Vì sao doanh nghiệp không mặn mà nhà ở xã hội?

Lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết, việc phát triển nhà ở, trọng tâm là nhà ở xã hội theo Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia sẽ tiếp tục được đẩy mạnh, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu nhà ở của người dân.

Theo đó, sẽ nâng diện tích bình quân nhà ở toàn quốc đạt con số 23,4 m2 sàn/người là mục tiêu được Bộ Xây dựng đặt ra cho năm 2017. Mục tiêu này tăng 0,6 m2 sàn/người so với kết quả đạt được của năm 2016 là 22,8 m2 sàn/người.

Để thực hiện được mục tiêu này, thời gian qua, Bộ Xây dựng đã kiểm soát chặt chẽ việc quy hoạch và khai thác, sử dụng hiệu quả quỹ đất đô thị dành cho phát triển nhà ở xã hội. Kiểm soát chất lượng các dự án NOXH, bảo đảm nhà ở giá thấp nhưng chất lượng không thấp và người dân phải được hưởng đầy đủ hạ tầng cơ bản, kể cả hạ tầng kỹ thuật cũng như hạ tầng xã hội.

Cũng theo thống kê của Bộ này, năm 2016, cả nước phát triển thêm khoảng 0,5 triệu m2 nhà ở xã hội khu vực đô thị, đưa tổng diện tích nhà ở đạt khoảng 3,3 triệu m2. Mặc dù đạt được kết quả khả quan, xong theo  Bộ Xây dựng việc phát triển nhà ở xã hội đang gặp nhiều vấn đề khó khăn.

Theo Bộ trưởng Phạm Hồng Hà, trong xây dựng nhà ở xã hội đang tồn tại một số vấn đề cần được giải quyết. Thứ nhất, nguồn cung nhà ở xã hội đang rất thiếu so với nhu cầu thực tế. Thứ hai, một số doanh nghiệp chưa quan tâm nhiều đến xây dựng nhà ở xã hội do lợi nhuận thấp. Nhà nước cũng có một số chính sách ưu đãi về vốn, đất đai… nhưng lại quy định chỉ được lợi nhuận tối đa là 10%. Số lợi nhuận này khá thấp, không hấp dẫn nhiều nhà đầu tư.

Video: Điểm mặt các dự án bỏ hoang nghìn tỷ đồng ở Thủ đô

Trong quy hoạch các khu đô thị cũng dành ra 20% quỹ đất để nhà ở xã hội. Tuy nhiên, đất xây dựng nhà ở xã hội vẫn còn rất hạn chế. Thực tế hiện nay, một số địa phương chưa quan tâm đến đất xây dựng nhà ở xã hội. Nhiều địa phương thậm chí còn không bố trí đủ, đặc biệt là xây dựng nhà ở cho công nhân tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.

Thứ ba, Bộ trưởng Hà nêu ra thực trạng thiếu nguồn lực và cơ chế xây dựng nhà ở xã hội.

Về các giải pháp, người đứng đầu Bộ Xây dựng cho biết cần có sự thay đổi căn bản để giải quyết vấn đề xây dựng nhà ở xã hội. “Ở các nước thì không phân biệt đối tượng và cho vay mua nhà. Như ở Mỹ họ cho vay với lãi suất rất thấp. Họ điều tiết các khoản thu khác để có nguồn lực để xây dựng. Chúng tôi đang nghiên cứu các giải pháp căn cơ lâu dài hơn để tạo đột phát xây dựng nhà ở xã hội”, Bộ trưởng Hà nói.

Được biết, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Chỉ thị số 03/CT-TTg yêu cầu các bộ ngành, địa phương liên quan đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội. Cụ thể, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải có trách nhiệm tạo môi trường thuận lợi về đất đai, thủ tục hành chính… để huy động các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp có sử dụng nhiều lao động và người dân tham gia đầu tư phát triển NOXH, đặc biệt là nhà ở cho công nhân tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh, thành phố để cho người dân, công nhân lao động… được thuê, thuê mua và mua để cải thiện chỗ ở.

 Thủ tướng cũng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, bổ sung quy hoạch đô thị, quy hoạch khu công nghiệp, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội

Khi quy hoạch các khu đô thị mới, khu công nghiệp mới, mạng lưới các cơ sở đào tạo nhất thiết phải kèm theo quy hoạch nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở sinh viên kèm theo các khu chức năng dịch vụ giáo dục, y tế, văn hóa, thể dục thể thao... theo quy định của pháp luật.

Chỉ thị nêu rõ, nhất thiết phải sử dụng nguồn tiền thu được từ quỹ đất 20% trong các dự án khu đô thị mới, dự án nhà ở thương mại có quy mô dưới 10 ha do các chủ đầu tư nộp và hỗ trợ từ ngân sách địa phương để đầu tư phát triển nhà ở xã hội cho công nhân các khu công nghiệp, người nghèo, người thu nhập thấp tại các đô thị trên địa bàn theo quy định của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.