Ngày 23/5, trao đổi với phóng viên bên hành lang Quốc hội, Đại biểu Quốc hội lê Thanh Vân (Cà Mau), Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội đã bày tỏ lo lắng khi vừa qua phát hiện 9 địa phương có 58 trường hợp bổ nhiệm người nhà không đúng quy định.
Đại biểu Lê Thanh Vân.
- Ông nhìn nhận gì khi Chính phủ báo cáo trong năm qua phát hiện 9 địa phương có 58 trường hợp được bổ nhiệm là người nhà vi phạm về tiêu chuẩn, điều kiện, trình tự, thủ tục bổ nhiệm?
Đúng như câu vè của dân gian lâu nay xôn xao: Nhất trực hệ, nhì tiền tệ, tam quan hệ, tứ đồ đệ. Trước đây người ta nói tứ là trí tuệ nhưng gần đây câu vè điều chỉnh lại, trí tuệ bị gạt ra ngoài.
Đại biểu Lê Thanh Vân
Con số báo cáo của Chính phủ thì trước hết đó là con số chính thức. Khi kiểm tra 9 tỉnh thì có 58 người thuộc dòng dõi quan lại thời nay.
Đúng như câu vè của dân gian lâu nay xôn xao: Nhất trực hệ, nhì tiền tệ, tam quan hệ, tứ đồ đệ. Trước đây người ta nói tứ là trí tuệ nhưng gần đây câu vè điều chỉnh lại, trí tuệ bị gạt ra ngoài.
Rõ ràng con số 58/9 địa phương nếu như so sánh với chức danh lãnh đạo ở 9 địa phương thì con số này quá nhỏ nhưng kết luận của Thanh tra Bộ Nội vụ đưa vào báo cáo của Chính phủ cũng gióng lên hồi chuông khá báo động về tình trạng lạm dụng quyền lực.
Chúng ta chưa có quy định chặt chẽ trong kiểm soát sử dụng quyền lực về việc bổ nhiệm cán bộ, nên quy trình có thể là đúng nhưng người có chức có quyền lại lạm dụng nó để đưa những nhân vật thân thiện, thân hữu của mình làm lãnh đạo.
Đây là vấn đề dư luận xã hội rất bức xúc.
Nếu như chúng ta thường xuyên kiểm tra, bảo đảm quy trình chặt chẽ trong ban hành văn bản thì có thể khắc phục tình trạng này, đó cũng là tinh thần mà Nghị quyết Trung ương 4 khóa 12 đã nêu trong phần giải pháp.
Tôi thấy lần này trong chương trình xây dựng luật và pháp lệnh của Quốc hội chưa có một sự khởi xướng chính sách nào rà soát lại quy định đó bằng văn bản tầm đạo luật.
Ngay cả Chính phủ cũng chưa có Nghị định, nghị quyết nào để triển khai thực hiện cái đó mà đây là cái xã hội đang bức xúc.
Video: Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình nói "bổ nhiệm người nhà khiến dư luận bức xúc"
- Ông đánh giá thế nào khi lần đầu tiên Chính phủ đưa ra những con số đánh giá thẳng thắn về tình trạng này?
Con số mà Chính phủ đưa ra trong báo cáo phản ánh thực trạng diễn biến từ lâu nay nhưng trước áp lực của dư luận, ngay cả đánh giá trong Nghị quyết của Trung ương 4 khóa 12 cũng đánh giá thực trạng đó đã đến hồi cảnh báo.
Nó là biểu hiện của một trong 27 biểu hiện suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hóa. Tôi là đảng viên chưa bao giờ thấy Đảng ta ra một Nghị quyết với một cấp độ cảnh báo cao như vậy.
Điều này gióng lên hồi chuông cảnh báo cao. Rõ ràng tình trạng lạm dụng quyền lực trong việc bổ nhiệm người thân, thân hữu đến hồi phải chỉnh đốn nghiêm túc. Bởi vì nó tác động trực tiếp tới bộ máy lãnh đạo, quản lý, giường cột của bộ máy ấy.
Cũng như căn nhà, nó tác động tới trụ cột, vì kèo, khung sườn của một thiết chế mà nếu như việc bổ nhiệm cán bộ nhầm người, là thân hữu, trực hệ, tiền tệ thì rất nguy hiểm.
Nguy hiểm ở chỗ những nhân vật ấy chất lượng phẩm hạnh kém thì làm sao ban hành chính sách pháp luật đúng đắn được. Rõ ràng là sẽ ban hành chính sách thiên theo hướng có lợi cho họ.
Thứ hai, đội ngũ cán bộ lãnh đạo được bổ nhiệm không đúng cũng vận hành pháp luật cũng vì lợi ích cho họ và thứ ba dẫn đến vi phạm pháp luật ngày càng phổ biến, làm cho tính nghiêm minh của pháp luật, tinh thần thượng tôn của pháp luật bị xâm hại và đây là vấn đề không chỉ Đảng, Nhà nước mà nhân dân hết sức quan tâm.
Đây là vấn đề đòi hỏi toàn bộ hệ thống chính trị phải vào cuộc và vai trò của nhân dân, truyền thông báo chí phải lên tiếng, cảnh báo làm cơ sở cho cơ quan chức năng vào cuộc.
- Một số người có trách nhiệm nói là "hổ phụ sinh hổ tử" là chuyện bình thường. Làm thế nào để loại bỏ tình trạng bổ nhiệm người nhà nhưng vẫn chọn được người có trình độ, thưa ông?
Trong lịch sử của dân tộc ta có trường hợp hổ phụ sinh hổ tử. Tính kế thừa truyền thống gia đình là một yếu tố quan trọng nhưng phải đặt trong bối cảnh nền chính trị ấy minh bạch. Ở đây tôi muốn nói đến tính công bằng, khách quan, minh bạch trong tiến cử lựa chọn nhân tài.
Hay ở Singapore, nhìn sang nước bạn thì Lý Hiển Long là con của Lý Quang Diệu mà đất nước Singapore cũng đánh giá là nhân vật cải cách.
Rõ ràng, hổ phụ sinh hổ tử có mấy yếu tố: một là nền chính trị minh bạch; nền giáo dục gia đình; ý thức tự tôn, tự trọng của hậu duệ tạo ra nhân vật đó.
Còn nhìn vào cách bổ nhiệm người nhà của chúng ta không có tiêu chí gì cả, đó là quá trình lạm dụng quyền lực để đưa con cháu của mình nối dõi, nhằm trục lợi lợi ích kinh tế, vật chất.
Vì nó không minh bạch nên xã hội mới gióng lên hồi chuông cảnh báo đến mức Đảng phải ra nghị quyết, nhà nước phải đưa vào các hoạt động kiểm tra.
- Để xoá bỏ tình trạng bổ nhiệm người nhà tràn lan như hiện nay, theo ông cần phải làm gì?
Để khắc phục, trước hết cần xây dựng một bộ tiêu chí về tiêu chuẩn chức danh làm sao cho những ai tài hèn đức mọn thấy bộ tiêu chí ấy không muốn, không dám và không thể tiếp cận được, dùng tiền không mua được.
Thứ hai, cơ chế tiến cử, đề cử phải gắn với trách nhiệm. Phải trừng trị những kẻ nào đề cử, tiến cử, bổ nhiệm nhầm người, gây hậu quả nghiêm trọng.
Đó là những khung hình phạt răn đe để những ai thấy được quyền lực Nhà nước bắt nguồn từ nhân dân trao cho họ không thể lạm dụng được, không thể biến của công thành của tư được.
Xin cảm ơn ông!
Bình luận