(VTC News) – Phó Tổng thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng thừa nhận, những vụ tham nhũng, gian lận trong các dự án ODA được phát hiện trong thời gian qua chủ yếu qua ‘đường vòng’.
Tại Hội nghị “Tăng cường quản trị thúc đẩy phát triển tại Việt Nam” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức sáng nay (20/1), nhiều chuyên gia đánh giá vấn đề tiêu cực, gian lận, tham nhũng trong các dự án ODA vẫn đang là một thực trạng đáng lo ngại đối với các cơ quan quản lý của Việt Nam cũng như các nhà tài trợ.
Ông Anders Hjorth Agerskov, Văn phòng Phó Chủ tịch phụ trách liêm chính của WB cung cấp những số liệu cho thấy rủi ro tiềm ẩn trong các dự án ODA mà WB cấp vốn cho Việt Nam có thể rất lớn.
Theo đó Việt Nam đứng thứ 2 trong danh sách khách hàng của WB ở khu vực Đông Á – Thái Bình Dương có khiếu nại về tính liêm chính, chỉ sau Indonesia.
Tổng số lời khiếu nại là 189, với tổng giá trị các dự án có khiếu nại tương đương 11,3 tỷ USD. Các ngành có khiếu nại nhiều nhất là Giao thông/ICT và Cấp nước, tiếp theo là Nông nghiệp và Năng lượng.
Các chuyên gia quốc tế cũng thừa nhận, tham nhũng trong các dự án viện trợ phát triển (ODA) là vấn đề nhức nhối không chỉ của riêng Việt Nam. Các chuyên gia quốc tế và cả cơ quan quản lý của Việt Nam đều phải thừa nhận tham nhũng trong các dự án ODA hiện nay rất khó phát hiện.
Thống kê mới đây của Sáng kiến thu hồi tại sản bị lấy cắp đã chỉ ra rằng các quốc gia đang phát triển thất thoát khoảng 20-40 tỷ USD mỗi năm do đút lót, hối lộ, tham ô và tham nhũng.
Chia sẻ tại hội nghị, Phó Tổng thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng thừa nhận, thực tế những vụ tham nhũng, gian lận trong các dự án ODA được phát hiện và xử lý trong thời gian qua chưa tương xứng với đánh giá về mức độ rủi ro trong lĩnh vực này.
Theo ông Lượng, cho tới nay, những vụ việc điển hình liên quan tới các dự án ODA không nhiều, trong đó có thể kể đến vụ Ban quản lý các dự án (PMU18) thuộc Bộ Giao thông vận tải năm 2005; vụ án nhận hối lộ tại Đại lộ Đông – Tây (PCI) năm 2008; gần đây nhất là nghi án hối lộ tại dự án Đường sắt đô thị Hà Nội (JTC) hiện đang trong quá trình điều tra.
“Điều cần lưu ý là cả 3 vụ việc điển hình nêu trên đều được phát hiện theo “đường vòng”. Theo đó những nghi vấn tham nhũng, sai phạm không phải do chủ đầu tư hay các cơ quan nhà nước có trách nhiệm quản lý nguồn vốn ODA phát hiện mà do báo chí nước ngoài đưa tin (vụ việc PCI và JTC), hay vụ án PMU được cơ quan điều tra phát hiện từ một vụ án hình sự khác (cá độ bóng đá)”, ông Lượng thông tin.
Nói về lý do dẫn đến thất thoát nguồn vốn ODA trong thời gian qua, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng cho rằng có nhiều nguyên nhân.
Trong đó, theo ông Lượng, nguyên nhân cơ bản là do các dự án ODA phụ thuộc vào chính sách của Chính phủ tài trợ và chịu nhiều tác động của các bên liên quan tại quốc gia cung cấp ODA, dẫn tới những khó khăn khi áp dụng chuẩn mực quản lý về đầu tư công đối với dự án. Trong khi đó nhận thức xã hội vẫn còn nhiều hạn chế khi chưa thực sự coi ODA là một bộ phận của ngân sách.
“Mặc dù phần lớn ODA là tiền đi vay mà Việt Nam phải hoàn trả trong tương lai, tuy nhiên trên thực tế còn tâm lý coi tất cả các khoản ODA như viện trợ không hoàn lại, khiến các địa phương, các bộ, ngành đặt mục tiêu được phê duyệt ODA là ưu tiên cao nhất, mà chưa chú trọng tới yêu cầu phải sử dụng hiệu quả nguồn vốn này”, ông Lượng nói.
Từ thực tế trên, theo ông Lượng, để nâng cao hiệu quả quản trị, chống gian lận, tham nhũng trong quản lý, sử dụng ODA, theo ông Lượng cần thay đổi nhận thức về ODA cả ở cấp bộ, ngành và các địa phương.
Bên cạnh đó cần tăng cường hiệu lực thực tế của các quy định pháp luật liên quan tới quản lý, sử dụng ODA như tuân thủ các quy định về đấu thầu, các chuẩn mực kiểm toán, quy trình giám sát…
Lan Uyên
Ông Anders Hjorth Agerskov, Văn phòng Phó Chủ tịch phụ trách liêm chính của WB cung cấp những số liệu cho thấy rủi ro tiềm ẩn trong các dự án ODA mà WB cấp vốn cho Việt Nam có thể rất lớn.
Theo đó Việt Nam đứng thứ 2 trong danh sách khách hàng của WB ở khu vực Đông Á – Thái Bình Dương có khiếu nại về tính liêm chính, chỉ sau Indonesia.
Tổng số lời khiếu nại là 189, với tổng giá trị các dự án có khiếu nại tương đương 11,3 tỷ USD. Các ngành có khiếu nại nhiều nhất là Giao thông/ICT và Cấp nước, tiếp theo là Nông nghiệp và Năng lượng.
 |
| Giao thông được đánh giá là lĩnh vực có nhiều khiếu nại nhất trong sử dụng vốn ODA - Ảnh minh họa |
Các chuyên gia quốc tế cũng thừa nhận, tham nhũng trong các dự án viện trợ phát triển (ODA) là vấn đề nhức nhối không chỉ của riêng Việt Nam. Các chuyên gia quốc tế và cả cơ quan quản lý của Việt Nam đều phải thừa nhận tham nhũng trong các dự án ODA hiện nay rất khó phát hiện.
Thống kê mới đây của Sáng kiến thu hồi tại sản bị lấy cắp đã chỉ ra rằng các quốc gia đang phát triển thất thoát khoảng 20-40 tỷ USD mỗi năm do đút lót, hối lộ, tham ô và tham nhũng.
Chia sẻ tại hội nghị, Phó Tổng thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng thừa nhận, thực tế những vụ tham nhũng, gian lận trong các dự án ODA được phát hiện và xử lý trong thời gian qua chưa tương xứng với đánh giá về mức độ rủi ro trong lĩnh vực này.
Theo ông Lượng, cho tới nay, những vụ việc điển hình liên quan tới các dự án ODA không nhiều, trong đó có thể kể đến vụ Ban quản lý các dự án (PMU18) thuộc Bộ Giao thông vận tải năm 2005; vụ án nhận hối lộ tại Đại lộ Đông – Tây (PCI) năm 2008; gần đây nhất là nghi án hối lộ tại dự án Đường sắt đô thị Hà Nội (JTC) hiện đang trong quá trình điều tra.
“Điều cần lưu ý là cả 3 vụ việc điển hình nêu trên đều được phát hiện theo “đường vòng”. Theo đó những nghi vấn tham nhũng, sai phạm không phải do chủ đầu tư hay các cơ quan nhà nước có trách nhiệm quản lý nguồn vốn ODA phát hiện mà do báo chí nước ngoài đưa tin (vụ việc PCI và JTC), hay vụ án PMU được cơ quan điều tra phát hiện từ một vụ án hình sự khác (cá độ bóng đá)”, ông Lượng thông tin.
Video Nhật Bản ngừng cấp ODA cho Việt Nam
Nói về lý do dẫn đến thất thoát nguồn vốn ODA trong thời gian qua, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng cho rằng có nhiều nguyên nhân.
| |||||||||||
“Mặc dù phần lớn ODA là tiền đi vay mà Việt Nam phải hoàn trả trong tương lai, tuy nhiên trên thực tế còn tâm lý coi tất cả các khoản ODA như viện trợ không hoàn lại, khiến các địa phương, các bộ, ngành đặt mục tiêu được phê duyệt ODA là ưu tiên cao nhất, mà chưa chú trọng tới yêu cầu phải sử dụng hiệu quả nguồn vốn này”, ông Lượng nói.
Từ thực tế trên, theo ông Lượng, để nâng cao hiệu quả quản trị, chống gian lận, tham nhũng trong quản lý, sử dụng ODA, theo ông Lượng cần thay đổi nhận thức về ODA cả ở cấp bộ, ngành và các địa phương.
Bên cạnh đó cần tăng cường hiệu lực thực tế của các quy định pháp luật liên quan tới quản lý, sử dụng ODA như tuân thủ các quy định về đấu thầu, các chuẩn mực kiểm toán, quy trình giám sát…
Lan Uyên
Bình luận