Thấy gì từ chuyến công du của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đến Nga?

Theo các nhà quan sát, việc Nga quyết định tổ chức đón tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc trong chuyến công du quốc tế đầu tiên của ông này cho thấy sự đoàn kết giữa hai nước trước áp lực từ Washington và các đồng minh.

Sau khi đến Moskva hôm 16/4, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin - cuộc gặp không được công bố trước chuyến đi. Lịch trình của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc tại Nga dự kiến ​​chỉ bao gồm các cuộc thảo luận với người đồng cấp Nga Sergei Shoigu và thăm các học viện quân sự Nga.

Mặc dù không phải là chưa từng có, nhưng trường hợp bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc đến thăm được Tổng thống Putin chào đón ở Moskva ít xảy ra.

Trong cuộc hội đàm với Tổng thống Nga, ông Lý Thượng Phúc cho biết Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Nga để “tăng cường hơn nữa liên lạc chiến lược giữa quân đội hai nước, tăng cường phối hợp và hợp tác đa phương, đồng thời có những đóng góp mới cho việc duy trì ổn định và an ninh thế giới và khu vực”.

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc cũng cho biết mối quan hệ quân sự và chính trị giữa hai nước "vượt trội" so với các liên minh thời Chiến tranh Lạnh và dựa trên các nguyên tắc không liên kết. 

“Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của tôi kể từ khi đảm nhiệm chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc. Tôi chọn Nga đến thăm để nhấn mạnh tính chất đặc biệt và tầm quan trọng chiến lược trong quan hệ song phương", ông Lý Thượng Phúc nhấn mạnh.

Điện Kremlin cũng cho biết ông Putin ca ngợi sự hợp tác giữa lực lượng vũ trang hai nước, thường xuyên trao đổi thông tin, hợp tác trên mặt trận công nghệ - quân sự, cũng như tiến hành các cuộc tập trận chung ở khu vực Viễn Đông và châu Âu.

Cuộc họp đánh dấu sự khởi đầu chuyến thăm 4 ngày của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc tới Nga - chuyến thăm đầu tiên của một bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào năm ngoái. 

Đây cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Lý Thượng Phúc kể từ khi ông trở thành Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc. Động thái cho thấy “tầm quan trọng chiến lược của các mối quan hệ Nga - Trung Quốc”.

Bộ trưởng Lý Thượng Phúc đến Moskva khi Hạm đội Thái Bình Dương của Nga đang tiến hành một cuộc tập trận hải quân lớn ở vùng biển Nhật Bản. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu nói rằng một phần của cuộc tập trận sẽ tập trung vào việc ứng phó với một cuộc tấn công có thể xảy ra nhằm vào một số hòn đảo do Nga kiểm soát trong khu vực.

Ông Shoigu đã tham dự cuộc họp hôm 16/4 tại điện Kremlin giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc. Dự kiến ​​ông Shoigu sẽ hội đàm với ông Lý Thượng Phúc để thảo luận "hiện trạng và triển vọng phát triển hợp tác song phương trong lĩnh vực quốc phòng, cũng như các vấn đề hiện tại về an ninh toàn cầu và khu vực". 

Chuyến thăm Nga của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc diễn ra sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Moskva và gặp Tổng thống Vladimir Putin hồi tháng trước. Hai lãnh đạo Nga - Trung gọi nhau là "người bạn thân thiết" và bày tỏ ủng hộ tăng cường mối quan hệ song phương.

Nga và Trung Quốc nhất trí về mối quan hệ "không giới hạn" hồi tháng 2/2022. Hai bên sau đó nhiều lần khẳng định sức mạnh mối quan hệ. Trung Quốc là nước lớn không lên án chiến dịch quân sự Nga ở Ukraine cũng như không áp trừng phạt với nước này bất chấp sức ép từ phương Tây.

Phương Tây bày tỏ lo ngại rằng Trung Quốc sẽ cung cấp vũ khí cho Nga nhưng Bắc Kinh nhiều lần bác bỏ. Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương hôm nay tái khẳng định Bắc Kinh không cung cấp vũ khí cho các bên liên quan xung đột Ukraine.

Mặc dù không đề cập đến Ukraine trong các tuyên bố sau cuộc họp 16/4, các nhà phân tích Trung Quốc cho biết các cuộc trao đổi cho thấy mối quan hệ quân sự Nga - Trung không bị ảnh hưởng bởi xung đột.

Yang Jin, chuyên gia về các vấn đề Nga tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết có truyền thống các bộ trưởng quốc phòng mới của Trung Quốc chọn Nga là điểm dừng chân đầu tiên ở nước ngoài. Theo vị này, chuyến đi của ông Lý Thượng Phúc cho thấy quan hệ Trung - Nga “vững chắc và không bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trên trường quốc tế".

Chuyên gia Yang Jin cho rằng sự hợp tác này rất hữu ích để duy trì sự ổn định toàn cầu và cần thiết đối với “không chỉ ở châu Âu mà còn ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương”.

"Một số quốc gia đang thành lập các khối quân sự gây ra mối đe dọa đối với an ninh trong khu vực", ông Yang Jin cho hay.

Trong khi đó, Fu Qianshao, cựu lính không quân Trung Quốc, cho biết mối quan hệ quân sự được cải thiện và trao đổi quân sự thường xuyên giữa Trung Quốc và Nga không thể được coi là bằng chứng cho sự thay đổi quan điểm của Trung Quốc đối với Ukraine. 

Tuần trước, Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương cho biết Trung Quốc sẽ không bán vũ khí cho bất kỳ bên nào trong cuộc chiến ở Ukraine, đáp lại những lo ngại của phương Tây rằng Bắc Kinh có thể hỗ trợ quân sự cho Nga.