Nước thải từ trại nuôi hơn 20.000 con heo nhuộm đen suối đầu nguồn ở Phú Yên

Mùi hôi thối hành hạ hàng trăm hộ dân

Người dân ở thôn Kiến Thiết, xã Ea Chà Rang (huyện Sơn Hòa) phản ánh, hơn nửa năm nay, kể từ khi trang trại heo đóng trên địa bàn hoạt động, cuộc sống của họ bị đảo lộn do mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, ruồi muỗi từ đó sinh sản nhiều thêm.

Nhưng điều khiến người dân nơi đây lo lắng nhất là dòng nước ở suối Tre (suối đầu nguồn) bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Ông Ma Thanh ở thôn Kiến Thiết, xã Ea Chà Rang bức xúc: "Nhà tôi cách trang trại khoảng 1,5km, nhưng thường xuyên phải ngửi mùi phân heo nồng nặc cả ngày. Không chỉ vậy, trang trại này còn xả nước thải phân heo chưa qua xử lý ra con suối Tre.

Trước đây, hàng trăm hộ dân ở đây có thể sử dụng cho sinh hoạt vào mùa khô, nhưng hiện nay cũng không dám cho gia súc uống nói gì đến sinh hoạt. Có hôm, lượng nước thải phân heo thải ra nhiều, cá suối chết nổi lềnh bềnh" - ông Thanh nói.

Qua tìm hiểu của VTC News, trại heo trên của công ty TNHH MTV Phú Huy Gia Lai, cách khu dân cư đông đúc khoảng 1 km theo đường chim bay.

Để ghi nhận tại hiện trường, chúng tôi phải đi bộ vào rẫy mía, men theo khu vực suối Tre gần 2 km đường bộ để tiếp cận phía sau trại heo, nơi được người dân phát hiện nhiều lần xả chất thải đen kịt ra dòng nước đầu nguồn. Cách trang trại khoảng 1 km, nước tại con suối đã có dấu hiệu chuyển đen, mùi hôi tanh, nhiều phân heo nổi trên mặt nước.

Tại bể biogas được rào lưới, các khu vực mép bể chứa có chất thải đen kịt chảy ra suối, tạo thành mảng đen lấn át dòng nước vốn trong vắt của suối, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc.

Chị Mí Phố làm rẫy cách trang trại heo khoảng 500 m cho biết, hằng ngày chị lên rẫy đều ngửi mùi hôi thối nồng nặc.

“Khi chưa có trang trại heo này, tôi thường lấy nước suối để uống, sinh hoạt, bắt cá về ăn. Nhưng từ khi có trại heo, ốc cá chết hết, nước cũng không sử dụng được”, chị Phố nói.

Theo người dân địa phương, mỗi khi phát hiện trại heo xả nước thải ra môi trường, họ đều phản ánh lên chính quyền địa phương. Chính quyền cũng có nhiều cuộc kiểm tra. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, tình trạng trên vẫn chưa thể xử lý dứt điểm.

Nhiều lần bị xử phạt vẫn vi phạm

Theo lãnh đạo công an xã Ea Chà Rang, dự án trang trại chăn nuôi heo này do UBND tỉnh cấp phép vào tháng 6/2023. Từ khi công ty này nuôi heo tại địa phương, người dân đã có nhiều cuộc phản ánh đến chính quyền. 

"Chúng tôi đã nhiều lần làm văn bản báo cáo tình hình ô nhiễm và có 4 lần phối hợp với huyện, tỉnh để kiểm tra. Thế nhưng, thẩm quyền xử lý của tỉnh nên chúng tôi chỉ phối hợp. " - một lãnh đạo công an xã Ea Chà Rang nói. 

Theo đại diện UBND huyện Sơn Hòa, công ty này vào tháng 11 đã từng bị xử phạt hành chính 50 triệu đồng trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Cụ thể, Công ty TNHH MTV Phúc Huy Gia Lai có trụ sở chính ở Làng Ring 2, xã H Bông, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, người đại diện pháp luật là ông Phan Đình Huy. Trang trại này xây dựng từ tháng 3/2023 với diện tích 13,6 ha.

Theo quyết định xử phạt của Sở TN&MT Phú Yên ngày 24/11, công ty được UBND tỉnh Phú Yên cấp Giấy phép môi trường số 43/GPMT-UBND ngày 12/6/2023 đối với Dự án Trang trại chăn nuôi 10.000 heo cai sữa và 10.000 heo thịt tại thôn Kiến Thiết, xã Ea Chà Rang, huyện Sơn Hòa; đã đi vào hoạt động từ ngày 15/5/2023, đến nay xuất chuồng 3 lứa, hiện đang nuôi lứa thứ 4 với 16.000 con heo thịt và 7.000 heo cai sữa.

Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra, công ty đã vi phạm 3 hành vi.

Cụ thể, 1 bể biogas đang bị thủng khí ra ngoài, thời gian thủng khoảng tháng 10/2023, khí biogas chưa được thu gom và đốt bỏ mà để xì ra môi trường; khu vực chứa phân, chưa được phun phế phẩm giảm thiểu mùi; chưa trồng đầy đủ vành đai cây xanh xung quanh dự án để giảm thiểu phát tán mùi hôi.

Đến ngày 18/12, công ty đã chấp hành việc nộp phạt và khắc phục sự cố trên.

Sau khi xem những hình ảnh phóng viên cung cấp, lãnh đạo UBND huyện Sơn Hòa có biết sẽ tiếp tục chỉ đạo các phòng chuyên môn phối hợp với UBND xã Ea Chà Rang kiểm tra đối với trang trại chăn nuôi heo của Công ty Phúc Huy Gia Lai.

Trả lời VTC News, đại diện Công ty TNHH MTV Phúc Huy Gia Lai cho biết, vào tháng 11/2023, bể biogas của công ty bị sự cố nên nước tràn ra suối. “Sự việc này cơ quan chức năng đã lập biên bản xử lý, công ty đã khắc phục xong”.

Về sự việc trưa 27/12, phóng viên phát hiện nước đen kịt từ bể biogas chảy ra con suối, đại diện Công ty TNHH MTV Phúc Huy Gia Lai nói "chắc là sự cố, sẽ cho kiểm tra lại".

Ngày 30/12, Công ty TNHH MTV Phúc Huy Gia Lai xác nhận, do sự cố nên nghẹt đường dẫn hố ga nên tràn chất thải ra ngoài suối, giống như lời phóng viên phản ánh vào trưa 27/12.

"Do hố ga trong trang trại bị nghẹt dẫn đến hiện tượng tràn chất thải chăn nuôi ra ngoài khu vực dự án và được khống chế tại chỗ. Tuy nhiên trang trại đã phát hiện kịp thời và đang trong quá trình xử lý" - ông ty TNHH MTV Phúc Huy Gia Lai báo cáo.

Ngày  6/1, sau cuộc làm việc với PV VTC News, UBND huyện Sơn Hòa (tỉnh Phú Yên) đã kiểm tra, ghi nhận những sai phạm của trang trại chăn nuôi 10.000 heo thịt và 10.000 heo cai sữa của Công ty TNHH MTV Phúc Huy Gia Lai.

Tổ kiểm tra xác định công ty không lập kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải tại dự án, vi phạm tại điểm a khoản 1 Điều 40 Nghị định 45/2022/NĐ-CP ngày 7/7/2022 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Phòng TN-MT huyện Sơn Hòa cho biết mức phạt với các sai phạm nêu trên là 40 triệu đồng. Tại thời điểm kiểm tra vào ngày 31/12/2023, cơ quan chức năng phát hiện số lượng heo đang nuôi là 16.000 con heo thịt (trọng lượng khoảng 70kg/con) và 7.000 heo cai sữa (khoảng 12 tuần tuổi) vượt công suất so với chủ trương đầu tư. Tổ kiểm tra yêu cầu công ty này phải rà soát, điều chỉnh cho phù hợp với chủ trương đầu tư.

UBND huyện Sơn Hòa đề nghị Công ty TNHH MTV Phúc Huy Gia Lai chấp hành và khắc phục những tồn tại về công tác bảo vệ môi trường tại dự án theo cam kết, đồng thời chấp hành nghiêmGiấy phép môi trường số 43/GPMT- UBND ngày 12/6/2023 của UBND tỉnh.

Đối với mùi hôi phát sinh tại khu xử lý nước thải, khu ép phân, khu vực phía sau quạt hút, công ty phối hợp với bên thuê chuồng nuôi cùng với đơn vị cung cấp chế phẩm tốt nhất để phun, hạn chế thấp nhất mùi hôi, không gây ảnh hưởng đời sống người dân.

Công ty này thừa nhận trong quá trình xảy ra sự cố môi trường cho đến đến hiện tại vẫn chưa lập kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải dự án, để xảy ra nhiều thiếu sót trong công tác bảo vệ môi trường tại dự án thời gian qua. Qua đó, đơn vị này cam kết cải tạo, khắc phục những sai phạm, tồn tại trước ngày 10/1.

Theo một thành viên trong tổ kiểm tra, nếu Công ty TNHH MTV Phúc Huy Gia Lai tiếp tục tái phạm, để xảy ra tình trạng ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân tại xã Ea Chà Rang, cơ quan chức năng sẽ đình chỉ hoạt động trang trại 3-6 tháng.