Vì sao quyết định mua xe tăng Mỹ của giới quân sự Australia hứng chỉ trích?

Australia đặt hàng 75 xe tăng M1A2 SEP V3

Ngày 10/1/2022, Bộ Quốc phòng Australia đã công bố khoản đầu tư 3,5 tỷ USD vào các dự án nâng cấp xe tăng chiến đấu chủ lực (LAND 907 Giai đoạn 2) và Xe Công binh (LAND 8160 Giai đoạn 1), xác nhận việc mua từ Mỹ 75 xe tăng M1A2 SEPV V3, cùng 29 xe mở đường tấn công M1150, 17 xe bắc cầu tấn công liên hợp M1074 và 6 chiếc xe phục hồi bọc thép M88A2.

Những chiếc M1A2 SEPV V3 sẽ thay thế 59 chiếc Abrams M1A1 của quân đội Australia, được mua từ năm 2007 nhưng chưa tham gia thực chiến. Chúng sẽ được chuyển giao cho Australia vào năm 2024, với dự kiến ​​sẽ đạt được khả năng hoạt động ban đầu vào năm 2025. Theo Bộ Quốc phòng Australia, việc mua xe tăng sẽ mở rộng đáng kể khả năng của lực lượng mặt đất Australia.

M1A2 SEPV V3 còn được gọi là M1A2C là phiên bản hiện đại hóa của xe tăng chiến đấu chủ lực Abrams M1A2, được nâng cao khả năng sống sót, khả năng bảo trì, hiệu quả tổng thể và khả năng mạng. Vũ khí chính của M1A2 SEP V3 bao gồm một khẩu pháo M256 nòng trơn 120 mm.

Xe tăng này sẽ được trang bị hệ thống vũ khí điều khiển từ xa thông dụng (Common Remotely Operated Weapon System – CROW) cấu hình thấp (LP), giúp cải thiện nhận thức tình huống mà không ảnh hưởng đến khả năng tác chiến của chỉ huy xe. Vũ khí trang bị khác bao gồm một súng máy M240 7,62 mm đồng trục gắn ở bên phải pháo chính và một khẩu thứ hai được gắn ở bên trái tháp pháo.

Quyết định mua xe tăng Mỹ của Australia bị chỉ trích mạnh

Theo nhà chức trách Australia, hợp đồng được thực hiện như một phần của quá trình hiện đại hóa lực lượng thiết giáp của lục quân. Chính phủ đã lên kế hoạch đầu tư đáng kể vào ngành công nghiệp quân sự của Australia liên quan đến việc mua xe tăng mới. Vì đạn xe tăng sẽ được sản xuất tại Australia, việc này sẽ mang lại lợi ích cho nền kinh tế Australia và tạo công ăn việc làm.

Những năm gần đây, Australia đã tập trung vào việc mua tàu ngầm và máy bay phản lực, nay họ quyết định tăng cường sức mạnh lực lượng trên bộ. Tuy nhiên, giới chuyên môn Australia đặt dấu hỏi về tính thực tiễn và khả thi - sự thiếu linh hoạt và ảo tưởng chiến lược của các nhà hoạch định quốc phòng Australia - của thương vụ nói trên.

Một số thiết bị đã mua sẽ không được sử dụng ngay cả trong thời gian tập trận, vì kế hoạch cho năm nay và năm sau không có ngân sách cho các cuộc diễn tập với những phương tiện kỹ thuật tương tự. Ngoài ra, vì hoàn toàn bị bao bọc bởi biển và không có biên giới trên bộ với bất kỳ quốc gia nào và nếu có xung đột vũ trang với bất kỳ ai, đó sẽ là trên không và trên biển, không phải trên mặt đất, vậy đâu là lý do để Australia gia tăng lực lượng thiết giáp.

Trong trường hợp kẻ xâm lược Australia đổ bộ quân lên bờ biển, với lãnh thổ rộng lớn, 75 xe tăng như “muối bỏ bể”, khó có thể giúp Canberra. Xe tăng sẽ không hữu ích trong một cuộc xung đột lớn ở châu Á-Thái Bình Dương, nơi có thể sẽ chủ yếu sử dụng lực lượng không quân và hải quân. Tuy nhiên, theo tờ "Brisbane Times", trong những năm tới, Australia sẽ chi khoảng từ 30-42 tỷ USD cho xe bọc thép; viêc mua sắm một đội xe chiến đấu bộ binh với kinh phí từ 18-27 tỷ USD có thể sẽ được công bố vào cuối năm nay.

Theo Markus Hellyer, nhà phân tích cấp cao tại Viện Chính sách Chiến lược Australia, chính phủ muốn nâng cao khả năng chiến đấu trong môi trường đô thị chống lại quân nổi dậy. Rõ ràng, Canberra thừa nhận khả năng sử dụng quân đội Australia làm lực lượng viễn chinh ở một số nước thứ ba. Trung tướng Rick Burr, Tư lệnh Lục quân Australia lưu ý rằng, xe tăng và thiết giáp đóng vai trò rất quan trọng trong phối hợp chiến đấu của lực lượng vũ trang Australia và các nước khác.

Mặc dù việc mua mới đã dấy lên một số cuộc tranh luận về sự hữu ích của xe tăng đối với quốc phòng của Australia, nhưng nó cũng cho thấy, các phương tiện bọc thép hiện đại đang mắc kẹt trong vũng lầy chiến lược lớn hơn. Xe tăng được bán cho Australia sẽ bao gồm một gói vỏ giáp “độc nhất vô nhị” chưa được biết đến - vỏ giáp uranium nghèo, thân thiện hơn về mặt chính trị và môi trường.

Trọng lượng các xe tăng Abrams nổi tiếng là nặng (70 tấn), các mẫu SEPV V3 thậm chí còn nặng hơn. Chúng quá nặng đối với các tàu đổ bộ của Australia và đối với nhiều cầu và đường kém phát triển hoặc xuống cấp ở khu vực gần Australia, cũng như ở các vùng rộng lớn ở bắc Australia. M1A2 SEPV V3 chỉ là sản phẩm mới nhất trong chương trình kéo dài tuổi thọ cho nền tảng M1 Abrams, dự kiến ​​sẽ được đưa vào phục vụ tại Mỹ ít nhất là đến năm 2030, với các kế hoạch nâng cấp thêm.

Các quốc gia khác như Pháp và Đức đang phát triển mẫu mới để thay thế các nền tảng Leclerc và Leopard 2 vào năm 2040, là sự hợp nhất của các khả năng hiện tại nhưng có thể có một bộ phận không người lái. Người Anh vừa thông báo nâng cấp xe tăng Challenger 2 lên chuẩn Challenger 3, với hệ thống dữ liệu và nhắm mục tiêu được cải thiện, cùng một khẩu pháo nòng trơn tiêu chuẩn NATO - chỉ là sự chuyển đổi các xe tăng hiện có, chứ không phải phát triển của một nền tảng mới.

Một thuộc tính quan trọng của xe tăng trong tương lai sẽ là khả năng hoạt động như các hệ thống không người lái. Một phiên bản không người lái của xe tăng T-14 Armata của Nga đang được phát triển và loại xe tăng mới của châu Âu có thể có cả khả năng phóng máy bay không người lái. Challenger 3 của Anh sẽ có những cập nhật quan trọng đối với băng thông điện tử và dữ liệu của nó cho phép nâng cấp tiềm năng trong tương lai để hoạt động cùng các thiết bị không người lái. Xe tăng M1A2 SEPV V3 của Australia, không có khả năng đó.

Những chiếc M1A1 của Australia ban đầu dự định sẽ hoạt động cho đến năm 2035 và có vẻ như việc nâng cấp này sẽ đẩy vòng đời hoạt động của nền tảng lên ít nhất là đến những năm 2040. Bộ Quốc phòng đã bỏ lỡ cơ hội xem xét các lựa chọn thay thế nhẹ hơn, chẳng hạn như chương trình xe tăng hạng nhẹ của Quân đội Mỹ, được thiết lập để trang bị các đơn vị vào năm 2025.

M1A2 SEPV V3 là sự tiếp nối của các khả năng xe tăng: nhanh, mạnh, đáng tin cậy và quá mức cần thiết cũng như trọng lượng quá tải đối với nhu cầu của Australia, với rất ít cơ hội cho những phát triển trong tương lai. Không đơn độc duy trì hiện trạng với các xe tăng của mình cho đến khi các công nghệ và học thuyết mới xuất hiện, nhưng trong môi trường an ninh quốc tế mới phức tạp và đầy thách thức, Australia phải làm nhiều hơn những gì đã làm.