Vỡ đập 40.000 m3 chất thải ở Lào Cai: Dùng 500 tấn vôi trung hòa axit đưa độ pH về mức trung tính

Liên quan đến vụ vỡ đập chứa bãi thải gyps tại Công ty Cổ phần DAP số 2-Vinachem (huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai), Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) vừa có báo cáo về sự việc.

Theo đó, khoảng 12h05 ngày 7/9, đập chứa bãi thải của công ty này bị vỡ, ước tính khoảng 40.000 m3 nước róc từ bãi thải Gyps tràn ra ngoài (pH =2), chảy qua đường tỉnh lộ 151 về suối Mã Ngan. Dòng nước đã cuốn trôi một phần nhà và đồ dùng của hai hộ dân và ảnh hưởng đến khoảng 35 hộ dân nằm dọc hai bên đường tỉnh lộ 151.

Vị trí thân đê bị vỡ đã có hiện tượng thấm do lớp vải địa kỹ thuật lót đáy bị hở tại các mối nối. Nước thấm ra thời gian dài làm cho bờ đê bị yếu dần. Trước đó, khu vực huyện Bảo Thắng có mưa lớn, mực nước trong thân đê dâng cao bất thường, tăng khoảng 80 cm so với bình thường, làm tăng áp lực, xuất hiện vết nứt và quá sức tải của đập, dẫn đến vỡ một phần thân đập.

Ngay sau khi xảy ra sự cố, công ty và chính quyền địa phương đã thông tin đến các hộ dân và các cơ quan xử lý nước ven hai bờ suối ngừng sử dụng nước để sinh hoạt và sản xuất, mặt khác do đường nước thoát sau khi vỡ đập chỉ theo đường suối nên đến nay chưa có thiệt hại nhiều về hoa màu, lưu lượng nước suối và sông Hồng cao nên nước tải nhanh được pha loãng.

Theo đánh giá ban đầu, mức độ thiệt hại tài sản không lớn; chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã chủ trì cuộc họp và chỉ đạo công ty thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách, tối cùng ngày UBND tỉnh Lào Cai đã báo cáo Văn phòng Chính phủ và các cơ quan hữu quan.

Sáng 8/9, phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã họp với đại diện Bộ Công Thương, Bộ TN&MT, Tập đoàn HCVN, Công ty DAP...  tiếp tục có mặt tại hiện trường để nắm bắt tình hình, chỉ đạo các công việc, đến thời điểm hiện nay, các lực lượng đã cơ bản khống chế được sự cố và kiểm soát tình hình.

Về công tác khắc phục, lực lượng ứng phó đã sử dụng khoảng 500 tấn vôi bột rắc tại nhiều điểm dọc các suối lân cận để trung hòa axit trong nước Gyps. Tại thời điểm 10h ngày 8/9, độ pH (do Sở TN&MT đo) đo được đã đảm bảo xấp xỉ bằng 7 (mức trung tính).

Trước đó, trong đêm 7/9, công ty đã hàn đắp được thân đê, lu lèn tạm thời. Tới thời điểm hiện nay, phần thân đê tạm (đoạn bị vỡ) đã cao bằng 1/2 chiều cao bờ đê cũ và đang tiếp tục gia cố. Lượng nước trong bãi gyps tại khu vực đê vỡ đã rút hết.

Cùng với đó, UBND tỉnh Lào Cai đã chủ trì chỉ đạo các lực lượng chức năng (công an, bộ đội, chính quyền địa phương,...) phối hợp với lực lượng cứu hộ của DAP và một số doanh nghiệp khu vực lân cận để bảo vệ hiện trường, hỗ trợ di dời người và tài sản đến khu vực an toàn, hỗ trợ tiền cho các gia đình bị ảnh hưởng.

Thời gian tới, công ty sẽ tiếp tục gia cố khu vực đê vỡ đồng thời tiếp tục giám sát các vị trí xung yếu khác để chủ động ứng phó, mặt khác tiếp tục theo dõi, xử lý nguồn nước đảm bảo an toàn, hoàn thành việc thống kê thiệt hại để có phương án đền bù thích hợp.

Về lâu dài, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam chỉ đạo, rà soát hệ thống đê, đập của bãi chứa gyps; khẩn trương xây dựng phương án gia cố thân đập, xây dựng hồ điều hòa, xem xét lại thiết kế, kết cấu thân đập để đảm bảo an toàn bãi thải gyps.

Khẩn trương làm việc với Bộ TN&MT và bộ, ngành liên quan về việc bổ sung Báo cáo Đánh giá tác động môi trường đối với khu vực bãi thải gyps, trong đó có công trình hồ chứa nước róc với sức chứa khoảng 100.000 m3.