Tối mai (14/11), siêu trăng lớn nhất thế kỷ sẽ xuất hiện trên bầu trời. Kể từ tháng 1/1948 đến nay, đây sẽ là thời điểm mặt trăng ở gần trái đất nhất. Trong sự kiện đặc biệt này, mặt trăng sẽ lớn hơn 14% và sáng hơn 30% so với trăng tròn thông thường.
PV VTC News đã có cuộc trao đổi với ông Đặng Vũ Tuấn Sơn - Chủ tịch Hội Thiên văn học trẻ Việt Nam để lý giải sâu hơn về hiện tượng đặc biệt này.
- Tại sao lại gọi là hiện tượng siêu trăng thưa ông?
Mặt trăng quay theo quỹ đạo hình elip, có một đầu gọi là perigee (cận điểm hay điểm gần trái đất nhất). Điểm này ở gần trái đất hơn 48.280 km so với điểm đầu mang tên apogee (viễn điểm hay điểm xa trái đất nhất).
Hiện tượng siêu mặt trăng sẽ diễn ra vào tối 14/11 - Ảnh minh họa
Thời điểm mặt trời, mặt trăng và trái đất thẳng hàng được gọi là syzygy (ngày sóc vọng). Khi khoảnh khắc cận điểm rơi vào ngày sóc vọng, mặt trăng trở nên lớn hơn và sáng hơn nhiều so với bình thường và được gọi là siêu trăng hay trăng tròn cận điểm.
Khoảng cách của mặt trăng với trái đất không phải là cố định mà nó dao động. Vì vậy, về bản chất chúng ta hiểu siêu trăng là hiện tượng trăng tròn xảy ra trùng hoặc gần trùng với thời điểm mặt trăng đến gần với trái đất nhất trong chu kì của nó.
- Siêu trăng ngày 14/11 có điều gì đặc biệt, thưa ông?
Gần như năm nào cũng có hiện tượng siêu trăng xảy ra. Lần này, phương tiện truyền thông và nhiều người quan tâm hơn bởi vì mặt trăng đến gần trái đất nhất trong 68 năm qua.
Lần cuối cùng đến cách đây 68 năm nên chúng ta cảm thấy rất lâu. Tuy nhiên, thực ra nó sẽ không lớn hơn và sáng hơn bình thường quá nhiều như mọi người lầm tưởng.
Trên thực tế, đường kính của mặt trăng lần này chỉ lớn hơn so với đường kính những lần trăng tròn thông thường khoảng 7%, độ sáng sẽ khoảng 14%. Với mức độ như thế, bằng mắt thường thì chúng ta khó có thể nhận biết sự khác biệt nên cũng khó so sánh.
- Thưa ông, điều kiện để chúng ta có thể quan sát được hiện tượng siêu trăng là gì?
Siêu trăng sẽ tròn nhất và sáng nhất vào lúc13h52 ngày 14/11 theo giờ GMT, tức là khoảng 20h52 cùng ngày theo giờ Việt Nam.
Người dân khu vực phía tây Bắc Mỹ và các nước thuộc vành đai Thái Bình Dương, bao gồm Việt Nam, sẽ có cơ hội quan sát siêu trăng rõ nét nhất.
Tuy nhiên, như tôi đã nói là khả năng phân biệt để cảm thấy nó thực sự to hơn, đẹp hơn thì không nhiều.
Quan trọng là điều kiện khí quyển ở khu vực nào trời trong, không có mây, ít ô nhiễm thì nhìn mặt trăng sẽ sáng đẹp hơn. Mình chỉ cảm nhận trăng thực sự sáng khi trời cực kì trong.
Ông Đặng Vũ Tuấn Sơn trong buổi ra mắt cuốn sách "Mật mã vũ trụ".
- Có thông tin nói rằng, ngày 14/11/2016 không chỉ là ngày mặt trăng gần trái đất nhất trong năm mà còn lớn nhất trong thế kỷ 21?
Nói tối 14/11, mặt trăng gần trái đất nhất trong năm và lớn nhất thế kỷ 21 chỉ là lời phóng đại.
Ông Đặng Vũ Tuấn Sơn
Lần cuối cùng mặt trăng đến gần trái đất nhất cách đây 68 năm và tiếp theo nó sẽ đạt điểm đấy là năm 2034. Nói nhất thế kỷ chỉ là lời phóng đại.
- Vậy nếu so sánh siêu trăng ngày 14/11 với trăng ngày rằm tháng Tám hàng năm thì có khác biệt như thế nào?
Thực ra, nó chỉ lớn hơn một chút thôi bởi vì như tôi đã nói rất khó để phân biệt. Rằm tháng Tám ở Việt Nam là thời điểm không khí khô và trong, ít hơi nước nên nhìn trăng rất sáng, chứ cũng không phải là trăng lớn hơn bình thường.
Lần này về cơ bản sẽ to hơn trăng ngày 15/8 một chút nhưng không nhiều.
- Sự kiện siêu trăng này nó có ý nghĩa như thế nào đối với người yêu thiên văn học, thưa ông?
Trên thực tế, đối với người quan sát thì nó sẽ không có sự khác biệt đáng kể. Hiện tượng này chỉ mang tính chất là điểm nhấn, nó như kỉ lục 68 năm mặt trăng mới đến gần trái đất.
Người quan sát nếu cảm thấy hứng thú với hiện tượng này có thể coi nó như một thú vui quan sát mặt trăng vào những đêm trăng sáng đặc biệt hàng năm mà thôi.
Xin cảm ơn ông!
Video: Hiện tượng siêu mặt trăng lớn nhất trong 70 năm
Bình luận