tài sản, quy định tại điều 143 Bộ Luật Hình sự Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Tiếp đến ngày 31/12/2012, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng kí quyết định khởi tố bị can đối với ông Lê Văn Hiền, nguyên Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng để điều tra, xử lý về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo điều 285 của Bộ Luật Hình sự.
Ông Hiền sẽ bị điều tra xử lý trong cùng vụ án “Huỷ hoại tài sản” của gia đình ông Vươn xảy ra ngày 5/1/2012.
 |
| Nhà ông Vươn bị đốt, phá tan hoang - Ảnh Minh Khang |
Ngày 28/12/2012, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng có đủ cơ sở kết luận: Ông Đoàn Văn Vươn; Đoàn Văn Quý, (em ông Vươn); Đoàn Văn Sịnh (anh ông Vươn); Đoàn Văn Vệ, (cháu ông Vươn), đồng phạm tội “Giết người”, vi phạm quy định tại điểm d, khoản 1 – Điều 93 Bộ Luật Hình sự Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Đối với bà Phạm Thị Thương (vợ ông Vươn) và bà Phạm Thị Hiền (vợ ông Quý), đồng phạm tội “Chống người thi hành công vụ”, vi phạm quy định tại điểm a, điểm d, khoản 2 – Điều 257 Bộ Luật Hình sự Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Đối với Đoàn Văn Thoại (em ông Vươn), Phạm Thái (em vợ ông Quý), sau khi gây án bỏ trốn, Cơ quan CSĐT đã ra quyết định truy nã, khi nào bắt được sẽ lập hồ sơ xử lý sau.
Những người khác có liên quan như: Đoàn Văn Việt, Phạm Thị Tươi, Đoàn Thị Máp và Trần Thị Mịn hiện đang vắng mặt và hiện không khai nhận hành vi vi phạm của mình, đồng thời các bị can đã từ chối đối chất với người thân của họ, Cơ quan điều tra vẫn đủ tài liệu xác định họ cùng với Đoàn Xuân Quỳnh (con trai ông Vươn-PV) tham gia làm hàng rào, rải rơm để chống lại đoàn người thi hành công vụ.
“Nhưng xét thấy đây là những người nông dân, học sinh không hiểu nhiều về pháp luật, là người thân của nhiều bị can đã bị khởi tố xử lý. Để đảm bảo yêu cầu chính trị địa phương và tính nhân đạo của pháp luật, Cơ quan CSĐT vận dụng khoản 1 điều 25 Bộ luật Hình sự miễn truy cứu trách nhiệm hình sự” – Bản kết luận điều tra nêu rõ.
Sáng ngày 4/1/2013, trao đổi với PV VTC News, bà Nguyễn Thị Mai – Chánh án Tòa án nhân dân TP Hải Phòng cho biết, hiện Tòa án Thành phố vẫn chưa nhận được hồ sơ “vụ việc Tiên Lãng” của Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) TP chuyển sang nên vẫn chưa có kế hoạch xét xử. Khi nào có kế hoạch xét xử sẽ thông tin cho báo chí sau.
Cũng trong ngày 4/1/2013, Viện KSND TP Hải Phòng đã tống đạt cáo trạng truy tố ông Vươn, Quý, Sịnh, Vệ về tội “Giết người”; Bà Thương, Hiền về tội Chống người thi hành công vụ”.
Minh Khang
Bình luận