Từ nhà tù đến sân khấu "America's Got Talent"
Hôm 22/5, cuộc thi âm nhạc nổi tiếng nước Mỹ "America's Got Talent" gây sốt khi tung clip phần thi của Archie Williams, thí sinh bang Louisiana. Đó là người đàn ông bị kết án chung thân vì tội cưỡng hiếp và đâm một phụ nữ, nhưng được giải oan vào năm 2019, sau 37 năm ngồi tù cay đắng.
Phần giới thiệu của Archie Williams khiến khán giả chết lặng. "Sáng 9/12/1982, một phụ nữ 30 tuổi bị cưỡng hiếp và đâm tại nhà riêng. Tôi bị bắt vào ngày 2/1/1983. Không thể tin điều ấy lại xảy ra. Tôi biết mình vô tội, tôi không gây ra tội ác này".
Trong đoạn tự sự gần 10 phút, Williams kể lại câu chuyện của mình khi bị buộc tội oan năm 1983, bị kết án 80 năm với những tội danh không bao giờ được ân xá.
Video: Archie Williams hát "Don't let the sun go down on me" tại America's Got Talent 2020
Năm 2019, ở tuổi 59, Archie Williams mới được minh oan và ra tù. Ông bắt đầu cuộc sống mới với niềm đam mê ca hát rồi trở thành thí sinh của America's Got Talent.
“Tôi đã xem America’s Got Talent trong tù, và tưởng tượng mình ở đó. Tôi luôn muốn được ở trên một sân khấu như thế này, và giờ tôi đã ở đây. Cảm ơn Chúa. Tôi biết đây là cơ hội hiếm có trong đời”, Archie Williams chia sẻ.
Trong phần thi ở vòng loại, Williams biểu diễn bài hát kinh điển "Don't let the sun go down on me" của Elton John. Bài hát khiến các giám khảo và khán giả rơi nước mắt.
Khi được hỏi "làm thế nào ông vượt qua được 37 năm đó?", Williams trả lời rằng: "Đó là nhờ sự tự do trong tâm trí. Thân thể tôi ở tù, nhưng chưa bao giờ tôi để tâm trí mình bị giam trong ngục".
Khi hát "Don't let the sun go down on me", gương mặt và tâm trạng của Archie Williams mang nỗi buồn sâu thẳm khiến tất cả người xem xúc động. Williams không chỉ hát, mà đang trải hết lòng mình về câu chuyện đời nặng trĩu thương đau.
Giám khảo Simon Cowell chia sẻ các cảnh quay trên tài khoản Twitter với lời nhắn: "Archie, tôi sẽ không bao giờ cảm nhận bài hát này như cũ nữa, sau khi nghe anh hát. Nó mang một ý nghĩa hoàn toàn mới đối với tôi. Anh là người rất can đảm. Hơn nữa, anh có giọng rất hay, thực sự rất hay."
Án oan 37 năm đằng đẵng
Sáng 9/12/1982, người phụ nữ 30 tuổi ở thành phố Baton Rouge (bang Louisiana) thấy có người tiến lại ngôi nhà của mình. Cô mở cửa, nhận ra người đàn ông từng hỏi đường vài tuần trước.
Đột nhiên, hắn khống chế, bắt cô lên lầu, dí dao đe doạ và cưỡng hiếp cô nhiều lần. Kẻ thủ ác đâm cô 2 nhát trước khi tẩu thoát. May cho nạn nhân, một người bạn tới chơi và kịp đưa cô đi cấp cứu.
Archie William trong một phim tài liệu "Một thập kỷ sau song sắt" năm 2007. (Ảnh: Innocence Project)
Năm 1983, Archie Williams bị bắt và khép vào mức án chung thân dù nạn nhân chỉ lờ mờ đưa ra kết luận từ những chuỗi ảnh mờ nhạt.
Sai lầm nghiêm trọng ở khâu tố tụng giúp kẻ phạm tội thực sự nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật và tiếp tục thực hiện nhiều vụ hãm hại phụ nữ khác khắp Baton Rouge.
Năm 1986, cảnh sát bắt Stephen Forbes, sau khi phát hiện hắn có mặt tại hiện trường nhiều vụ cưỡng hiếp. Tên này thú nhận thực hiện 4 vụ hãm hiếp tại Baton Rouge. Một số vụ án có sự tương đồng rõ rệt với vụ tấn công mà Archie Williams bị kết tội.
Nhưng phải đến tận năm 2019, nhờ công nghệ ADN mới về vân tay, cơ quan điều tra mới chứng minh Forbes là kẻ phạm tội. Archie Williams được minh oan sau 37 năm.
Theo The Advocate, vụ án oan "khủng khiếp" trên phơi bày những thiếu sót trong hệ thống tư pháp Mỹ, khi cho phép các công tố viên thuyết phục bồi thẩm đoàn, bằng cách sử dụng những bằng chứng không đủ thuyết phục và đưa ra cáo buộc đầy cảm tính.
Cuộc điều tra sai lầm
Theo cơ quan điều tra, nạn nhân xác định Archie Williams là kẻ tấn công sau khi được cho xem hình ảnh của 100 nghi phạm khác nhau.
Bạn của cô, người phụ nữ có mặt tại hiện trường, nhận dạng một người khác trong 100 hình ảnh được cho xem, và cũng đưa ra cho cơ quan điều tra vài mô tả khác. Ảnh của hung thủ thực sự là Forbes không có trong số này, vì tên này không có tiền án tiền sự trước đó.
Bồi thẩm đoàn, dù chỉ nhận được thông tin trên, vẫn khẳng định Williams có tội.
Archie Williams được minh oan vào năm 2019, sau 37 năm ở tù.
Hồ sơ của Williams có tì vết, nhưng không có các tội nghiêm trọng. Ông từng bị kết án và thụ án với 2 tội danh trộm cắp trước đó. Ông cũng thuộc diện nghi vấn trong 2 vụ hãm hiếp năm 1979, nhưng không bị truy tố.
Đây có thể là lý do "cảnh sát nhắm vào Williams ngay từ đầu và liên tục cho (nạn nhân) thấy bức ảnh của ông ấy", luật sư của Williams lập luận trong hồ sơ tòa án năm 2019.
Vị luật sư lưu ý rằng, các công tố viên đã phản đối xét nghiệm ADN, sau khi kết án "dựa trên niềm tin rằng ông Williams là một kẻ tấn công hàng loạt".
Quyết định miễn tội cho Williams được đưa ra, sau khi những tiến bộ trong công nghệ vân tay cho thấy các dấu vân tay từ hiện trường phù hợp với Forbes, chứ không phải Williams. Cơ sở dữ liệu dấu vân tay quốc gia được sắp xếp lại vào năm 2014, khiến việc đối chiếu dễ dàng và chính xác hơn.
Archie William trên chương trình "America's Got Talent".
Nhưng điều quan trọng là các nhà điều tra tin rằng, dấu vân tay ở hiện trường không phải là của Williams.
Thời đó, các công tố viên bỏ qua dấu tay này, và lập luận rằng, đó có thể là dấu tay của bất kỳ ai từng đến ngôi nhà, bao gồm cả thợ mộc hoặc thợ sửa ống nước.
Luật sư của Williams, Kathleen Richey phản bác lập luận này. Cô chỉ ra rằng, một vị khách bình thường đến nhà gần như sẽ không để lại những dấu tay dính máu gần nơi xảy ra vụ án. Và bà Richey cho rằng, các điều tra viên về cơ bản đã ngừng điều tra sau khi nhân chứng đưa ra nhận dạng.
Năm 2019, luật sư quận East Baton Rouge, Hillar Moore thay mặt tiểu bang đã xin lỗi Williams, sau khi lời kết tội được hủy bỏ.
Dữ liệu của tòa án cho thấy, Moore thụ lý vụ án vào đầu những năm 1980, với tư cách là điều tra viên tại văn phòng luật sư quận. Ông thừa nhận, những điều tra viên đã không đủ cảnh giác vào thời điểm đó, nhưng không nêu rõ công nghệ đã phát triển đến mức nào.
Ông Hillar Moore xin lỗi Williams vào năm 2019.
Ngoài việc thiếu bằng chứng từ dấu vân tay mang tính quyết định, luật sư Richey nhấn mạnh sự khác biệt trong mô tả về thủ phạm của các nhân chứng bên cạnh các chứng cứ ngoại phạm của Williams. Nhiều người đã làm chứng rằng, Williams đang ngủ tại nhà của mẹ khi vụ án xảy ra, bao gồm các chi tiết nhỏ như chương trình truyền hình vào buổi sáng hôm đó.
Cô Richey cũng trích dẫn nghiên cứu, được khẳng định trong những thập kỷ sau này, về bản chất không đáng tin cậy của nhận dạng do nhân chứng đưa ra.
"Nạn nhân đã nhầm. Ông Williams không phải là người đàn ông đó", luật sư Richey nói trong phần tranh luận cuối năm 1983.
"Kẻ hiếp dâm thực sự sẽ ngồi trong phòng xử án này cười nhạo hệ thống tư pháp và cùng lúc đó khủng bố những phụ nữ vô tội khác. Đưa ông Williams vào tù đến hết đời sẽ không trả lại gì cho tội ác đó. Chúng ta cần phải làm nhiều hơn là chỉ đưa ai đó vào tù", luật sư Richey nói.
Vài giờ hóa giải án oan 37 năm
Năm 2019, các kỹ thuật viên trong phòng thí nghiệm tội phạm chạy dấu vân tay thu được tại hiện trường vụ cưỡng hiếp qua cơ sở dữ liệu quốc gia. Trong vài giờ, họ khớp được dấu vân tay với một kẻ hiếp dâm hàng loạt.
Vụ án của Williams chỉ ra những lỗ hổng trong hệ thống pháp luật Mỹ, vốn được thông qua để chống lại những kết án sai trái, đặc biệt khi khoa học ADN ngày càng tinh vi.
Archie Williams ngày được minh oan.
Hiện nay, ở tất cả 50 tiểu bang ở Mỹ, những người đã bị kết án có thể, với sự cho phép của thẩm phán, đối chiếu bằng chứng ADN thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia. Điều này đôi khi mang lại kết quả đáng chú ý. Tuy nhiên, với dữ liệu dấu vân tay quốc gia thì không như vậy.
Theo thống kê của National Registry of Exonerations (Cơ quan theo dõi các trường hợp tha tội), cứ 5 vụ việc thì có khoảng 4 vụ được thực hiện mà không liên quan đến bằng chứng ADN. Chỉ có một số ít các bang cho phép truy cập vào cơ sở dữ liệu dấu vân tay sau khi kết án, và đối với các công nghệ mới như nhận dạng khuôn mặt thì càng ít hơn.
Ông Williams lần đầu yêu cầu đối chiếu dấu vân tay với cơ sở dữ liệu quốc gia vào năm 1999, nhưng các công tố viên phản đối và cho rằng không có quy định nào cho ông quyền làm như vậy.
Trong khi đó, tại Baton Rouge, ông Moore, luật sư của quận cho biết, tiểu bang đã chạy dấu vân tay từ hiện trường vụ án năm 1982 so với cơ sở dữ liệu quốc gia vào năm 2009 nhưng không có kết quả. Cục Điều tra Liên bang kể từ đó đã nâng cấp lên một hệ thống mạnh hơn.
Ngày 14/3/2019, thẩm phán Kinasiyumki Kimble ra lệnh kiểm tra lại. Và đó chính là thời điểm giúp ông Williams được minh oan và trả tự do.
"Công nghệ bắt kịp và đã mang lại lợi ích cho người này", ông Moore nhận định.
Niềm tin vào cuộc sống
Tháng 3/1995, sau hơn 1 thập kỷ ngồi tù, Archie Williams gửi thư cho Barry Scheck, người sáng lập Dự án "Người vô tội" và chia sẻ: "Tôi ngồi đây năm này qua năm khác, như thể không ai quan tâm".
Ông Williams tin rằng sẽ không có luật sư nào giúp đỡ vì ông nghèo và chồng của nạn nhân trong vụ án rất có quyền lực.
Archie Williams và hai chị gái (em gái) trong phòng thăm tù nhân năm 2019. (Ảnh: Innocence Project)
Ông Williams cũng cho biết, nhà tù bang Louisiana (còn được gọi là Angola) là nơi quá khắc nghiệt nhưng ông vẫn giữ hy vọng nhờ đức tin vào Kitô giáo.
"Không ngày nào trôi qua mà tôi không tập trung vào việc giành lấy tự do. Tôi luôn giữ tâm trí tích cực. Tôi biết một ngày nào đó công lý sẽ đến".
Năm 1983, Jeff Hollingsworth, công tố viên, thừa nhận với các bồi thẩm trong cuộc tranh luận rằng, dấu vân tay không khớp với Williams.
Nhưng ông ta nói rằng khuôn mặt của Williams in hằn trong ký ức của nạn nhân. "Bạn có nghĩ rằng cô ấy nhớ ngày đó không? Bạn có thể quên khuôn mặt đó nếu ai đó làm điều đó với bạn?"
Williams nói rằng, ông không có ác cảm gì với nạn nhân vì nhận nhầm hung thủ trong phiên tòa 37 năm trước.
"Thiên Chúa không để tôi giữ mối hận thù với bất cứ ai", ông nói.
Năm 22 tuổi, Williams bị bắt và tuyên án chung thân. Mẹ Williams chuyển đến sống gần nhà tù để có thể đến thăm ông dễ dàng hơn. Bà mất năm 1999, còn người bố qua đời năm 2003.
Sau khi được minh oan và trả tự do vào năm 2019, Williams muốn dành thời gian ngẫm lại tất cả và muốn vào đại học.
Hung thủ Stephen Forbes là ai?
Stephen Forbes chết trong tù năm 1996 khi đang thụ án 20 năm vì tội cưỡng hiếp, nhiều năm trước khi Williams được minh oan. Forbes bị tâm thần nặng trong nhiều thập kỷ.
Tháng 9/1984, cảnh sát khu Baton Rouge ngăn Forbes nhảy cầu tự tử. Vụ việc xảy ra khi Fobres 20 tuổi, 1 năm sau khi Williams bị kết án về vụ cưỡng hiếp.
Hung thủ Stephen Forbes.
Hai năm sau đó, 1 trong những sĩ quan từng cứu mạng Forbes đã bắt giữ ông ta, sau các báo cáo về một vụ cưỡng hiếp bất thành không xa khu phố Hundred Oaks.
Cảnh sát phát hiện nạn nhân 74 tuổi bị trói và đánh đập trên sàn phòng khách của căn hộ. Họ cũng tìm thấy Forbes bên trong căn hộ, chỉ mặc áo sơ mi và đi tất.
Bằng chứng thu được từ hiện trường bao gồm một con dao và súng đồ chơi. Forbes, lúc đó 22 tuổi, thú nhận thực hiện 4 vụ hãm hiếp khác: 2 vụ vào tháng 12/1985, 1 vụ vào tháng 4/1986 và 1 vụ vào tháng 5/1986. Ông ta khai đã hãm hiếp phụ nữ từ khi 14 tuổi.
Các nhà chức trách đã kết nối Forbes với "một chuỗi tội ác khác" ở các khu phố Capital Heights, Lakeshore và College Drive. Forbes cũng thú nhận có liên quan đến vụ một nạn nhân da trắng bị hãm hiếp tại nhà và kẻ hiếp dâm đã lấy trộm tiền hoặc xe của nạn nhân trên đường ra ngoài.
Forbes phạm 3 tội hiếp dâm nghiêm trọng, 1 tội âm mưu hiếp dâm nghiêm trọng, 5 tội trộm cắp nghiêm trọng, 1 tội cướp có vũ trang, 2 tội trộm cắp ô tô, 1 tội trộm cắp.
Một chuyên gia sức khỏe tâm thần đánh giá về Forbes cho tòa án, đã viết rằng, bệnh nhân "không biết ngày hôm nay hay sinh nhật của anh ta là ngày bao nhiêu, và đưa ra một câu chuyện hoàn toàn khác về quá khứ của anh ta so với trước đây. Anh ta cũng bày tỏ những ảo tưởng tôn giáo và ảo giác thính giác."
Một người khác nhận xét: "Bệnh nhân nói rằng anh ta tiếp tục nghe thấy những giọng nói bảo anh ta tự sát. Anh ta nói rằng giọng nói là của Chúa và đó là một giọng nói khá ấm".
Năm 1990, Forbes được kết luận đủ năng lực hành vi khi phạm tội. Hắn bị cáo buộc cố ý hãm hiếp, và nhận mức án 20 năm. Tòa án cũng đề nghị ông ta được điều trị sức khỏe tâm thần khi bị giam giữ. Hiện nguyên nhân dẫn đến cái chết của Forbes chưa được làm rõ.
Bình luận