Asian Cup 2019: Muốn đánh bại Iran, tuyển Việt Nam hãy học hỏi từ chính đối thủ

"Trước đối thủ tuyệt vời như Việt Nam, tôi biết đây là trận đấu khó khăn. Tất cả cầu thủ sẵn sàng chơi trận thật hay cho đội tuyển. Chúng tôi biết ai cũng muốn chiến thắng, kỳ vọng của các bạn, nhưng bên kia là một đội mạnh, sở hữu cầu thủ chất lượng. Họ cũng có tham vọng, mục tiêu như chúng ta. Những gì họ đã thể hiện ở trận trước cho thấy họ không phải một đội dễ bị bắt nạt" - HLV Carlos Queiroz chậm rãi trả lời trong phòng họp báo.

Nếu tuyển Việt Nam không phải đối thủ tiếp theo của Iran, có lẽ HLV Queiroz cũng không cần biết đội bóng này có những ai, đá thế nào. Sự nghiệp huấn luyện đỉnh cao của ông gắn với vai trò "phó tướng" cho Sir Alex Ferguson. Một đời "chèo đò" ở Manchester United, Queiroz chinh phục hầu hết vinh quang, chỉ nhìn lên chứ không nhìn xuống.

Dẫn dắt Bồ Đào Nha ở World Cup, ông cùng đội tuyển vùi dập Triều Tiên tới bảy bàn không gỡ. Cầm quân ở Iran, ông đưa đội bóng Tây Á dự hai kỳ World Cup liên tiếp, đá cho Argentina, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha phải vã mồ hôi.

Một người như thế, dẫn dắt đội tuyển đang đứng đầu châu Á như thế, há phải lo lắng hay sợ hãi trước đội tuyển mà vị trí trên bảng xếp hạng FIFA lên đến... ba chữ số như Việt Nam? Nhưng HLV Queiroz vẫn ngại. Ông đánh giá cao đối thủ, hết lời ca ngợi. Khi báo giới Iran chê Việt Nam "vô danh mà cũng đòi vô địch Asian Cup", HLV Queiroz tức giận, yêu cầu Liên đoàn bóng đá Iran phải can thiệp. Ông rất dè chừng và luôn tôn trọng những "đội nhỏ". Vì sao?

Vì ở World Cup 2018, Iran từng là một "đội nhỏ" như thế. HLV Queiroz thừa hiểu những đội bóng nhỏ có thể làm được những gì trước những "gã khổng lồ".

Trừ những đội tuyển xếp đầu hoặc xếp đáy thế giới, các đội còn lại ở nhóm giữa luôn là "đội lớn" với những đối thủ này và là "đội nhỏ" với những đối thủ khác. Khái niệm mạnh yếu chỉ mang tính tương đối. Ở Asian Cup 2019, Iran là đối thủ khổng lồ nếu đặt cạnh Việt Nam hay Yemen, song ở World Cup 2018, Iran lại là "bé hạt tiêu" khi đứng chung hàng ngũ với Tây Ban Nha hay Bồ Đào Nha.

Nói cách khác, Iran nhìn Việt Nam hiện tại thế nào, Bồ Đào Nha cũng từng nhìn Iran theo cách... y hệt như thế. Iran từng khiến Bồ Đào Nha vã mồ hôi hột, phải đợi đến phút bù giờ thứ bảy mới cầm chắc trận... hòa thế nào, Việt Nam cũng có thể khiến Iran phải "lao lực" thế ấy. Bóng chưa lăn, chuyện gì cũng có thể xảy ra.

Không thiếu những câu chuyện truyền cảm hứng có thể được HLV Park Hang Seo kể lại cho các cầu thủ để lên tinh thần trước cuộc so tài với Iran, song học mình, học người, chẳng điều gì hay ho và hiệu quả bằng học chính đối thủ. 

Một trong những điểm mấu chốt để Iran hòa Bồ Đào Nha và suýt khiến Tây Ban Nha ngã gục nằm ở niềm tin tuyệt đối của các cầu thủ vào chiến thuật, chiến lược của HLV. Tám năm dẫn dắt "Team Melli", HLV Queiroz xây dựng được cho đội bóng Tây Á lối chơi khoa học, kỷ luật và thực dụng tới sắt đá. Một Iran kỷ luật nhất, có thể nhìn thấy ở trận đấu họ chơi kém nhất tại World Cup 2018: trận thắng Morocco 1-0.

Ở trận đó, Iran bị dồn ép, khung thành Alireza Beiranvand chao đảo không dưới năm lần trong 45 phút đầu, nhưng Saeid Ezatolahi cùng các đồng đội vẫn kiên trì phòng ngự, tuyệt đối nghe lời ban huấn luyện để chờ đợi thời cơ phản công. Thành quả đến ở phút bù giờ cuối cùng, khi Iran có quả đá phạt gián tiếp buộc đối thủ phải đốt lưới nhà. 

Sự kiên định và chính xác như một cỗ máy của Iran được tái hiện khi Iran gặp hai đại diện hùng mạnh châu Âu. Lần này, đội bóng Tây Á đã chơi chắc chắn và tự tin hơn. Nhìn cách Iran phòng ngự, khiến Diego Costa, Andres Iniesta, David Silva, Cristiano Ronaldo hay Ricardo Quaresma - những quái kiệt châu Âu phải khốn khổ mới thấy dấu ấn của Queiroz. Cứ như thể hàng thủ Iran có... vô số lớp, xuyên qua lớp này, vẫn còn lớp kia sừng sững chế ngự.

Muốn lật đổ Goliah, chàng David buộc phải tự nâng mình lên tầm cao mới. Sự tuân thủ chiến thuật (đến mức cực đoan) của Iran khi gặp đội mạnh có thể được tuyển Việt Nam học hỏi và ứng dụng lại trước chính đối thủ này.

Trong trận gặp Iraq, tuyến hai không bọc lót đủ kín kẽ dẫn đến bàn thua đáng tiếc ở giữa hiệp hai, đồng thời các cầu thủ không đủ tỉnh táo để vận hành lối chơi mạch lạc, dẫu Iraq phòng ngự không hề chắc chắn. 90 phút trước Iran không được chứng kiến sai lầm tương tự. Toàn đội cần tuân thủ đến cùng chỉ thị của ban huấn luyện mới mong tạo được "điều gì đó" trước đối thủ.

Iran chơi tốt trước Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha cũng nhờ niềm tin tuyệt đối và những miếng đánh "tủ". Trước lối đá kỹ thuật của các đội bóng châu Âu, các học trò của HLV Queiroz không chỉ đa dạng lối chơi, mà còn rèn sắc những miếng đánh sở trường để làm "vũ khí sát thương". Đá kỹ thuật không lại, Iran sẵn sàng đá bóng dài, bóng bổng để tìm cơ hội.

Tuyển Việt Nam có thể học lại khi đa dạng lối chơi để gây bất ngờ, song cũng phải có "bài tủ" như phản công, tấn công bóng ngắn để khiến hàng thủ đối phương bất ngờ. 

Trong trận ra quân, khả năng di chuyển linh hoạt của Công Phượng, Quang Hải, Văn Đức nhiều lần khiến hậu vệ Iraq choáng váng. Những bước chạy len lỏi vào khoảng trống giữa hậu vệ và trung vệ, giữa hàng tiền vệ và hàng hậu vệ cần được phát huy tối đa. Iran đá kỷ luật và giữ vị trí cực kỳ tốt, nên hàng công Việt Nam phải tận dụng cơ hội khi có quả bóng trong chân. 

Cuối cùng, Iran đá với Bồ Đào Nha cũng giống như Việt Nam đá với Iran. Chúng ta không thể làm gì nếu không có niềm tin. Đá bóng mà chắc "kèo thua" thì tốt nhất không nên đá. Bước ra biển lớn Asian Cup, các cầu thủ phải chuẩn bị tinh thần đối diện "sóng dữ" và có thể vấp ngã bất cứ lúc nào. Nhưng cơ hội để được ngã, để được trưởng thành không có nhiều. Cuộc so tài với Iran mang lại thử thách cực đại, song có thể tin, thầy trò HLV Park Hang Seo đã sẵn sàng đón nhận. 

Khó. Rất khó. Nhưng tất cả phải giữ niềm tin. Tin vào bản thân, vào sức mạnh tập thể, vào những chỉ thị chiến thuật. Tin bóng đá luôn có chỗ cho bất ngờ. Và hãy tin dù... chẳng có cơ sở nào cả. Mọi chuyện cổ tích trong dân gian luôn được viết nên từ những niềm tin hoang đường nhất.