Nga tập trung phát triển UAV quân sự, hệ thống tác chiến điện tử

Theo chuyên gia quân sự Viktor Litvinenko, thời gian qua, Nga đã triển khai máy bay không người lái (UAV) trong nhiều nhiệm vụ khác nhau, bao gồm chiến thuật, trinh sát, và những chiếc mạnh nhất được sử dụng cho các hoạt động tấn công. "Tôi muốn lưu ý rằng hướng tới sự phát triển của máy bay không người lái hiện là một trong những điều cơ bản. Tại sao? Bởi vì máy bay không người lái đã trở thành một phần của các phương tiện hỏa lực", ông nói.

Ngày 25/4, một cuộc họp về phát triển công nghệ máy bay không người lái do Tổng thống Nga Vladimir Putin chủ trì có thể sẽ diễn ra, theo Sputnik. Trước đó, vào tháng 12/2022, ông Putin chỉ thị cho chính phủ Nga khởi động việc sản xuất hàng loạt UAV trong nước. Đến tháng 6/2023, Nga được cho là sẽ chuẩn bị một chiến lược phát triển máy bay không người lái đến năm 2030.

UAV và hệ thống máy bay không người lái bầy đàn (swarm drone)

Litvinenko bình luận thêm, các nước dẫn đầu trong việc phát triển máy bay không người lái hiện là Mỹ, Israel và Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng Nga đã tạo ra một hệ thống máy bay không người lái khá mạnh mẽ, chẳng hạn như Orlan-10 và Orion-30.

Về sau, các máy bay không người lái hạng nặng hơn cũng xuất hiện, chẳng hạn như Okhotnik-1. Những UAV thú vị nhất là những loại có thể sử dụng cho nhiều mục đích. Ví dụ, có những máy bay không người lái mang vũ khí, chẳng hạn như lựu đạn, v.v. Trong khi đó, máy bay không người lái như ZALA Lancet hoặc Geran-2 nhắm vào các mục tiêu đặc biệt gồm phương tiện bọc thép nặng như xe tăng, súng phóng, xe chiến đấu bộ binh và một số vật thể khác. Máy bay không người lái như Orlan-30 thì có khả năng tấn công các vật thể đang di chuyển, bằng vũ khí dẫn đường bằng laser có độ chính xác cao.

Tuy nhiên, việc sản xuất máy bay không người lái là chưa đủ, theo chuyên gia quân sự. Người điều khiển phương tiện bay không người lái là một người cần được đào tạo và quan tâm đúng mức. "Có thể nói rằng việc sản xuất máy bay không người lái và chuyển chúng ra mặt trận, đào tạo nhân sự phù hợp và phối hợp tốt công việc của đội trên mặt đất là chìa khóa dẫn đến chiến thắng", chuyên gia này nói.

Ngoài ra, khi nói về chiến lược phát triển phương tiện không người lái, người ta nên chú ý nhiều đến cái gọi là "hệ thống bầy đàn", chuyên gia nói thêm. 

Một hệ thống bầy đàn bao gồm nhiều nền tảng bay không người lái được tích hợp thành một hệ thống hợp nhất do các nhà khai thác quản lý. Trong điều kiện lý tưởng, hệ thống cho phép các UAV hợp tác với nhau bằng cách sử dụng các giao thức tự chủ, điện toán, liên lạc và AI tiên tiến.

Theo Litvinenko, hệ thống này có thể được sử dụng cho cả nhiệm vụ trinh sát và tấn công, đồng thời tăng cường khả năng sống sót. Khi các máy bay không người lái riêng lẻ có thể dễ dàng bị hạ gục thì việc cả đàn cùng hoạt động sẽ tăng khả năng tồn tại. Tuy nhiên, hầu hết các hệ thống bay không người lái vẫn cần có sự tham gia của người điều khiển, chuyên gia nói. 

Alexei Leonkov, nhà phân tích quân sự cho biết: "Trong trường hợp xảy ra lỗi khi UAV hoạt động, người điều khiển luôn có thể can thiệp và sửa lỗi, tìm ra nó bị mắc kẹt ở đâu đó, hoặc chuyển hướng hành động. Vì vậy, máy bay không người lái vẫn chưa thể hoàn toàn tự động hoặc được trí tuệ nhân tạo điều khiển được".

Hệ thống tác chiến điện tử

Song song với chiến lược đẩy mạnh sản xuất máy bay không người lái, ông Vladimir Putin đã kêu gọi cải tiến các hệ thống tác chiến điện tử. Đã có báo cáo nói rằng Rostec, tập đoàn quốc phòng thuộc sở hữu nhà nước Nga sẽ hoàn thành các cuộc thử nghiệm trong những tháng tới và bắt đầu sản xuất hàng loạt thế hệ UAV tác chiến điện tử (EW) và chiến đấu mới.

"Các hệ thống tác chiến điện tử đã được phát triển trong một thời gian dài", Leonkov nhấn mạnh.

Chuyên gia nhận định, Nga là quốc gia duy nhất trên thế giới có các hệ thống tác chiến điện tử chuyên dụng tập trung vào một số thiết bị vô tuyến; vũ khí chính xác cao và ngòi nổ; các trạm giám sát điện tử cả trên không và trên mặt đất. "Chúng tôi có các hệ thống EW có thể nhắm mục tiêu vào các hệ thống liên lạc, bao gồm hệ thống liên lạc di động và internet di động. Và chúng tôi cũng có các tổ hợp EW có thể nhắm vào các hệ thống vệ tinh để truyền dữ liệu, thông tin liên lạc, tình báo,...v.v. Sự phát triển của những tổ hợp này không bao giờ dừng lại", ông nói. 

Leonkov giải thích rằng trên chiến trường, Nga đã phải đối mặt với rất nhiều loại máy bay không người lái đòi hỏi một số lượng tên lửa khổng lồ để bắn hạ. Trong những tình huống đó, các hệ thống EW sẽ tỏ ra hữu ích.

Trước đó có thông tin tổ hợp công nghiệp - quân sự Nga đã phát triển một hệ thống tác chiến điện tử mới có khả năng triệt tiêu các vệ tinh trên quỹ đạo địa tĩnh bằng tín hiệu, tức là ở vị trí khoảng 36.000 km so với mực nước biển. Được biết, thiết bị tác chiến điện tử mới có khả năng hạ gục các UAV hoạt động ở tần số 2,4-5,8 Hertz.