Sáng nay (8/3), TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học (Ethanol) Phú Thọ.
Phiên tòa xét xử 12 bị cáo, trong đó bị cáo Đinh La Thăng nguyên là Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Vũ Thanh Hà - nguyên Tổng Giám đốc PVB, Trần Thị Bình - nguyên Phó tổng Giám đốc PVN, Phạm Xuân Diệu - nguyên Tổng Giám đốc PVC, Nguyễn Ngọc Dũng - nguyên Phó tổng Giám đốc PVC, Đỗ Văn Quang - nguyên Trưởng ban Kinh tế PVC, Nguyễn Xuân Thủy - nguyên Phó phòng Đầu tư PVB, Khương Anh Tuấn - nguyên Phó phòng Thương mại PVB, Lê Thanh Thái - nguyên Trưởng phòng Kinh doanh PVB, Hoàng Đình Tâm - nguyên Kế toán trưởng PVB.
Những người này bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.
Bị cáo Đỗ Văn Hồng - nguyên Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Kinh Bắc (PVC Kinh Bắc) bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh - nguyên Chủ tịch PVC bị truy tố về cả 2 tội danh trên.
Trong vụ án này, ngoài các bị cáo trên, nhiều cá nhân có trách nhiệm liên quan, thậm chí đủ yếu tố cấu thành tội phạm nhưng được miễn trách nhiệm hình sự.
Cụ thể, ngày 24/3/2009, ông Vũ Quang Nam (Phó tổng giám đốc PVN từ năm 2006-2012, là Phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học, phụ trách pháp lý) chủ trì cuộc họp ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học, kết luận đồng ý chủ trương chỉ định thầu tổ hợp PVC/Alfa Laval/Delta-T thực hiện gói thầu EPC dự án nhiên liệu sinh học Phú Thọ.
Hành vi của ông Nam đồng phạm với các bị can đã khởi tố trong vụ án. Tuy nhiên, do ông Nam đang bị ung thư phổi giai đoạn IV, thuộc danh mục các bệnh hiểm nghèo nên cơ quan tố tụng không truy cứu trách nhiệm hình sự.
Tương tự, ông Trần Ngọc Hà (nguyên là tổ phó tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu, phụ trách lập hồ sơ yêu cầu) tham gia lập hồ sơ yêu cầu nhưng lại không đưa các tiêu chí đánh giá năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu để chỉ định cho liên danh của PVC thực hiện dự án.
Hành vi này của ông Hà đồng phạm với các bị can tại PVB đã bị khởi tố trong vụ án. Tuy nhiên, do ông Hà bị nhồi máu não cũ diện rộng thùy trán - thái dương trái, thoái hóa myelin chất trắng quanh não thất bên hai bên, polyp xoang bướm trái dẫn đến bệnh Alzeheimer, thuộc danh mục các bệnh hiểm nghèo nên không xem xét trách nhiệm hình sự.
Ông Trần Văn Tặng (nguyên là phó trưởng phòng dự án đầu tư, thành viên tổ chuyên gia giúp việc thẩm định đấu thầu) tham gia ký báo cáo thẩm định đánh giá kết cấu, nội dung hồ sơ yêu cầu phù hợp với quy định hiện hành, đề xuất ra quyết định phê duyệt hồ sơ yêu cầu cho liên danh nhà thầu.
Hành vi của ông Tặng là đồng phạm với các bị can nhưng do ông Tặng đã qua đời từ năm 2011 nên không xem xét trách nhiệm hình sự.
Ngoài ra, nhiều cá nhân khác được xác định có tham gia thực hiện công việc theo nhiệm vụ được phân công, giao việc và không biết liên danh của PVC không đủ năng lực nên không có căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự. Cơ quan ANĐT Bộ Công an có văn bản yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý kỷ luật là phù hợp.
Theo cáo trạng, năm 2007, ông Đinh La Thăng với vai trò là Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư Nhà máy sản xuất Ethanol khu vực phía Bắc. Cuối năm 2007, Công ty CP Hoá dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) được thành lập để làm chủ đầu tư dự án, vốn điều lệ ban đầu hơn 405 tỷ đồng.
Tháng 9/2008, PVB mời sơ tuyển gói thầu TK05 "Chìa khoá trao tay" xây dựng nhà máy Ethanol Phú Thọ. Trong 6 nhà thầu gửi hồ sơ có Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T, do Tổng Công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) thành lập, do PVC không đáp ứng đủ yêu cầu.
CECO sau đó đánh giá cả 6 nhà thầu chưa đạt 100% tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm. Trong đó, liên danh nhà thầu PVC/Alfa Laval/Delta-T chưa đạt các tiêu chí về năng lực kỹ thuật, tư vấn thiết kế, xây dựng; báo cáo tài chính năm 2006 thể hiện PVC đang thua lỗ.
Thực hiện chỉ đạo của ông Thăng về việc chỉ định thầu, PVB không tổ chức đấu giá theo kế hoạch mà chuyển sang chỉ định thầu cho liên danh của PVC. Quá trình thực hiện hợp đồng không đúng tiến độ, PVC có báo cáo thừa nhận không đủ năng lực. Tháng 3/2013, PVC đơn phương dừng thi công dự án, chưa có hạng mục nào hoàn thành.
Thực hiện dự án, PVB vay ngân hàng và Công ty tài chính Dầu khí Việt Nam hơn 750 tỷ đồng. Từ ngày triển khai dự án (tháng 9/2009) đến khi khởi tố vụ án (tháng 6/2018), PVB đã thanh toán cho PVC hơn 600 tỷ đồng, Alfa Laval hơn 230 tỷ đồng. Chủ đầu tư sử dụng hơn 1.400 tỷ đồng để thực hiện dự án.
Biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về ethanol và tình hình tài chính đang khó khăn, ông Thăng với vai trò Chủ tịch PVN, Trưởng ban chỉ đạo triển khai dự án, đã chủ trì nhiều cuộc họp, quyết liệt định hướng giao thầu cho PVC như đề nghị của Trịnh Xuân Thanh.
Trịnh Xuân Thanh biết rõ liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực thực hiện gói thầu nhưng vẫn nhận chỉ đạo từ lãnh đạo PVN để ký văn bản xin được chỉ định thầu. Cựu chủ tịch PVC này còn chủ trì cuộc họp HĐQT và ban Tổng giám đốc PVC đồng ý thực hiện gói thầu; ký công văn gửi ông Thăng xin cam kết thực hiện gói thầu.
Hành vi làm trái các quy định của Thăng, Thanh và các bị can dẫn đến thiệt hại cho PVB hơn 543 tỷ đồng. Trong quá trình điều tra, ông Thăng thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác.
Ngoài sai phạm tại dự án Ethanol Phú Thọ, bị can Thanh còn bị cáo buộc thành lập Công ty PVC Kinh Bắc cùng bị can Đỗ Văn Hồng từ năm 2009. Ông Thanh sau đó bàn với Hồng về việc mua 3.400 m2 đất tại huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc của Công ty Metrimex bằng tiền tạm ứng cho thực hiện dự án của PVC.
Trịnh Xuân Thanh chỉ đạo cán bộ dưới quyền tại PVC cho PVC Kinh Bắc tạm ứng trái quy định 25 tỷ đồng. Tuy nhiên, để hợp thức việc cho vay tạm ứng và sử dụng tiền tạm ứng trái quy định, bị can Thanh và Hồng đã làm các thủ tục chuyển 21 tỷ đồng thành tiền góp vốn điều lệ của PVC tại PVC Kinh Bắc. Điều này trái quy định của Luật Doanh nghiệp 2005, gây thiệt hại cho PVC hơn 13 tỷ đồng.
Bình luận