Oanh Kiều: "Có chiếc lá bay ngược chiều gió thổi"

Tôi hẹn gặp Oanh Kiều vào một buổi chiều ở Sài Gòn. Từ nhà Kiều ở quận 7 cho tới quận Tân Bình khá xa, hôm ấy trời lại mưa nhưng Kiều vẫn đến thay vì hẹn ở nơi khác vì sợ tôi mới từ Hà Nội vào chưa thông thuộc đường xá. Kiều xuất hiện giản dị, mặt để mộc, nhẹ nhõm, tóc dài, dáng người mảnh mai. Chỉ nhìn vẻ ngoài thôi đã hiểu tại sao Kiều luôn được chọn cho những vai chính diện dịu dàng, mong manh và luôn bị người ta “ăn hiếp”.

Oanh Kiều được sinh ra ở Bình Định trong một gia đình mà ba, má cô đều là những người yêu văn hóa nghệ thuật. Tên của chị em cô, Oanh Kiều, Oanh Thủy là được má đặt theo tên của hai nhân vật chính trong vở đờn ca tài tử Gánh cỏ sông Hàn mà bà yêu thích. Lên 3, 4 tuổi, cô theo ba mẹ lên Đà Lạt sinh sống. Ngôi nhà nhỏ của Kiều mọc trong thung lũng, nơi ba mẹ cô kiếm tiền bằng nghề trồng rau và bông tết. Ở nhà ngoài giờ học, Kiều với mấy anh chị em phụ ba má chăm sóc rau củ quả. Khu này thưa nhà, xung quanh hàng xóm chỉ độ vài 3, 4 gia đình chung sống mà cách nhau cả cây số, chả mấy khi gặp nhau nói gì tới bạn bè đồng trang lứa. Nên chị em Kiều cứ tha thẩn chơi với nhau hoài ngày này qua tháng năm khác rồi cứ thế tuổi niên thiếu trôi đi nhẹ nhõm, yên bình. Cứ mỗi sáng thức dậy, mở cửa ra, những cánh đồng rau và hoa lẫn trong đám sương sớm lại trải ra bạt ngàn trước mắt. Không biết liệu có phải vì được nuôi dưỡng ở một nơi hữu tình và ăm ắp thiên nhiên như thế mà Kiều có được vẻ trong sáng, thanh thản như vậy không?

Thường khi chọn nghề diễn xuất, xuất hiện trước hàng ngàn khán giả, người diễn viên thường khá dạn dĩ và cởi mở khi nói chuyện với phóng viên nhưng dường như Kiều thì khác. Cô dễ gần, thân thiện nhưng vẫn bẽn lẽn và kiệm lời. Kiều bảo, “tại em nhát”. “Nhát vậy mà làm được diễn viên đó thôi”, tôi trêu. Oanh Kiều thấy tôi có vẻ không tin lắm thì tâm sự, năm học lớp 10, Kiều nói xin má sau này lên Sài Gòn học làm diễn viên. Má tưởng nói giỡn chơi vậy mà học hết lớp 12 thì Kiều thi thật. Năm đầu tiên đỗ Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Du lịch. Năm sau thi lại thì đỗ vào trường Điện ảnh. Ai cũng ngạc nhiên quá độ vì cái con bé hễ thấy đông người là “lủi” mất tăm mà nay lại “bày đặt chi làm diễn viên không à”.

Tận năm thứ hai Kiều vẫn nhát khi đứng trước đám đông nên hầu như chưa tham gia bất cứ hoạt động nào ở trường. “Em nhát lắm, không dám lên sân khấu. Tới năm thứ hai cô giáo bắt em phải lên, không làm được cô “chọi dép”. Em bị “chọi dép” hoài à, không làm được cô mắng cho. Em nhờ cô nhiều lắm nên giờ mới dạn dĩ hẳn ra. Chắc tại em sống rừng núi riết nên quen mà sợ chốn đông người không à. Sau này nhiều bận lên sân khấu diễn tự tin ghê lắm mà đến khi bước xuống mới thấy run bắn, không hiểu mình vừa làm gì ở trên nữa”, Kiều so vai rụt cổ làm bộ sợ sệt nhưng mắt môi thì tỏa nắng.

Kiều bảo, nhiều bạn bè cô đi diễn kiếm tiền từ sớm, nhưng những đồng tiền đầu tiên Kiều kiếm được lại từ những việc như chạy bàn trong nhà hàng, quán café, bán bánh trung thu, làm lễ tân… Oanh Kiều lại cảm thấy cô học được nhiều thứ từ đó. “Những ngày đầu xuống thành phố lăn lộn kiếm tiền để chi trả cho sinh hoạt ở Sài Gòn đã cho em những trải nghiệm quý giá có thể áp dụng vào công việc. Em gặp nhiều người giàu nghèo khác nhau và cách họ ứng xử với mình ra sao khiến mình có thêm chất liệu sống để vận dụng khi diễn xuất”, Kiều mỉm cười.

Cuối năm thứ hai, Kiều bắt đầu tham gia vai thứ chính trong một bộ phim đầu tay. Vai diễn đầu tiên của cô là vai một cô bé bị ba mẹ bỏ rơi trong cô nhi viện được người ta nhận về nuôi. Cô bé rất mong manh, yếu đuối. Khi lớn lên, cô phải lòng chính người anh nuôi của mình nhưng người anh thì đã đem lòng yêu một cô gái khác. Như một sự mặc định ngầm, vẻ trong trẻo và mong manh của Kiều khiến cô luôn được ấn định với những vai diễn bi như vậy.

Cho đến nay, hành trang của Kiều có khoảng hơn 10 vai diễn chính trong các bộ phim đã, đang và sắp phát sóng như Khi cánh hạc bay về, Cù lao lúa, Giá của danh vọng, Bác sĩ sản khoa… Gần đây nhất, Kiều đang tham gia diễn xuất trong bộ phim Giá của danh vọng, một bộ phim nói về giới showbiz. Trong phim, Oanh Kiều hóa thân vào vai con của một gia đình diễn viên nổi tiếng nhưng có bà mẹ đã tự sát do áp lực từ cuộc sống và công việc. Cô con gái lớn lên với ba và mặc dù người ba cản đường nhưng cô vẫn đam mê và quyết tâm theo nghiệp diễn xuất để trở thành diễn viên. Trong hành trình ấy, cô gái hiền lành, trong sáng luôn gặp phải khó khăn, cám dỗ, do không hiểu về giới showbiz nên cứ bị người ta ăn hiếp hoài. Tuy vậy, từ sâu thẳm trong cô là một sự quyết liệt theo đuổi con đường mình đã chọn.

Tôi nói, hình như vai diễn này có nhiều tính cách đồng điệu với Oanh Kiều. Cô cười nói, hầu như các vai diễn đều phần nào đó có nét tính cách giống như cô vậy đều hiền lành, trong sáng nhưng cũng có phần quyết liệt, lì lợm. Kiều bảo, ngay từ trong trường học, cô đã thích diễn những vai bi. Trong bộ phim Khi cánh hạc bay về, khi hóa thân vào vai ni cô mà Kiều khóc quá trời, nước mắt cứ từ đâu chảy hoài tới nỗi về nhà cả một ngày mắt sưng húp. Đó cũng là vai diễn mà Kiều thích nhất trong tất cả những vai đã tham gia diễn xuất. Và quả thực, xét về mặt tạo hình, Oanh Kiều thực sự đẹp và phù hợp với vai diễn này. Trong một bối cảnh tĩnh tại, trầm mặc và thanh bình, tạo hình của Kiều trong chiếc áo nâu sòng trông mỏng mảnh, thanh thoát như sương khói. Sự thánh thiện của khuôn mặt, sự mảnh mai của dáng hình đã tạo nên một Oanh Kiều lộng lẫy từ trong ánh sáng của nội tại. 

Đạo diễn Ngô Quang Hải có lần đã nói: “một gương mặt hiếm có, một tính cách hiếm có trong điện ảnh”. Thậm chí, anh còn so sánh gương mặt của Oanh Kiều có nét hao hao giống Chương Tử Di. Cá nhân tôi thấy Kiều như một dải màu xanh khói trong một bức tranh. Chẳng mấy người nhận ra cô. Mà quả thật, Kiều cũng thú nhận, rất ít khán giả nhận ra Oanh Kiều khi cô xuất hiện ngoài đời. Nhưng cái màu xanh dịu mát ấy lại làm cho bức tranh trở nên tươi mát hơn bao giờ hết. Tôi nói với Oanh Kiều, nếu có cơ hội, tôi muốn thấy Kiều thử vai phản diện bởi với gương mặt ấy mà lại hóa thân vào vai phản diện thì sức nặng của sự đối lập đó có lẽ sẽ thật không ngờ. Kiều cười bảo, “đúng là em đang chờ đón một vai diễn như vậy”. Chẳng hiểu sao tôi tin Kiều sẽ làm tốt nếu có được cơ hội ấy.

Một vai diễn khác của Oanh Kiều là vai bác sĩ Bạch Dương trong một bộ phim có nhiều ý nghĩa Xã hội: Bác sĩ sản khoa hiện đang được phát sóng trên kênh VTC14. Đây là bộ phim được quay trong bối cảnh một bệnh viện sản tư. Trong phim Kiều vào vai một bác sĩ tư vấn trẻ, chuyên tư vấn về vấn đề nạo phá thai. Bộ phim được thu tiếng trực tiếp nên phải quay đi quay lại khá nhiều. Kiều chia sẻ, “nhờ đóng phim, em có cơ hội tới làm việc ở một số bệnh viện sản và ở đây chứng kiến rất nhiều cảnh những cô gái trẻ, thậm chí đang đi học tới nạo phá thai mà thản nhiên như không hề có gì xảy ra vậy. Bộ phim khiến bản thân người diễn viên như em cũng cảm thấy phải trăn trở rất nhiều”. Kiều bảo, ban đầu nhận kịch bản cũng lo vì thấy đề tài có vẻ khô và lại có nhiều đoạn thoại mang nhiều thông điệp, nhất là các đoạn thoại tư vấn. Nhưng tới khi diễn, càng diễn lại càng ngọt vì thấy thật ra đây mới chính là cuộc sống, một cuộc sống thật, một góc tối có thật trong xã hội mà bản thân mình cũng là một nhân tố. Kiều cười nói “nhiều khi diễn mà em cứ ngỡ mình là bác sĩ tư vấn thật vì thấy mình cũng hợp ghê”.

Thật ra để làm cho bộ phim trở nên mềm mại và hài hòa, đạo diễn đã chen vào đó là những mối quan hệ tình cảm yêu đương, những kịch tính từ trong sự đấu đá, tị hiềm giữa các nhân vật. Do vậy mà mặc dù là một bộ phim ít nhiều mang tính tuyên truyền song vẫn tạo được sức cuốn hút rất đời thường mà theo Kiều cũng là một trải nghiệm thú vị trong công việc của cô.

Hiện nay, ngoài đóng phim truyền hình, Kiều còn tham gia đóng phim quảng cáo. Sau những vai diễn ấy, nhiều người đề nghị sẽ giúp Kiều PR tên tuổi nhưng Kiều từ chối, “em sợ PR xong rồi mà những việc mình làm không đáng thì xấu hổ lắm nên em sẽ cố gắng trước rồi hy vọng sẽ được khán giả ghi nhận sau”, Kiều nhoẻn miệng cười chân thành còn tôi thì cảm nhận thấy ở cô diễn viên trẻ này một sự tự trọng nghề nghiệp rất đáng được tôn trọng. Điều ấy khiến tôi cảm thấy mình đã có một ngày thật vui ở thành phố này dù rằng ngoài kia một Sài Gòn chợt mưa chợt nắng rất thất thường.