Xe tăng ‘tốt nhất thế giới’ đã làm lu mờ T-14 Armata thế nào?

Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev hôm 22/2 tiết lộ lý do lục quân nước này chưa đưa xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ tiếp theo T-14 Armata vào chiến đấu ở Ukraine.

Ông nói: “Armata là một loại xe tăng mới, chưa hoàn toàn vượt qua tất cả các cuộc thử nghiệm”, đồng thời nhấn mạnh rằng nó cũng “không phải là loại xe tăng rẻ nhất”, chiếc xe tăng này được xem là biểu tượng tuyên truyền hơn là một phương tiện thực sự khả thi. Khi giải thích thêm về việc T-14 đã xuất hiện nhiều trong các cuộc duyệt binh nhưng vẫn chưa được đưa ra chiến trường, ông cho rằng: “Duyệt binh là duyệt binh và chiến tranh là chiến tranh. Đây là những điều hoàn toàn khác nhau”.

T-14 đã tròn 9 năm kể từ khi được ra mắt lần đầu tiên vào tháng 5/2015, tuy nhiên ngành quốc phòng Nga vẫn chưa thể bảo đảm cho xe tăng này sẵn sàng chiến đấu và điều này đã làm suy yếu danh tiếng của nó.

Các tính năng mang tính cách mạng nhất của T-14 phần lớn được phát triển trên cơ sở chương trình T-95 có từ thời Liên Xô cũ. T-14 được coi là phiên bản kế thừa “tinh gọn hơn” và có chi phí thấp hơn của T-95. 

Những lời khen dành cho T-90

Khi giải thích về sự vắng mặt của T-14, Phó Chủ tịch Medvedev cũng hết lời ca ngợi năng lực của xe tăng T-90M hiện đang được Quân đội Nga sử dụng rộng rãi. "Chúng tôi có những chiếc xe tăng đã chứng tỏ bản thân một cách xuất sắc trong chiến dịch quân sự đặc biệt, tiêu biểu là T-90M Proryv, chiếc xe tăng này đã được Tổng thống Putin gọi là chiếc xe tăng tốt nhất thế giới. Tôi muốn chia sẻ đầy đủ quan điểm này", ông nói.

Ông Medvedev nhấn mạnh rằng, những đánh giá tích cực của T-90 là có cơ sở, bởi ông đã trò chuyện với những người lính điều khiển xe tăng T-90 từ chiến trường. “Các chỉ huy chiến đấu trở về từ tiền tuyến, họ đã yêu cầu cung cấp cho họ những chiếc T-90M. Nó là một vũ khí rất tốt”, Medvedev đã tuyên bố vào tháng 3/2023.

Tổng thống Vladimir Putin cũng đưa ra lời khen ngợi mạnh mẽ tương tự 4 tháng sau đó là vào tháng 7/2023, khi ông trích dẫn một báo cáo về độ bền của T-90M sau khi trúng mìn chống tăng. “Theo ý kiến ​​​​của tôi, xe tăng T-90M này hiện là xe tăng tốt nhất trên thế giới... Nó chắc chắn tốt hơn xe tăng Leopard, Challenger, Abrams, kể cả về mặt hiệu suất, dữ liệu chiến thuật và kỹ thuật, thậm chí cả về mặt thành phần khối lượng”.

T-90 là một biến thể cải tiến của xe tăng T-72, loại xe tăng được đưa vào sử dụng lần đầu tiên từ năm 1973. T-72 được phát triển với chi phí rẻ hơn và ít phải bảo dưỡng hơn so với xe tăng chiến đấu chủ lực của Quân đội Liên Xô khi đó là T-64.

T-90 ban đầu được đặt tên là T-72BU, sau đó chiếc xe tăng này được đổi tên lại vào những năm 1990 để phản ánh tính ưu việt của nó và tiếp thị tốt hơn cho xuất khẩu. Biến thể T-90M mới nhất là phiên bản cải tiến mang tính cách mạng nhất trong thiết kế, với hỏa lực, cảm biến và lớp giáp bảo vệ tiên tiến, giúp nó ở một đẳng cấp khác so với các xe tăng khác trong kho vũ khí của Nga.

Tương lai chưa rõ ràng cho T-14 Armata

Tuy nhiên, khả năng của T-90 vẫn bị đánh giá là kém xa đáng kể so với T-14, một thiết kế hoàn toàn mới. Song song với hai loại xe tăng này, vào năm 2023, Nga bắt đầu đưa vào sử dụng loại xe tăng chiến đấu chủ lực thứ ba dựa trên thiết kế của T-80, một phiên bản cao cấp hơn của T-72. Rất có khả năng biến thể của T-80 sẽ được sản xuất cùng với những chiếc T-90 cải tiến, tuy nhiên tương lai của chương trình T-14 thì vẫn chưa chắc chắn. 

T-14 được đánh giá cao nhờ một loạt tính năng tiên tiến, bao gồm khả năng sống sót rất cao nhờ tháp pháo không người lái, cho phép tất cả phi hành đoàn được bố trí trong một khoang riêng biệt được bảo vệ cao. 

Lớp giáp cơ bản phía trước của Armata dày hơn 900mm, kết hợp với áo giáp phản ứng nổ Malachit và hệ thống bảo vệ chủ động AFGHANIT, trên lý thuyết mang lại khả năng sống sót tốt hơn bất kỳ loại xe tăng nào khác trên thế giới.

Các cảm biến và vũ khí của Armata cũng thể hiện sự cải tiến lớn so với T-90M và các xe tăng khác của Nga, xe được trang bị loại đạn xuyên giáp chân không có khả năng xuyên thấu rất cao, đủ khả năng xuyên thủng trực diện bất kỳ phương tiện chiến đấu nào hiện có chiến trường Ukraine. 

Phạm vi giao tranh của xe tăng T-14 gấp ba lần so với bất kỳ loại xe tăng nào được triển khai ở các nước phương Tây. Trước đó, nhiều thông tin cho rằng T-14 đã được triển khai tới Ukraine để thử nghiệm giới hạn, với một nguồn tin giấu tên trong ngành công nghiệp quốc phòng Nga được hãng truyền thông nhà nước TASS trích dẫn vào tháng 8/2023 cho biết: “Xe tăng Armata đã được sử dụng nhiều lần trong khu vực chiến sự ở Ukraine. Dựa trên kết quả sau các cuộc thử nghiệm trong chiến dịch quân sự đặc biệt, chiếc xe này hiện đang được tinh chỉnh”. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc triển khai như vậy chỉ làm chệch hướng một phần những lời chỉ trích về sự chậm trễ quá mức mà chương trình này phải đối mặt.