Chiều 22/5, bên hành lang Quốc hội, trả lời báo chí về việc đổi tên gọi trạm thu phí BOT thành trạm thu giá BOT, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể giải thích "Giờ mình xem BOT là 1 sản phẩm của doanh nghiệp nên họ tự định giá, còn phí là mang tính chất của Nhà nước".
Bộ trưởng Thể lý giải theo quy định mới thì chuyển từ Bộ Tài chính về Bộ GTVT.
"Ngày trước Bộ Tài chính có những thông tư quy định mức phí từng trạm, giờ chuyển qua Bộ GTVT để tiều tiết làm sao bảo đảm hài hòa lợi ích", Bộ trưởng GTVT nói.
Ông Thể cũng cho biết thêm phí liên quan tới Hội đồng nhân dân, Quốc hội quyết định, còn giá là do doanh nghiệp cung cấp.
"BOT là sản phẩm của doanh nghiệp nên cần điều chỉnh lại cho chính xác. Từ khi chuyển qua giá thì sẽ giảm giá, giảm để cân đối được phương án tài chính, còn nếu phí muốn thay đổi sẽ phải thông qua các Bộ nên rất chậm", người đứng đầu Bộ GTVT nói.
Dư luận băn khoăn việc từ phí chuyển sang giá sẽ thay đổi bản chất. Tuy nhiên, trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói: "Hiện nay chủ trương là giảm đến thấp nhất chi phí của hàng hóa. Về bản chất, thì hiện nay điều chỉnh để làm sao khả năng chịu đựng của nền kinh tế thấp nhất".
Người đứng đầu Bộ GTVT lý giải bản chất nhà đầu tư kinh doanh thì phải có lợi nhuận theo quy định của Nhà nước. Nếu doanh nghiệp thu cao thì thời gian ngắn, thu thấp thì thời gian dài, tất cả đều theo quy định của Nhà nước.
"Ngày trước, mỗi lần điều chỉnh phí thì rất khó khăn vì điều chỉnh phí thuộc thẩm quyền HĐND địa phương mà HĐND thì không thể linh động được. Chuyển qua giá thì bản chất nhà đầu tư vẫn hưởng như vậy thôi, nhưng mình sẽ điều chỉnh một cách nhanh chóng để đáp ứng được điều kiện của từng trạm thu giá ở từng vị trí, từng khu vực. Có những vị trí mình giảm rất là sâu vì những nơi đó điều kiện cho phép. Còn để HĐND quyết thì điều chỉnh từng mức rất khó khăn", ông Thể lý giải.
Người đứng đầu ngành giao thông cũng khẳng định việc chuyển đổi tên trạm thu phí thành trạm thu giá BOT không có gì khác mà chỉ là linh động hơn rất nhiều.
Bộ GTVT khẳng định từ ngữ văn bản do quy định của nghị định và không có chuyện đánh tráo khái niệm "thu phí" thành "thu giá".
"Không phải do Bộ quy định mà do nghị định của Chính phủ quy định. Ví dụ, sản phẩm sản xuất nhà máy thì họ ấn định giá bán, và BOT là 1 sản phẩm của doanh nghiệp", Bộ trưởng Thể nói.
Với dự án BOT, doanh nghiệp bỏ vốn toàn bộ thì cũng cần có phương án hoàn vốn. Nhà nước cố gắng điều chỉnh thấp nhất, tạo điều kiện cho xã hội. Hiện nay mình điều chỉnh trạm thu giá nào có điều kiện đều giảm toàn bộ xuống mức thấp nhất để hỗ trợ chi phí người dân.
Tuy nhiên dư luận lại lo lắng khi chuyển sang giá thì doanh nghiệp sẽ tự ý tăng giá một cách không phù hợp.
Giải thích vấn đề này, Bộ trưởng GTVT cho biết về nguyên tắc sản phẩm đó của doanh nghiệp điều tiết theo thị trường.
"Tại sao Chính phủ, Bộ, Ngành họp và Quốc hội yêu cầu xem xét, tức là mình phải điều tiết để đảm bảo lợi ích nhà đầu tư và hài hoà lợi ích người dân. Không phải sản phẩm anh làm ra là tự ấn định giá mà ký hợp đồng với bộ để giám sát điều này", Bộ trưởng Thể nói.
"Chính vì thế, nhiều trạm BOT, giá giảm từ 35.000 xuống 25.000 để hài hoà lợi ích các bên. Nghị định quy định thay đổi thì phải điều chỉnh theo yêu cầu Chính phủ", ông Thể nói thêm.
Người đứng đầu ngành giao thông khẳng định nếu muốn tăng giá, doanh nghiệp phải đăng ký với Bộ GTVT.
Bộ GTVT xem xét khi nào cảm thấy hài hoà hết các lợi ích, bảo đảm chi phí xã hội thấp nhất thì mới được điều chỉnh, nếu không thì không được điều chỉnh.
Video: Bộ GTVT đề xuất giữ trạm BOT Cai Lậy, giảm 60% giá vé
Bình luận