Mỹ hy vọng có sự giúp sức của Nga trong cuộc chiến chống ‘ảnh hưởng của Iran’

Mặc dù mối quan hệ giữa Washington và Matxcơva hiện nay vẫn đang có nhiều căng thẳng, tuy nhiên, tại thời điểm hiện tại, có vẻ như người Mỹ đang trông đợi vào sự giúp sức của Nga trong việc giải quyết một số vấn đề địa chính trị quan trọng. Đây là nhận định của ấn phẩm Croatia Advance.

Cụ thể, trong bài phỏng vấn với một “quan chức cấp cao giấu tên của Mỹ”, người này xác nhận, Mỹ thực sự đang có những kỳ vọng như vậy đối với Matxcơva, nhất là trong vấn đề Iran.

Đây sẽ là vấn đề trọng tâm của cuộc họp dự kiến sắp được tổ chức tại Jerusalem với sự tham gia của các đại diện cấp cao nhất phụ trách về an ninh quốc gia từ Israel, Mỹ và Nga. Có thông tin rằng cuộc họp sẽ diễn ra ngay trong tháng này, tuy nhiên ngày giờ cụ thể vẫn chưa được tiết lộ. Bên cạnh đó, theo Advance, cuộc họp sẽ có sự tham gia của Cố vấn An ninh quốc gia Israel Meir Ben-Shabbat, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev và Cố vấn An ninh Mỹ John Bolton.

Theo “quan chức cấp cao giấu tên của Mỹ”, cuộc họp quốc tế này sẽ là “một cơ hội ngoại giao chưa từng có”, với các vấn đề Iran và Syria là trọng tâm thảo luận. Cuộc đàm phán này đóng “vai trò quan trọng” trong việc giải quyết cuộc xung đột Syria - nơi quân đội Mỹ, Nga và Israel đang tham gia trực tiếp, và do đó sẽ tập trung vào “các giải pháp chống leo thang căng thẳng và nguy cơ đối đầu trực tiếp” giữa các bên.

“Thực tế là người Nga, người Mỹ và người Israel hiểu rất rõ ai đang làm gì, ở đâu tại Syria, và nhiều khả năng họ còn thông báo cho nhau biết hành động của mình. Tất cả điều này là nhằm một mục đích – tránh những cuộc đụng độ ngẫu nhiên có thể xảy ra. Do đó, liên quan đến vấn đề Syria, đó sẽ là cuộc đàm phán mang tính tiêu chuẩn”, nguồn tin cho biết.

Tuy nhiên, cũng theo nguồn tin này, vấn đề của Iran được dự báo sẽ nhận được nhiều sự quan tâm hơn trong cuộc họp tới. Ông khẳng định: “Chúng ta cần học cách làm việc cùng nhau để gạt bỏ Iran ra khỏi Trung Đông”.

“Mỹ đang rất kỳ vọng Nga sẽ chấp nhận tham gia thực hiện kế hoạch Mỹ-Israel được chuẩn bị từ nhiều năm nay. Từ lâu, Mỹ đã nỗ lực kéo Nga về phía mình trong cuộc chiến chống ảnh hưởng của Iran tại Trung Đông. Nga thì công khai bác bỏ mọi khả năng hợp tác như thế, nhưng lại sẵn sàng tham gia vào các cuộc họp mà biết rõ rằng mục đích của nó chỉ có như thế”, tờ Advance dẫn lời quan chức Mỹ.

Rất có thể Matxcơva chỉ nhận lời tham gia các hội nghị thượng đỉnh kiểu như vậy đơn giản là để muốn biết quan điểm hiện tại của Washington. Trong khi đó, người Mỹ lại đang hy vọng vào một điều khác: vì đã lôi kéo được người Nga tham gia vào các cuộc đàm phán này, nên họ có cảm tưởng có thể khiến người Nga quan tâm đến một đề xuất nào đó.

Vậy cơ sở nào cho nhận định của người Mỹ? Trước hết, họ tin rằng, Matxcơva chắc chắn đang xác định Tehran là một đối thủ “tranh giành ảnh hưởng”, bởi bản thân Nga cũng từng tuyên bố về vị thế của mình trên trường địa chính trị Trung Đông. “Liệu đối với Mỹ, đâu là điều dễ chấp nhận hơn: sự ảnh hưởng của Nga hay của Iran? Có lẽ Mỹ sẽ bắt buộc phải lựa chọn một trong hai phương án (mặc dù phương án yêu thích hơn cả phải là sự ảnh hưởng của Mỹ)”, tờ Advance viết.

Tuy nhiên, vẫn còn có những người chơi khác trong khu vực, mà đối với họ, sự ảnh hưởng của Nga được ưa thích hơn là của Iran. Một trong số đó là Israel. Và nhiều người có lẽ sẽ ngạc nhiên khi biết rằng cuộc họp sắp tới được tổ chức theo sáng kiến của Israel. Nếu các cuộc đàm phán Mỹ-Nga về các vấn đề địa chính trị thường đi vào bế tắc, thì mối quan hệ giữa Nga và Israel lại có bản chất hoàn toàn khác.

“Matxcơva thường xuyên chỉ trích sự hiện diện và các động thái của Mỹ ở Syria, bảo vệ mạnh mẽ chủ quyền Syria và tính hợp pháp của chính quyền Damascus. Nhưng khi nói đến các hành động gây hấn của Israel tại Syria (với cường độ lớn hơn rất nhiều so với Mỹ), Matxcơva lại thường giữ im lặng. Điều này là rất khó hiểu”, tờ Advance phân tích.

Khả năng nào khiến Israel có thể làm được điều đó và điều gì đứng đằng sau “mối quan hệ cực kỳ thân thiết” giữa hai nhà lãnh đạo Putin và Netanyahu vẫn còn là một bí ẩn. Tuy nhiên, theo tác giả của bài báo, có một điều rõ ràng rằng: “Nga chắc chắn biết rất rõ Israel đang tấn công nhằm vào ai trên lãnh thổ Syria – đó là các vị trí của quân đội Iran (mặc dù đôi khi cũng có tấn công vào quân đội Syria)”. Do đó, rất có thể ở đây có một sự “chấp thuận ngầm”. Cũng vì lý do này mà chính quyền Trump hiện đang rất trông mong vào cuộc thảo luận sắp tới với hy vọng có thể lôi kéo người Nga về phía mình.

Nhưng liệu Mỹ thực sự mong đợi gì ở Nga? Chắc chắn Nga sẽ không tham gia trực tiếp vào cuộc tấn công quân sự chống lại Iran. Và người Mỹ cũng không cần điều đó. “Sẽ là quá đủ đối với Mỹ, nếu như Nga cam kết không hỗ trợ Iran như đã hỗ trợ Venezuela", tác giả bài báo khẳng định.

“Chúng tôi hy vọng cùng với Israel có thể giải thích cho Nga hiểu rằng Iran không đóng vai trò tích cực ở Syria, ở Lebanon, ở Iraq, ở Yemen, hay ở bất cứ khu vực nào khác mà họ có mặt. Nếu Nga công nhận điều này, thì tôi tin chắc rằng chúng ta sẽ đạt được mục tiêu đề ra”, quan chức cấp cao giấu tên của Mỹ kết luận.

Phải khẳng định rằng cuộc họp ba bên sắp tới tại Jerusalem là một diễn đàn quan trọng có khả năng giải quyết được nhiều vấn đề của khu vực. Tuy nhiên, Mỹ sẽ rất khó để có thể đạt được kỳ vọng lôi kéo Nga về phía mình trong vấn đề Iran. Nhiều khả năng, Nga sẽ cử đại diện của mình đến hội nghị này đơn giản là để dò xét xem quan điểm hiện tại của Mỹ và Israel về Trung Đông mà thôi.